تخته چندلا (Plywood) ورقهای کم ضخامت از چوب است که از دو یا چند لایه چوب تشکیل شده است که با حرارت، فشار و رزینهای قوی به هم چسبانده شده و چوب ترکیبی قدرتمندی را تشکیل میدهند. تخته چندلا در انواع مختلفی موجود است که خواص آن بر اساس نوع ساخت و کاربرد تغییر میکند. در این مطلب عوامل موثر در انواع مختلف را بیان خواهیم کرد.
4 نوع چسب متفاوت برای تولید تخته سهلا وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها پرداختهایم. این چسبها به ترتیب قدرت کمتری دارند:
ونیرها در 5 گروه با کیفیت متفاوت و به ترتیب نزولی (A, S, B, C, D) دستهبندی میشوند. درجهی ونیر روی تخته چندلا اول و سپس درجهی ونیر پشتی تخته چندلا عنوان میشود. برای مثال اگر تخته چندلا قرار باشد در جایی استفاده شود که تنها یک روی آن در معرض دید است، تنها در قسمت رویی از ونیر با کیفیت استفاده شده و درجه آن چیزی مانند AD خواهد بود (ونیر رویی درجهی کیفی A و ونیر پشتی درجهی کیفی ضعیف D)
در تخته چندلا آخرین لایهی ونیر تاثیر بهسزایی در قدرت و استحکام آن دارد. ونیر درجهی A و B خواص مهندسی تخته چندلا را به میزان یک درجه (تحمل فشار) افزایش میدهند.
عمود کردن بافت لایههای مختلف ونیر حرکات ناشی از رطوبت و تغییرات دمایی را کاهش میدهد. بیشتر تخته چندلاهای مناسب ساختوساز استحکام بیشتری در راستای رگه و بافت چوب دارند و از این رو معمولاً پیشنهاد میشود که بافت ونیر روی تخته چندلا با «دهانه» عمود باشد.
همهی انواع چوب در خطر فاسد شدن و حملهی موریانه قرار داد. یکی از عوامل تشدیدکنندهی اصلی این آفات تماس مستقیم با زمین است. مقاومسازی عاملی بسیار ضروری برای محصولات چوبی است که در معرض گرما و سرما قرار میگیرند.
سه نوع روش برای جلوگیری از این مشکل وجود دارد:
اشباع و مقاومسازی باید حتما بعد از برش تخته چندلا صورت گیرد. اگر تخته سه لا برش خورده باشد باید حتما لبههای آن اشباع شود.
این تخته چندلا برای کاربردهای ساختمانی مناسب است زیرا چسب نوع A در آن استفاده شده است. تخته چندلای مناسب ساختوساز در 8 استاندارد «تحمل فشار» و 5 سطح کیفی ونیر تولید میشود. در کاربردهای خارجی، تخته چندلای ساختمانی باید حتما تحت فرآیند مقاومسازی قرار گیرد تا طول عمر آن افزایش یابد.
این تخته چندلاها برای ساختوساز درست نشدهاند و بیشتر در مکانهایی به کار میروند که ظاهر کار از اهمیت خاصی برخوردار باشد مانند استفادهی دکوراتیو روی دیوار و ساخت وسایل تزئینی. درنظر داشته باشید که تخته چندلا در این نوع استفاده نباید در معرض رطوبت قرار گیرد. در این مصارف، ونیر رویه باید درجهی A باشد. البته درصورتی که سطح رنگ بشود درجهی B مورد استفاده قرار میگیرد. برای نصب تخته چندلای داخلی از چسب و اتصال C یا D استفاده میشود. نوع C باید در محیطهای مرطوب مانند حمام یا مناطق حارهای باید استفاده شود.
تخته چندلای خارجی برای مصارف غیرسازهای و خارجی مانند تابلو و روکشهای غیرسازهای به کار میرود که در آنها ظاهر زیبا، اهمیت دارد. در این نوع تخته چندلا ونیر رویه از کیفیتهای A، B یا S و ونیر پشتی C یا D استفاده میشود.
تخته چندلای خارجی همواره از چسب نوع A یا B استفاده میکند. تمام تخته چندلاهای خارجی حتما باید در برابر قارچ مقاومسازی شود.
تخته چندلای دریایی از چسب و اتصال نوع A استفاده میکند و برای استفادهی آن در بدنهی قایق و پروژههای دریایی طراحی شده است. این تخته چندلا از گونههای چوب منتخب تولید شده و از این رو خواص ساختاری شناخته شده و باثباتی دارد. این چوب درجه تحمل فشار F14 داشته و با دو ونیر درجهی A تولید میشود.
تخته چندلای دریایی قابلیت رنگ شدن یا جلای شفاف در هر دو رو داشته و برای نقاشی، وارنیش و پرداخت بسیار براق بسیار مناسب است.