ابزار و یراق

انواع ابزار نجاری دستی | معرفی کامل، کاربردها و تصاویر

قدمت نجاری به دوره پارینه سنگی باز می گردد یعنی زمانی که انسان های اولیه از ابزارآلات چوبی و تجهیزات سنگی استفاده می کردند. پس از آن مصریان با ابزار مسی وسایل چوبی مختلف مانند مبلمان را ساختند سپس چینی‌ها با اندازه گیری دقیق ، موفق به تولید صنایع دستی چوبی شدند. همچنین وایکینگ ها در اروپای شمالی از چوب برای ساخت کشتی استفاده کردند که این امر به تمدن اسکاندیناوی کمک کرد تا نیروی دریایی خود را توانمند کند.

با توجه به کاربرد نجاری در زندگی؛ کار با چوب تبدیل به یک مهارت ضروری گشته و به مرور زمان با توسعه و خلق ابزارآلات متنوع، نجاری هم توسعه پیدا کرد.

برای شروع نجاری به ابزار برقی نیازی نیست. برخلاف آنچه در ویدیوهای نجاری می‌بینید، برای نجاری حتماً نباید ابزار برقی گران‌قیمت و بزرگ مانند اره رومیزی، اره نواری و رنده برقی داشته باشید. نجارها به‌طور معمول از ابزار دستی ساده برای اندازه‌گیری، طراحی، علامت‌گذاری، اتصال، قاب‌بندی، تراش و… استفاده می‌کنند. مجموعه‌ای از ابزارهای ضروری پایه به شما کمک می‌کند تا نجاری را شروع کرده و در یادگیری مهارت‌های بیشتر و پیشرفت شما بسیار مفید خواهند بود.

امروزه با وجود انواع ماشین آلات و صنایع گوناگون، کار با چوب همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده است. 

چکش میخ‌کش (چکش نجاری)

چکش میخ کش

همه‌ی ما از چکش استفاده کرده‌ایم اما چکش انواع بسیار متنوعی دارد و هرکدام برای هدفی خاص کاربرد دارند. با این حال همه آن‌ها دارای هدف مشترکی هستند که ایجاد نیرویی مثل کوبیدن یا ضربه زدن به اشیاء است. رایج‌ترین کاربرد چکش، کوبیدن میخ است و پرکاربردترین چکشی که در نجاری استفاده می‌شود چکش میخ‌کش است. دقت کنید سر چکشی که انتخاب می‌کنید باید صاف و گرد باشد و وزن آن خیلی زیاد نباشد تا بتوانید به‌راحتی آن را در دست بگیرید. وزن مناسب برای چکش بین 450 تا 650 گرم است. سر چکش از جنس فلز قوی ساخته می‌شود زیرا قسمت جلوی آن برای ضربه زدن است و قسمت پشت چکش یک بخش کاملاً متفاوت است که ممکن است به شکل چنگال یا توپی باشد. دسته چکش از جنس فلز است که برای راحتی بیشتر روکش لاستیکی دارد. البته برخی از چکش‌های نجاری دارای دسته‌ی چوبی هستند.

رطوبت سنج

یکی از مهم‌ترین موارد در نجاری تهیه چوب خشک و باکیفیت بالا است. هرچه چوب خشک‌تر باشد، مشکلاتی که پس از ساخت سازه به وجود می‌آید کمتر است. چوب با کیفیت تضمین کننده استقامت خوب سازه است و در زمان‌برش چوب پرتی کمتری خواهد داشت. برای تشخیص رطوبت چوب باید تجربه بسیار زیادی داشته باشید تا بتوانید مقدار رطوبت درون چوب را حدس بزنید اما اگر در این کار تجربه ندارید بهتر است از دستگاه رطوبت سنج استفاده کنید.

خرید سنباده گرد لرزان

گونیای فارسی ثابت (3 ضلعی)

گونیای فارسی ثابت

گونیای نجاری ابزاری بسیار ارزشمند است. گونیا تنها برای کشیدن آسان و سریع خط راست استفاده نمی‌شود بلکه می‌توان از آن برای ایجاد زاویه 45 درجه و یا اندازه‌گیری استفاده کرد. گونیا وسیله‌ای بسیار مفید است که برای انجام کارهای نجاری باید همیشه آن را به همراه داشته باشید.

زاویه سنج

اگراز دستگاه‌هایی مانند فارسی بر و اره میزی استفاده می‌کنید حتما باید زاویه سنج داشته باشید. با استفاده از زاویه سنج می‌توانید دستگاه‌ نجاری را کالیبره کنید. کالیبره کردن به این معناست که فارسی بر در زاویه ۹۰ درجه دقیقاً چوب را با زاویه ۹۰ درجه برش دهید و در زاویه ۴۵ درجه، چوب را دقیقاً با زاویه ۴۵ درجه برش دهید. این وسیله برای مواردی که دقت کار باید بالا باشد مناسب است؛ چون حتی اگر دستگاه یک درجه هم خطا داشته باشد، برای ساخت سازه‌های چوبی با مشکل مواجه خواهید شد.

متر

متر

متر اندازه‌گیری نه‌تنها در نجاری بلکه در مواقع و شرایط متنوعی کاربرد دارد. بیشتر مترهای موجود در بازار دارای هر دو واحد سانتی‌متر و اینچ هستند. اگر توجه کرده باشید در ابتدای نوار قلابی وجود دارد که برای اندازه‌گیری اجسامی مانند تخته چوب بسیار کاربرد دارد؛ به‌این‌ترتیب می‌توانید نوک متر را در طرفی از چوب قلاب کرده و تخته چوب را به‌راحتی اندازه کنید. همچنین قلاب فلزی در راس متر کمی شل طراحی شده است. هدف از این طراحی این است که متر همیشه اندازه‌گیری دقیقی انجام دهد. از آن‌جا که خود قلاب کمی به طول متر اضافه می‌کند این قلاب قابلیت حرکت دارد تا در صورت اندازه‌گیری سطح داخلی، این قلاب به اندازه‌ی قطر خود در متر جمع شده تا اندازه‌گیری دقیق باشد. همچنین مترهای جمع‌شو دارای قفلی هستند تا از جمع‌شدن ناگهانی خود جلوگیری کنند. طول مترهای نواری از یک متر تا بیشتر از 10 متر متغیر است. قاب متر نواری یا از جنس فلز یا از جنس پلاستیک سخت است به طوری که اگر از ارتفاع بالا به زمین بیفتد نمی‌شکند.

اسکنه

مغار

در صنعت نجاری با ابزارهای دستی می‌توان اتصالات بسیار ظریفی انجام داد که هرگز با ماشین‌آلات امکان‌پذیر نیست. اسکنه از نظر کارکرد شباهت زیادی به مغار دارد؛ با این تفاوت که از قدرت بیشتری نسبت به مغار برخوردار است. از اسکنه معمولا برای ایجاد و ساخت اتصالات در چوب استفاده می‌شود. اسکنه در اندازه و اشکال بوده و از مواد مختلفی ساخته می‌شود. هر چه مواد اسکنه سخت‌تر باشد دیرتر کند می‌شود و کم‌تر به تیزکردن نیاز دارد. از این وسیله برای ساخت اتصالات دم‌چلچله و کام و زبانه استتفاده می‌شود.

اره ژاپنی

اره ژاپنی

اره ژاپنی یکی از محبوب‌ترین ابزارهای نجاران است و برخلاف اره‌های اروپایی می‌توان برش‌های بسیار دقیق و کارآمدتری را با آن ایجاد کرد. تفاوت بین این دو نوع اره در جهت دندانه‎ آن‌هاست. اره اروپایی وقتی به سمت جلو حرکت داده می‌شود چوب را برش می‌دهد اما اره ژاپنی زمانی‌که به سمت عقب کشیده می‌شود چوب را برش می‌دهد. اره ژاپنی یکی از ضروری‌ترین ابزارهایی است که هر نجاری باید در کارگاه خود داشته باشد.

خرپا

ساخت خرپا نجاری کار سختی نیست؛ شما می‌توانید با استفاده از قوطی فلزی، خرپا نجاری بسازید. اگر میز کار نجاری ندارید یا توان ساخت ندارید، با استفاده از دو عدد خرپا و یک صفحه چوبی می‌توانید میز کار موقت و پرتابل (قابل‌حمل) داشته باشید.

کاتر

کاتر

کاتر با تیغ یک‌بارمصرف و مکانیسم قفل شدن یکی دیگر از ابزارهای اساسی نجاری است. این ابزار چندکاره نجاری برای علامت زدن روی تکه چوب، تمیز کردن برش لولا و… کاربرد دارد. کاترهای سنگین با بدنه آهنی از کاترهای سبک با بدنه پلاستیکی بسیار بهتر هستند.

مغار

مغار

مغار ابزاری که با چکش برای کنده کاری از چوب سنگ یا فلز استفاده میشود. در واقع وسیله‌ای بسیار تیز و برنده است که برای کنده‌کاری و تراش دادن چوب استفاده می‌شود. نیرو یا با دست یا با پتک چوبی به پشت مغار وارد می‌شود. هنرمندان چوب از مغار در رشته‌ی منبت‌کاری استفاده کرده و طرح‌های زیبایی روی چوب ایجاد می‌کنند. مغار اندازه‌های مختلفی دارد و اندازه آن براساس پهنایش تعیین می‌شود. برای شروع، تنها داشتن چهار مغار با اندازه‌های 6، 12، 20 و 25 میلی‌متری کفایت می‌کند. مغار از فلز ساخته شده و به همین دلیل می‌توان تیغه آن را بعد از کند شدن تیز کرد. دسته آن نیز معمولاً از جنس فلز بوده و برای این که راحت‌تر بتوان آن را در دست گرفت روکش پلاستیکی دارد. اما دسته برخی از مغارها از جنس پلاستیک یا چوب است.

تراز

تراز

بهترین وسیله برای تشخیص صاف و تراز بودن قطعه کار، تراز نجاری است. ازآنجاکه ممکن است ابعاد قطعه‌های چوبی مختلفی که با آن سر و کار داریم متفاوت باشد، بهتر است یک تراز متناسب با ابعاد کار تهیه کنیم.

پیچ گوشتی

پیچ گوشتی

همه ما با طرز کار و اهمیت پیچ گوشتی آشنایی داریم. پیچ گوشتی ابزاری مفید است و در شرایط مختلف کاربرد دارد. این ابزار دستی در طول‌های متنوع تولید می‌شود و اغلب دارای دسته‌ای پلاستیکی است. البته گاها با دسته چوبی هم تولید می‌شود. سر پیچ‌گوشتی‌ می‌تواند از نوع تخت، چهارسو یا غیره باشد اما معمولا در نجاری 2 نوع تخت و چهارسو بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خرید دریل


گونیای کشویی

گونیای کشویی

این وسیله به گونیا کارگاهی بسیار شباهت دارد. گونیا کشویی می‌تواند هر زاویه‌ای را روی کار ایجاد کند و درصورت لزوم می‌توان آن را ثابت کرد. این وسیله برای مواردی که نیاز داریم زوایای یکسانی روی یک قطعه ایجاد کنیم بسیار کارآمد است.

گونیا 90 درجه (2 ضلعی)

گونیا 90 درجه

موارد کاربرد: گونیا نجاری یکی از ابزارهای دستی نجاری است که برای کشیدن خطوط صاف روی موادی مثل چوب به کار برده می‌شود. برای این که بعد از برش چوب از صاف بودن لبه آن مطمئن شویم می‌توانیم از این ابزار استفاده کنیم. اجزای تشکیل دهنده: این ابزار دارای دو قطعه شامل یک دسته چوبی که روی لبه چوب قرار می‌گیرد و تیغه فلزی که در زاویه 90 درجه نسبت به دسته قرار دارد و برای کشیدن خطوط صاف و چک کردن صافی لبه چوب به کار برده می‌شود است.

رنده دستی نجاری

رنده دستی نجاری

از مهم‌ترین ابزار کار با چوب، رنده است. این وسیله قدیمی برای حذف لبه‌های تیز و یا صاف و همسان کردن سطح چوب بسیار ایده‌آل است. رنده همچنین برای فرم دادن و نازک کردن چوب به کار برده می‌شود که با تراشیدن چوب این کار را انجام می‌دهد. رنده تکه‌های ناهموار روی الوار را هم از بین می‌برد. این نوع ابزار دستی نجاری برای حذف قطعاتی از چوب به کار برده می‌شود که حذف آن‌ها با سنباده امکان‌پذیر نیست.

گیره نجاری

گیره نجاری

گیره‌ نوعی ابزار برای چفت کردن است که از حرکت و تکان خوردن اجزای نجاری جلوگیری می‌کند. گیره‌ها برای محکم نگه داشتن مواردی مانند اتصالات چوبی به کار می‌روند تا زمانی که چسب خشک شود. گیره‌ نجاری انواع مختلفی دارد و تمام این گیره‌ها کاربرد مشابهی دارند. بیشتر گیره‌ها فلزی هستند با یکسری الحاقات پلاستیکی.

فیدر برد

فیدر برد یا قید رد کن یک وسیله ساده برای برش تکه چوب‌های بسیار نازک با اره میزی یا اورفرز است. نحوه ساخت این وسیله بسیار ساده است و هر نجاری در کارگاه خود به آن احتیاج دارد تا بتواند به راحتی از پس بریدن اجزای کوچک چوبی برآید. یک لغزش ناگهانی حین کار ممکن است کار شما را به طور کلی خراب کند اما استفاده از قید رد کن به نوعی تضمین کننده نتیجه کار به نحوی که می‌خواهید است.

اره دستی

اره دستی

اره دستی‌ انواع مختلفی دارد و برای بریدن چوب به کار برده می‌شود. رایج‌ترین کاربردهای اره دستی بریدن لبه‌های صاف، برش‌های زاویه دار و برش منحنی‌ است که البته برای هر کدام از این موارد اره‌های مختلفی مورد نیاز است. دسته اره از جنس چوب، فلز یا پلاستیک ساخته شده و تیغه تمام اره‌ها از جنس فلز و به شکل دندانه‌دار برای بریدن مواد مختلف است. اندازه تیغه اره‌ها متفاوت است. برخی از آن‌ها مثل اره مویی بسیار نازک و برای برش منحنی‌ها مناسب بوده اما برخی دیگر ضخیم و برای بریدن خطوط صاف مناسب هستند.

چکش نجاری (کوبه نجاری)

چکش نجاری - کوبه نجاری

کوبه نجاری شباهت زیادی به چکش دارد زیرا هر دو سر بزرگی دارند و برای ضربه زدن به کار می‌روند. تنها تفاوت کوبه با چکش این است که هیچ آسیبی به چوب وارد نمی‌کند درنتیجه بهترین ابزار برای ضربه زدن به چوب است. سر کوبه یا از جنس چوب است یا پلاستیک و هیچ فلزی در آن به کار برده نشده بنابراین هیچ آسیبی به چوب وارد نمی‌کند.

خط کش تیره دار

خط کش تیره دار

خط کش تیره دار برای علامت‌گذاری خطوط روی چوب به کار می‌رود و با تنظیم خط کش برای افزایش یا کاهش فاصله خط از لبه چوب کار می‌کند. خط‌‌کش‌ تیره دار از جنس چوب و فلز ساخته شده‌ و دارای دو بخش است: قسمت شفت که دارای شیء تیزی مثل میخ برای علامت‌گذاری است و قسمت سر خط کش که برای کاهش و افزایش اندازه‌ها به سمت بالا و پایین حرکت می‌کند و با پیچ پلاستیکی یا فلزی ثابت می‌شود.

میز نجاری

یکی از نیازمندی‌های کارگاه نجاری میز یا جزیره‌ای در وسط مجموعه است. به این میز، میز مونتاژ هم می‌گویند که می‌توان تخته‌های چوب، اره، ابزارهای دستی، پیچ و مهره‌ها یا کف‌رنده را برای دسترسی آسان‌تر روی آن قرار داد.

چاقوی نشانه‌گذاری

چاقوی نشانه گذاری

چاقوی نشانه‌گذاری یکی از ساده‌ترین ابزارهای نجاری دستی است که برای کشیدن خط روی چوب قبل از بریدن آن با اره به کار می‌رود. اره با دنبال کردن خطی که با چاقوی نشانه‌گذاری کشیده شده است لبه صاف و تمیزی ایجاد می‌کند. چاقوی نشانه‌گذاری نازک بوده و می‌تواند کاملاً از جنس فلز باشد که تیغه تیزی در انتهای آن نصب شده است. البته ممکن است برای راحتی بیشتر دسته چاقوی نشانه‌گذاری از جنس چوب یا پلاستیک باشد.

جعبه ابزار

نگهداری و طبقه بندی صحیح ابزارآلات به اندازه تهیه ابزارآلات با کیفیت اهمیت دارد؛ در واقع تهیه بهترین و مناسب‌ترین خانه برای ابزار از مهم‌ترین علاقه‌مندی‌هایی است که هر نجار،صنعت‌گر یا هرکسی که به ابزار علاقه‌مند است، دارد.

از طرفی دیگر خرید جعبه ابزاری مناسب که با توجه به نیازهای شما انتخاب شود، بسیار مهم است؛ زیراجعبه ابزارهایی که این روزها در بازار تولید می‌شوند درمدل‌های مختلف و با توجه به نیاز کاربر خانگی و کاربر حرفه‌ای تنوع فراوانی دارد.

لوازم ایمنی

لوازم ایمنی مانند دستکش، کلاه، عینک، ماسک، کفش ایمنی، لباس کار، گوشی ایمنی و … همگی از لوازم ضروری است که حین کار باید از آن استفاده کنید. تمام دستگاه‌های نجاری خطرناک هستند؛ به همین جهت برای استفاده از هر دستگاه با تجهیزات ایمنی مربوط به آن را استفاده کنید. البته استفاده از همه این ابزارها به‌صورت یکجا شاید لازم نباشد؛ اما حتماً باید این تجهیزات را در کارگاه نجاری خود داشته باشید.

سوالات متداول درباره انواع وسایل نجاری دستی

انواع ابزار کار با چوب کدامند؟

انواع وسایل کار با چوب مورد نیاز شامل چکش میخ‌کش، رطوبت سنج، گونیا، زاویه سنج، متر، خرپا، کاتر، مغار و …. است.

ابزاری که با چکش برای کنده کاری از چوب سنگ یا فلز استفاده می شود، چیست؟

مغار وسیله‌ای بسیار تیز و برنده است که برای کنده‌کاری و تراش دادن چوب استفاده می‌ شود.

به اشتراک بگذارید

مطالب مشابه

۱۱ نظر ثبت شده

    1. مقالات مجله سازوکار در سطوح مختلف برای افراد با سطح مهارت مختلف در نظر گرفته شده اند و این مقاله در مورد ابزار دستی نجاری ، برای افرادی نوشته شده است که در سطح آماتور کار نجاری را دنبال کرده اند.

  1. خیلی خوب بود مطلبتون. به دردم خورد باعث شد با برخی از انواع وسایل نجاری آشنا شم و بتونم تو کارم پیشرفت کنم. دمتون گرم و خدا قوت.

  2. یک سری وسیله نجاری هست که مثل یک چاقوی منحنی با دو دسته است و برای تراشیدن چوب های بزرگ خصوصا در امر کمان سازی استفاده میشه
    میخواستم بدونم اسمش چیه؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا