تفاوت صفحه سنگ برش و ساب چیست و نحوه تشخیص آن
شاید تابه‌حال این سوال برایتان پیش آمده که صفحه سنگ برش و ساب چه کاربردهایی دارند و تفاوت تفاوت صفحه سنگ برش و ساب چیست؟ صفحه سنگ برش و سنگ ساب هر دو برای استفاده در سنگ فرز طراحی شده‌اند اما نتیجه کار آنها با یکدیگر تفاوت دارد.
درواقع انتخاب نوع سری و قطعات جانبی مناسب برای سنگ فرز یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید هنگام استفاده از این ابزار در پروژه‌هایتان به آن توجه کنید. صفحه سنگ برش، صفحه ساب و دیسک‌های سنباده از جمله متداول‌ترین متعلقات این ابزار پرکاربرد هستند و برای انواع پروژه‌ها از آنها استفاده می‌شود.
معمولا از صفحه سنگ برش برای جدا کردن مواد استفاده می‌شود اما صفحه ساب بهترین انتخاب برای ساب‌زدن سطح فلزات است.
اگر لازم است با کمک سنگ فرز سطوح چوبی و غیر چوبی را سنباده بزنید، دیسک سنباده اتصال مناسبی برای این کار است اما توجه داشته باشید که کیفیت کار در اینجا به اندازه کاربرد دستگاه سنباده‌زن نیست. در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد کاربرد صفحه سنگ برش و ساب آشنا شوید.
صفحه سنگ برش
صفحه سنگ برش یا چرخ ساینده به صفحه یا دیسکی گفته می‌شود که از ذرات ساینده ساخته شده و با مواد مختلفی مانند لاستیک، شلاک یا سیلیکات به یکدیگر متصل شده‌اند. از صفحه برش در صنایع مختلفی استفاده می‌شود اما اگر در حین کار با آن به نکات ایمنی توجه نکنید ممکن است بسیار خطرساز باشد.
صفحه سنگ برش در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند؛ بنابراین هنگام خرید این صفحه‌ها دقت کنید که اندازه‌ای متناسب با ابزار فرزتان داشته باشند. ضخامت مناسب این صفحات حدود 0.4 سانتی‌متر است. اگر به دنبال صفحات نازک‌تر هستید، صفحه ساب انتخاب بهتری برای کاربرد مورد نظر شما است.
کاربرد صفحه سنگ برش
صفحه برش استاندارد برای لایه‌برداری و برش سریع فلزات طراحی شده و از آن برای آماده‌سازی فلز جهت جوشکاری MIG، تمیزکردن و برش‌دادن جوش‌های قدیمی و حذف سرباره‌ی جوشکاری و برش موادی مانند چوب، سنگ و بتن استفاده می‌شود.
این صفحه‌ها مانند کاغذ سنباده در اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند. شماره‌گذاری صفحه برش و ساب با توجه به تراکم دانه انجام شده و شماره‌های پایین‌تر نشان‌دهنده سطوح زبرتر بوده و فلزات را سریع‌تر می‌برند اما صفحات نرم‌تر با شماره بالاتر برای پولیش و پرداخت نهایی سطوح مناسب هستند.
برای کار با صفحه برش نرم‌تر نسبت به صفحات با سطح زبرتر لازم است مدت‌زمان بیشتری صرف کنید اما ازآنجایی‌که جرقه‌های بزرگ کمتری را ایجاد می‌کند، ایمنی بیشتری دارد. صفحات زبرتر جرقه‌های بزرگ و به‌شدت داغی را تولید می‌کنند و اگر روی پوستتان بیافتند جایی شبیه نیش زنبور روی پوست برجا می‌گذارند و در عین حال به‌اندازه‌ای داغ هستند که لباس‌ها و مخصوصا الیاف مصنوعی را ذوب کنند. همچنین درصورتی‌که این جرقه‌ها روی شیشه بیافتند، درون آن فرو می‌روند. در مجموع لازم است هنگام کار اصول ایمنی را رعایت کرده و از عینک ایمنی یا شیلد محافظ صورت استفاده کنید.
صفحه‌های برش با گذشت زمان ساییده می‌شوند و باید آنها را تعویض کرد. همچنین احتمال دارد در صورت استفاده نادرست یا پرش در حین استفاده آسیب ببینند و برای افزایش ایمنی باید فورا تعویض شود. احتمال شکستگی و خردشدن صفحات برش ارزان‌تر و پخش‌شدن قطعات آنها در محیط اطراف زیاد است؛ به همین دلیل برای ایمنی بیشتر بهتر است از همان ابتدا از این صفحات استفاده نکنید. از صفحه برش مخصوص با تیغه‌های اره زنجیری برای برش و شکل‌دهی به چوب استفاده می‌شود. صفحه‌های برشی با لبه‌های بیرونی دندانه‌دار هم برای نجاری مناسب هستند.
علائم روی صفحه برش
صفحه‌های برش مستعد شکستگی هستند بنابراین لازم است همیشه به دستورالعمل‌های لازم در حین کار با آنها توجه کنید. یکی از اولین اقدامات کنترلی که باید رعایت شود این است که بتوانید علائم چاپ‌شده روی آن را بخوانید.
این موارد در تمام صفحه‌های برش درج شده‌اند:
- نوع
- اندازه
- مشخصات
- حداکثر سرعت عملیاتی
- محدودیت‌های کاربرد
- سایر اطلاعات غیر ایمنی
صفحه‌های برش باید با سیستم استاندارد بریتانیا (BS EN 12413 و BS ISO 525) در علامت‌گذاری مطابقت داشته باشند. نوع چرخ با شماره ISO مشخص شده و شکل چرخ را نشان می‌دهد. برای مثال ISO Type 52 یک چرخ اسپیندل است.
ابعاد صفحه برش بر حسب میلی‌متر مشخص می‌شود برای مثال: 22.2 × 3 × 220 میلی‌متر. این اعداد نشان‌دهنده قطر × ضخامت × اندازه سوراخ دیسک هستند. مشخصات صفحه برش به‌صورت مجموعه‌ای از حروف و اعداد مشخص می‌شود برای مثال WA 60 K 7 V نشان‌دهنده نوع ماده ساینده، شماره دانه‌بندی، درجه، ساختار و نوع اتصال است. توجه داشته باشید که محدوده علامت‌گذاری مواد، تراکم دانه‌بندی، درجات، ساختارها و چسب‌ها به نوع محصول و شرکت تولیدکننده بستگی دارند. حداکثر سرعت کار روی هر صفحه برش بزرگ با قطر بالای 80 میلی‌متر به دو روش مشخص می‌شود:
- سرعت برحسب محیط سطح و با واحد متر بر ثانیه (مثلا 80 متر بر ثانیه)
- سرعت چرخش با واحد دور در دقیقه (مثلا 8500 دور در دقیقه)
حداکثر سرعت عملیاتی در صفحات برش کوچک‌تر با قطر کمتر از 80 میلی‌متر به روش متفاوتی مشخص می‌شود و باید در کنار صفحه برش قید شود.
نوارهای رنگی در مرکز صفحه برای سرعت‌های بالا مشخص شده‌اند و عبارتند از:
- m/s 50 – آبی
- m/s 60– زرد
- m/s 80 – قرمز
- m/s 100 – سبز
- m/s 125 – آبی/ زرد
محدودیت‌های استفاده روی دیسک برش با استفاده از یک کد و در برخی موارد با یک طرح گرافیکی خاص مشخص می‌شود و علائمی که برای نشان‌دادن محدودیت‌ها استفاده می‌شوند، به شرح زیر هستند:
معنی کدهای محدودیت
- RE1 برای سنگ‌زنی به روش دستی مجاز نیست
- RE2 برای دستگاه‌های سنگ‌زنی دستی مجاز نیست
- RE3 برای سنگ‌زنی مرطوب مناسب نیست
- RE4 فقط برای مناطق کاری کاملا محصور مجاز است
- RE6 برای سنگ‌زنی سطحی مجاز نیست
علائم غیرایمنی صفحه‌های برش به این صورت هستند:
- علامت/ نام تجاری تولیدکننده
- شماره رکورد تست که نشان می‌دهد صفحه برش استانداردهای ایمنی را برآورده می‌کند.
- تاریخ انقضا که اگر صفحه برش ارگانیک باشد، سه سال پس از تاریخ تولید خواهد بود.
- شماره کد قابل ردیابی که منبع و جزئیات ساخت صفحه برش را نشان می‌دهد.
- فلش نصب که سنگین‌ترین نقطه دیسک را نشان می‌دهد و هنگام نصب صفحه فلش باید به سمت پایین قرار بگیرد.
صفحه ساب چیست؟
صفحه ساب درواقع دیسک ساینده‌ای است که از بخش‌های زبانه‌ای‌شکل ساینده و کوچکی تشکیل شده که همپوشانی دارند و به شکل دیسک ساخته می‌شوند. از صفحه ساب برای ساب‌زدن و پرداخت سطوح فلزی استفاده می‌شود. صفحه ساب در مقایسه با کاغذ ساب عملکرد بهتری دارد؛ چراکه لبه‌های بیرونی آن عملیات سایش را با توزیع یکنواختی در کل دیسک انجام می‌دهند.
در کاغذ ساب با فرسودگی بخش کوچکی از کاغذ باید کل آن را دور انداخت ولی از صفحه ساب می‌توان تا زمانی استفاده کرد که تمام زبانه‌های آن ساییده و صاف شوند. طول عمر صفحه ساب 25 برابر بیشتر از دیسک فیبری است. زاویه حمله زبانه‌های صفحه ساب نسبت به قطعه کار و ابزار فرز قابل تنظیم بوده و همین موضوع مانع از ایجاد خراش در قطعه کار می‌شود.
صفحه ساب سنگ
باید اشاره کنیم که نوع خاصی از صفحه ساب به نام صفحه ساب سنگ، کاربرد متفاوتی با صفحه ساب‌های رایج دارد. صفحه ساب سنگ برای سایش سطوح سیمانی، بتنی و انواع سنگ به کار می‌رود. سایش و پرداخت انواع سطوح بتنی، سیمانی، و سنگ‌ها را می‌توان به خوبی با استفاده از این نوع صفحه انجام داد. البته این نوع صفحه ساب معمولا به اندازه صفحه ساب فلز رایج نیست.
کاربرد صفحه ساب
از صفحه ساب برای شکل‌دهی و ایجاد نقوش برجسته در فلزات استفاده شده و نیز می‌توان از این صفحه‌ها به‌عنوان جایگزینی برای صفحه سنگ برش برای حذف جای جوش و سرباره جوشکاری استفاده کرد. صفحه ساب فلزات را کندتر از صفحه برش لایه‌برداری می‌کند و در نتیجه، جرقه‌های کوچک‌تری تولید می‌شود.
صفحه ساب نسبت به صفحه سنگ برش استحکام کمتری دارد و در صورت عدم مراقبت‌های لازم به‌راحتی آسیب می‌بیند. زبانه‌های صفحه ساب درواقع تکه‌‌ایی از الیاف ساینده هستند که به‌وسیله رزین به یک سطح پشتیبان می‌چسبند. به همین دلیل این صفحه‌ها در زمان آسیب و خرابی ایمن‌تر از صفحه سنگ برش بوده، همچنین سبک‌تر از صفحه سنگ برش هستند. به همین دلیل لرزش کمتری ایجاد می‌کنند و کار با آنها آسان‌تر است.
سوالات متداول
از صفحه برش سنگ برای چه کاری استفاده می‌شود؟
از صفحه برش برای لایه‌برداری و برش سریع فلزات، آماده‌سازی فلز جهت جوشکاری MIG، تمیزکردن و برش‌دادن جوش‌های قدیمی و حذف سرباره‌ی جوشکاری و برش موادی مانند چوب، سنگ و بتن استفاده می‌شود.
از صفحه ساب برای چه کاری استفاده می‌شود؟
از صفحه ساب برای شکل‌دهی و ایجاد نقوش برجسته در فلزات استفاده می‌شود.
