نحوه کار با تراز لیزری و تنظیم آن

تراز لیزری به بیانی ساده دستگاهی الکترونیکی است که پرتویی قرمز یا سبز را در امتداد محور افقی و عمودی پخش می‌کند. کارخانه‌ی سازنده تراز، ارتفاع خروج پرتوها را در محدوده مشخصی تنظیم می‌کند که با کمک این ابزار می‌توانید تمام کارهای داخلی را انجام دهید. نحوه کار با تراز لیزری نسبتا آسان بوده و به راحتی می‌توان آن را یاد گرفت.

این دستگاه‌ کوچک، وزنی بین نیم تا یک کیلوگرم داشته و به‌ شدت حساس است؛ به همین دلیل باید با احتیاط با آن کار کرد و مراقب باشید نیافتد و کج نشود. مکانیزم خودتراز شوندگی این ابزار حساسیت بالایی دارد و توصیه می‌شود که حتی در مدل‌های مجهز به سوئیچ ایمنی مواظب افتادن آن باشید چون به‌ سادگی آسیب می‌بیند.

ترازهای لیزری چگونه کار می‌کنند؟

پرتوهای سبز یا قرمز از تراز لیزری خارج می‌شوند؛ در واقع لیزر نوعی پرتوی نوریِ به‌ شدت متمرکز و تقویت‌ شده است که با دیود LED ساطع می‌شود و هر چه ضخامت این پرتوها کمتر باشد بهتر است. ضخامت به پارامترهای دیود و سطح تمرکز نور وابسته است. پرتوهای بسیار نازک دقت را به حداکثر می‌رسانند و حتی در مسافت‌های طولانی بین 30 تا 50 متر، خطای احتمالی در آنها تقریبا به صفر می‌رسد. رنگ پرتو هم مهم است؛ از رنگ قرمز یا استاندارد برای کارهای داخلی استفاده می‌شود البته احتمال دارد این رنگ در فضاهای باز یا اتاق‌های بسیار روشن قابل مشاهده نباشد. به همین دلیل بعضی از مدل‌های تراز لیزری از پرتوی سبز رنگ استفاده می‌کنند که چهار یا پنج برابر نسبت به رنگ قرمز روشن‌تر است.

جبران‌ساز اپتیکی الکترونیکی بخش مهمی از هر تراز لیزری است و به‌ صورت مغناطیسی یا پنوماتیک تثبیت می‌شود. جبران‌سازهای مغناطیسی و پنوماتیکی کار مشابهی را انجام می‌دهند: دستگاه را خود تراز کرده و در محدوده حرکت آزاد که کارخانه‌ی سازنده تعیین کرده، حرکت می‌کنند (معمولا 5-3 ± درجه). تنظیم پرتوهای لیزر به‌طور اتوماتیک و دقیق و با توجه به محور چرخشی در جهت‌های عمودی و افقی اهمیت زیادی دارد. تنها در شرایطی می‌توان این کار را انجام داد که دستگاه به‌صورت افقی قرار بگیرد.

اگر حاشیه شیب مجاز بیشتر شود، بسیاری از مدل‌ها دیگر نمی‌توانند با سیگنال‌های صوتی یا نوری خوب کار کنند. در مورد انواع تثبیت‌ کننده‌ها هم ابتدا باید بدانید چه‌ کار می‌کنند. جبران‌ سازهای مغناطیسی کاری مشابه تثبیت‌ کننده دارند و حاوی آونگ هستند که این آونگ با یک سیستم آهنربا کنترل می‌شود.

در یک تثبیت‌ کننده پنوماتیک، موقعیت آونگ به‌ وسیله یک سیستم تعدیل ارتعاش با استفاده از هوا مشخص می‌شود. به جز مواقعی که یک میدان مغناطیسی قوی روی جبران‌ساز مغناطیسی (ترانسفورماتور نزدیک یا خط ولتاژ بالا) عمل کند، تثبیت‌کننده و جبران‌ساز مغناطیسی اثربخشی مشابهی دارند و میدان مغناطیسی قوی در سیستم اختلال ایجاد می‌کند.

به‌تازگی در بعضی از ترازهای حباب‌دار از جبران‌ساز‌های الکترونیکی استفاده می‌شود که حسگرهای الکترونیکی داخلی دارند و اطلاعات را به یک پردازنده ارسال می‌کنند بنابراین عملکرد سیستم موتور کنترل می‌شود. اگرچه این ترازها گران‌قیمت هستند اما دقت بالایی دارند.

ترازهای لیزری با پرتوهای سبزرنگ گران‌قیمت‌تر هستند چون پرتوی سبز انرژی بیشتری مصرف می‌کند و زمان کار با این ترازها در مقایسه با ترازهای با پرتوی قرمزرنگ به 1/2 یا 2/3 کاهش می‌یابد.

آموزش کار با تراز لیزری

در این بخش در مورد نکاتی توضیح می‌دهیم که کار با تراز لیزری را برایتان راحت‌تر می‌کند.

1. یک تراز لیزری خوب بخرید. بوش، دیوالت، هیوندای و رونیکس از برندهای معروف در زمینه تولید تراز لیزری هستند. نحوه کار با تراز لیزری رونیکس بسیار ساده بوده و تنها کافی است حباب را با وسط ویال تنظیم کنید سپس لیزر، سطح یا خط شاقولی یا نقطه را نشان می‌دهد.
2. از یک دستگاه خودترازشونده استفاده کنید. ترازهای لیزری متقاطع یک خط تراز، یک خط شاقولی یا هر دو را نشان می‌دهند و برای انواع کارهای تسطیح و لوله‌کشی مناسب هستند.
3. از گونیا لیزری استفاده کنید. استفاده از این گونیا برای چیدمان کاشی و تنظیم گوشه‌های 90 درجه در دکینگ‌ها یا سوله‌ها مناسب است. گونیا یک جفت خط عمود بر هم را نشان می‌دهد.
4. از تراز خود ترازشونده سه یا پنج نقطه‌ای استفاده کنید. همچنین می‌توانید این تراز را روی سه‌پایه نصب کنید و آن را بچرخانید تا انتهای یک خط تراز را مشخص کنید. ترازهای لیزریِ نقطه‌ای خطوط را نشان نمی‌دهند اما جایگزین مناسبی برای وزنه شاقول هستند. نحوه کار با تراز لیزری بوش بسیار ساده است تنها کافی است با توجه به نوع کار خود آن را انتخاب کنید.
5. از تراز دوار خودترازشونده استفاده کنید. این ترازها در پروژه‌های بزرگ فضای باز و برای تعیین ارتفاع پایه‌های فونداسیون یا تسطیح پایه‌های دکینگ مناسب هستند.
6. پرتوهای لیزر در نور شدید به‌خوبی مشاهده نمی‌شوند. از عینک‌های قرمز مخصوص استفاده کنید تا بتوانید بهتر ببینید. انتظار معجزه نداشته باشید اما عینک‌ها باعث می‌شوند بهتر بتوانید نور لیزر را ببینید. اگر بیرون از منزل یا در فضای روشن کار می‌کنید، از این عینک‌ها استفاده کنید.
7. خطوط چیدمان مربعی شکل را بدون دردسر مشخص کنید. در پروژه‌های بازسازی و بهسازی منزل باید از خطوط چیدمان مربعی استفاده کنید. از گونیا لیزری برای کاشی‌کاری، کفپوش‌ها یا دیوارها استفاده کنید. با این نوع خاص از تراز لیزری می‌توانید یک جفت خطوط عمود بر هم را مانند خطوط متقاطع را نشان دهید.
8. تراز را روی سه‌پایه سوار کنید. بعضی از مدل‌های تراز سه‌پایه دارند اما اگر تراز شما این‌طور نیست، برای آن یک سه‌پایه بخرید. سه‌پایه به شما کمک می‌کند تا لیزر را به‌آسانی در بهترین ارتفاع تنظیم کنید و بتوانید آن را روی زمین ناهموار تراز کنید.
9. جای گل‌میخ‌ها را با لیزر منتقل کنید اگر کابینت آشپزخانه نصب کرده باشید، می‌دانید که علامت‌گذاری جای گل‌ میخ در داخل کابینت برای نصب پیچ چقدر زمان‌بر است. با ترازهای لیزری که خط شاقول را نشان می‌دهند، می‌توانید به ‌راحتی این کار را انجام دهید.
10. با کمک تراز لیزری می‌توانید اندازه‌گیری‌هایتان را از یک خط مرجع انجام دهید. با کمک تراز، یک خط لیزر را در نقطه‌ای روی دیوار پخش کنید و از آن به عنوان مرجع استفاده کنید.
11. دیوارها را با کمک خطوط لیزر بسازید. کافی است از تراز لیزری استفاده کنید و با خطوط لیزری جای دیوارها را مشخص کنید.

نحوه تنظیم تراز لیزری

بعضی از ترازها قابلیت خودترازی دارند و قیمت آنها هم بالاتر است به همین دلیل نحوه کار با تراز لیزری دیوابت و هیوندای بسیار ساده است اما بعضی دیگر این امکان را ندارند. نحوه کار این ترازها نسبت به انواع خودتراز شونده کمی پیچیده‌تر بوده و باید از تنظیمات دستی و دقیق استفاه کنید که البته کمی زمان‌بر است اما با تمرین می‌توانید این کار را یاد بگیرید. در راهنمای زیر  فرض می‌شود که شما از تراز اژدر استفاده می‌کنید و باید از این تکنیک برای 3 یا 5 نقطه از تراز و دستگاه‌های دوار استفاده کنید.

• تراز لیزری را روی سطح قرار دهید و موقعیت آن را به‌ صورت دستی و با استفاده از حباب سنتی روی دستگاه تنظیم کنید.
• پروژکشن را روشن کنید تا بتوانید یک خط مناسب را در جایی که به آن نیاز دارید مشخص کنید.
• اگر لازم است سطح را علامت‌گذاری کنید. ممکن است در پروژه‌های بزرگ لازم باشد از شخص دیگری کمک بگیرید.
• قبل از اینکه کارتان را شروع کنید، دستگاه را تراز کنید و علامت‌ها را مجددا بررسی کنید.

در مورد دستگاه‌های خودتراز، فقط باید اندازه‌ها را علامت‌گذاری کنید و سپس دوبار علامت‌ها را بررسی کنید.

امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات مفیدی درباره نحوه کار با تراز لیزری به دست آورده باشید. هم چنین اگر در زمینه خرید تراز لیزری به مشاوره نیاز دارید می‌توانید از کارشناسان خبره فروشگاه سازوکار کمک بگیرید.

سوالات متداول

انواع تراز لیزری کدام است؟

تراز لیزری خطی، نقطه‌ای، چرخشی و ترکیبی همگی از انواع تراز لیزری هستند که می‌توانید با توجه به نوع کار و نیازتان مدل مناسب را انتخاب کنید.

بهترین برندهای تراز لیزری کدام است؟

بوش، دیوالت، هیوندای و رونیکس از بهترین برندهای تراز لیزری هستند. انتخاب بهترین تراز لیزری برای کاشی کاری را در سازوکار بخوانید.