نکاتی درباره نوع چوب و پوشش مناسب ظروف چوبی
هرآن‌چه باید درباره ظروف چوبی بدانیم
ظروف چوبی هم از جنبه ظاهری زیبایی خاصی به میز غذا می‌دهد و هم حس خوبی هنگام سرو غذا ایجاد می‌کند. اما نکاتی در رابطه با این نوع ظروف غذا وجود دارد که قبل از انتخاب آن‌ها باید در نظر گرفته شود.
آیا استفاده از ظروف چوبی بی خطر است؟
بسیاری از کمپانی‌ها و تولیدکنندگان ظروف چوبی از موادی برای رنگ‌آمیزی و پرداخت ظروف چوبی استفاده می‌کنند که بهداشتی نبوده و برای سلامتی انسان خطرناک است.
درختانی که در فیلیپین، آفریقا، ویتنام، تایلند و حتی آمریکای جنوبی رشد می‌کنند، برای ساخت ظروف چوبی مناسب نیستند؛ زیرا به علت شرایط محیطی و بارش باران فراوان چوب این درختان تراکم چندانی ندارند. برخی از ظروف چوبی از چوب درخت ساخته نمی‌شوند بلکه از چمن‌های گرمسیری، بامبو یا درختچه ساخته می‌شوند. برای نگهداری ظروف چوبی که تراکم کمی دارند، برای حفظ فرم به نوعی فیلر مثل چسب نیاز دارند. شاید لازم نباشد که به شما بگوییم چسب و بیشتر فیلرها برای غذا ایمن نیستند و باید آشپزخانه را دور از این مواد نگه‌دارید. از خرید ظروفی که نمی‌دانید از چه نوع چوب و موادی ساخته شده است اجتناب کنید.
ساده‌ترین روش برای این که بتوانید تشخیص دهید ظرف از چوب طبیعی ساخته شده این است که تعدادی از ظروف را کنار هم بچینید. اگر بافت همه آن‌ها یکسان به نظر برسد به طور حتم از چوب طبیعی ساخته نشده است.
واقعیت این است که بسیاری از ظروف چوبی طی فرآیندهای شیمیایی چندمرحله‌ای، سفید و رنگ‌آمیزی شده‌اند تا به شکل چوب واقعی نشان داده شوند. این فرآیند ساخت برای غذا ایمن نبوده و مواد تشکیل دهنده به مرور زمان جذب غذا می‌شود. از طرف دیگر این ظروف چوبی مصنوعی دوام بالایی ندارند.
بهترین چوب مناسب برای ساخت ظروف چوبی چیست؟
چوب‌های باکیفیت زیادی وجود دارند که ممکن است برای ساخت ظروف چوبی مناسب نباشند. برای ساخت ظروف باید از چوبی استفاده شود که در شرایط سخت اقلیمی رشد کرده است. چوب درختانی که 365 روز در سال زیر نور آفتاب رشد کرده‌اند را به کلی فراموش کنید. درختانی که در شرایط اقلیمی سخت و زمستانی رشد کرده‌اند برای ظروف مناسب هستند. این درختان به آرامی رشد کرده و بافت سخت و مقاوم و تراکم بالایی دارند. در ادامه با این چوب‌ها آشنا شویم:
چوب درخت گیلاس
یکی از بهترین چوب‌های مناسب ظروف، چوب درخت گیلاس است. چوب درخت گیلاس نه تنها برای ساخت ظروف، بلکه برای بسیاری از سازه‌های چوبی دیگر نیز مناسب است. قسمت متراکم داخلی چوب گیلاس تیره و قسمت بیرونی آن کرمی روشن بوده و کنتراست بسیار زیبایی را بوجود آورده است. رسوبات معدنی طبیعی چوب گیلاس در رگه‌های سیاه چوب خودنمایی کرده و نمای زیبایی به ظروف چوبی می‌دهد.
چوب افرا
شاید چوب افرا به زیبایی چوب گیلاس نباشد اما برای ساخت ظروف غذای چوبی جذاب، مقاوم و بی خطر است. چوب افرا زیبایی روستیک به ظروف می‌دهد و به مرور زمان رنگ آن روشن‌تر و زیباتر می‌شود.
گردوی سیاه
چوب گردو علاوه زیبایی ظاهری به علت عطر شامه نواز گردو از دیگر چوب‌ها متمایز شده است. گردوی سیاه یکی از مقاوم‌ترین چوب‌هایی است که از آن در بسیاری از سازه‌های چوبی استفاده می‌شود.
روش پرداخت ظروف چوبی
وسایل موردنیاز:
- ظرف چوبی
- سنباده 120
- سنباده 220
- کاندیشنر چوب برپایه روغن
- رنگ چوب برپایه روغن
- پلی اورتان برپایه روغن
- دستمال رنگ‌کاری
- قلموی فوم 5 سانتیمتری
- دستکش
ظروف چوبی یکی از زیباترین محصولات طبیعی هستند که بسیاری از ما از آن هم به عنوان ظرف غذا استفاده می‌کنیم و هم وسیله دکوری. اما باید بدانید که این ظروف به مرور زمان فرسوده می‌شوند و به منظور محافظت و بالا بردن طول عمرشان باید با رنگ و روغن‌های خاصی پرداخت شوند. در ادامه با روش پرداخت ظروف چوبی بیشتر آشنا شویم:
روی تمام قسمت‌های ظرف سنباده 120 بکشید. اگر می‌خواهید رنگ یا پلی اورتان روی ظرف را از بین ببرید از کشیده شدن سنباده روی تمام قسمت‌های ظرف مطمئن شوید تا زمانی که سطح ظرف کاملا یکدست شود.
سپس با سنباده 220 این کار را انجام دهید تا سطح کاملا یکدست شود.
یکی از دستمال‌ها را مرطوب کرده و روی ظرف بمالید تا گردوغباری که در اثر سنباده روی ظرف مانده از بین برود. گردوغبار باقیمانده روی ظرف باعث می‌شود نتیجه کار تمیز و یکپارچه‌ای بدست نیاید.
با استفاده از دستمال یک لایه کاندیشنر روی ظرف بمالید. سپس به مدت 5 الی 15 دقیقه اجازه دهید کاندیشنر روی چوب کاملا خشک شود.
با استفاده از دستمال رنگ‌کاری مقداری استین wood stain روی ظرف بمالید و بعد از 15 دقیقه با دستمال پاک کنید. قبل از این که لایه دوم را بزنید اجازه دهید لایه اول به طور کامل خشک شود. لایه دوم را با فاصله 6 ساعت بزنید و بین لایه‌ها از سنباده استفاده نکنید. اجازه دهید لایه دوم به مدت 5 الی 15 دقیقه خشک شود؛ سپس رنگ‌های اضافی را پاک کنید.
قلموی اسفنجی را به محلول پلی اورتان آغشته کرده و روی ظرف چوبی بمالید. لایه دوم پلی اورتان را بعد از 8 الی 12 ساعت بزنید.
بهترین روغن‌ها برای پرداخت ظروف چوبی
پس از گفتگوها و نظریات زیادی که میان شیمیدانان، نجاران و کارخانجات تولید رنگ و روغن در رابطه با بی‌خطر بودن این مواد انجام شد؛ به این نتیجه رسیدند که
نظریات زیادی در رابطه با خطراتی که رنگ و پوشش چوب می‌تواند برای سلامتی انسان داشته باشد وجود دارد. در پی این نظریات به این نتیجه رسیده‌اند که کدام‌یک از رنگ و پوشش‌های چوب برای غذا بی‌خطر بوده و می‌توان از آن‌ها برای ظروف چوبی استفاده کرد.
روغن تانگ خالص: از درخت چینی تانگ گرفته شده و در بسیاری از پرداخت‌های ترکیبی به عنوان پایه به کار برده می‌شود. روغن تانگ را می‌توان در فروشگاه‌های چسب و ابزار یافت. کاربرد این روغن تا حدودی سخت است و برای استفاده روی چوب باید چندین لایه به کاربرده شود. روغن تانگ برپایه آب می‌باشد.
روغن دانه کتان: از افشرده دانه کتان به دست می‌آید و نباید با روغن دانه کتان که حاوی خشک کننده متالیک است اشتباه گرفته شود. روغن دانه کتان توسط سازمان غذا و دارو در لیست افزودنی‌های غذایی قرار گرفته است. از ویژگی‌های این روغن زمان پخت طولانی، ظاهر خوب، مقاومت کم در برابر آب و استفاده مجدد مکرر است.
روغن مینرال: این روغن از نفت گرفته شده، بی‌رنگ و بی‌بو و کاملا بی‌اثر است. روغن مینرال در داروخانه‌ها به عنوان ملین و در فروشگاه‌های ابزار به عنوان فینیش چوب به فروش می‌رسد. از ویژگی‌های روغن مینرال کاربرد آسان، مقاومت پایین در برابر آب و استفاده مجدد مکرر است.
روغن گردو: از افشرده میوه درخت گردو به دست می‌آید و در فروشگاه‌های موادغذایی به عنوان روغن سالاد به فروش می‌رسد. روغن گردو خشک می‌شود و فاسد نمی‌شود. کاربرد آن آسان بوده و برای استفاده مجدد مکرر مناسب است.
موم زنبورعسل: موم زنبورعسل را می‌توان برای این که رایحه بهتری بگیرد و خاصیت ضدآب داشته باشد با روغن ترکیب کرد.
موم کارنوبا: که از درخت برزیلی پالم گرفته می‌شود، نسبت به موم زنبورعسل سخت‌تر بوده و مقاومت بیشتری در برابر آب دارد. موم کارنوبا را می‌توان به عنوان لایه محافظ پولیش مستقیما به ظروف چوبی زد.
شلاک: ماده‌ای است که از حشره لاک که در هندوستان پرورش می‌یابد به دست می‌آید. شلاک که به شکل ورقه ورقه می‌باشد، مقاومت بالایی در برابر آب دارد و در فروشگاه‌های ابزار و نجاری به فروش می‌رسد.
