هرآنچه باید درباره تعویض پریز برق بدانید!
تعویض پریز برق کار آسانی است و حتی شما هم می‌توانید به راحتی آن را در خانه انجام دهید. تنها نکته قابل توجهی که باید هنگام انجام این کار درنظر گرفت احتیاط است.
همانطور که می‌دانید کار با برق خطرناک است و اگر با مورد پیچیده‌ای مواجه هستید حتما آن را به یک متخصص برق بسپارید. اما کارهای ساده‌ای مثل تعویض پریز برق را خودتان هم می‌توانید با درنظر گرفتن جوانب احتیاط انجام دهید.
نصب یک پریز جدید نیاز به راه‌اندازی کابلی بین جایگاه پریز و تابلو برق ساختمان دارد. این کار به سادگی آب خوردن است اما تنها کارشناسان برق مجاز به انجام آن هستند.
تبدیل پلاگین سه شاخه
پلاگین‌های دوشاخه قدیمی متصل به زمین نبوده و درصورت خرابی برق خطرناک هستند. درنتیجه بهترین کار این است که آن را با پلاگین سه شاخه تعویض کرد و این کار را بدون نیاز به متخصص برق نیز می‌توان انجام داد. البته درصورتی که باکس الکتریکی که پریز را در خود جای‌داده فلزی باشد یا سیم‌ها دارای روکش باشند، در چنین شرایطی باکس محافظت از خطای اتصال زمین را فراهم می‌کند. اما این کار را چگونه می‌توان انجام داد؟ بسیار ساده از تستسر ولتاژ استفاده کنید! یکی از شاخه‌ها را در شکاف کوچک‌تر پریز و شاخه دیگر را روی پیچ صفحه پریز قرار دهید. اگر تستر روشن شد جعبه الکتریکی از نوع اتصال به زمین است. بنابراین می‌توانید پریز دوشاخه را با سه شاخه تعویض کنید. اگر باکس الکتریکی از نوع اتصال به زمین نیست باز هم می‌توانید پریز سه شاخه نصب کنید البته در صورتی که پریز از نوع GFCI (قطع کننده جریان خطای زمین) باشد. این پریزها دارای دکمه قرمز رنگی در قسمت جلو می‌باشد.
روش تعویض و سیم‌کشی پریز برق
ابزارها و وسایل موردنیاز
- پیچ‌گوشتی
- تستر ولتاژ
- دم باریک
- سیم چین
مرحله اول
اولین کاری که باید انجام دهید قطع کردن برق است. جریان برق پریزی که قصد تعویض آن را دارید قطع کنید. سراغ تابلو برق خانه رفته و کلیدی که مربوط به جریان برق پریز است را قطع کنید. پس از قطع برق دوباره با استفاده از تستر ولتاژ قطعی جریان برق را امتحان کنید. سرشاخه‌های تستر را داخل حفره‌های پریز قرار دهید؛ اگر چراغ تستر روشن شد حتما کلید مربوط به پریز دیگری را قطع کرده‌اید. همچنان به آزمون و خطا ادامه دهید تا از قطع بودن جریان برق پریز اطمینان حاصل کنید. اگر دستگاه تستر ولتاژ دردسترس ندارید از لامپ استفاده کنید. لامپ را به پریز بزنید اگر روشن نشد با اطمینان خاطر ادامه کار را انجام دهید.
مرحله دوم
پیچ‌های صفحه پریز را باز کنید. معمولا پریزها دارای یک عدد پیچ در قسمت مرکز صفحه هستند. با بازکردن پیچ صفحه به راحتی از پریز جدا می‌شود. در مرحله بعد پیچ‌هایی که پریز را به جعبه برق محکم کرده است باز کرده و در نهایت پریز را از محفظه خارج کنید.
مرحله سوم
پس از بازکردن پریز سه عدد سیم را مشاهده خواهید کرد. اگر سیم‌ها با پیچ به پریز متصل شده است پیچ‌ها را باز کنید. اگر سیم‌ها داخل حفره پشت پریز پیچیده شده سیم‌ها را آزاد کرده و پریز را کنار بگذارید.
مرحله چهارم
در این مرحله باید سیم‌کشی پریز را انجام دهید. ابتدا سیم خنثی (سفید) را به پیچ نقره‌ای که در قسمت کنار پریز قرار دارد متصل کنید. انتهای قلاب شده سیم را طوری تنظیم کنید که منحنی آن در جهت عقربه‌های ساعت حرکت کند درست در جهتی که پیچ هنگام بستن می‌چرخد.
مرحله پنجم
سیم ارث (Earth) را به همان روشی که در مرحله قبل شرح داده شد به پیچ سبز متصل کنید.
مرحله ششم
سیم فاز (live) (مشکی) را که آخرین سیم در پریز است به پیچ طلایی متصل کنید.
مرحله هفتم
سیم‌ها را به دقت داخل جعبه برق قرار داده و پریز را با پیچ‌هایی که در قسمت بالا و پایین آن قرار دارد محکم کنید. در آخر صفحه را روی پریز قرار داده و پیچ‌ها را محکم کنید.
مرحله هشتم
در مرحله آخر پس از نصب کامل پریز به سمت تابلوی برق رفته و جریان برق پریز را روشن کنید.
نکات نصب پریز برق
در تعویض کلید و پریزهای برق معیوب تعلل نکنید.
هرگز با دست مرطوب این کار را انجام ندهید.
فاصله بین پریز و لوله گاز رعایت شود و این فاصله نباید کمتر از 5 سانتی‌متر باشد. حداقل فاصله بین کابل برق فشار ضعیف با لوله‌های گاز توکار 10 سانتی‌متر است. در صورتی که شیر گاز بالاتر از کلید برق یا در کنار آن نصب شده باشد فاصله آن باید برابر 10 سانتی‌متر باشد؛ اما در صورتی که شیر گاز زیر آن نصب شده باشد این فاصله باید حداقل 50 سانتی‌متر باشد.
فاصله نصب پریزهای برق از همدیگر باید در طول و عرض اتاق برابر 3 متر باشد.
از دیگر کلیدها و لامپ و مهتابی انشعاب نگیرید.
مدار تغذیه پریز باید جداگانه از مدار تغذیه چراغ‌ها باشد.
ارتفاع پریزهای برق داخل ساختمان باید متناسب باشد که بسته به نوع استفاده از آن تعیین می‌گردد. به عنوان مثال ارتفاع مناسب برای پریزهای داخل ساختمان از کف 30 الی 35 سانتی‌متر، پریز یخچال 110 الی 120 سانتی‌متر، پریز ماشین لباسشویی 70 الی 80 سانتی‌متر و تابلو فیوز 160 الی 170 سانتی‌متر است.
اگر تجربه کافی در زمینه برق‌کشی ندارید، گرفتن انشعاب را به متخصص برق بسپارید.
پریزهای نصب شده در کف باید مجهز به درپوش باشد.
در مکان‌های مرطوب مانند حمام و دستشویی از پریز ارت‌دار دارای درپوش استفاده شود.
قسمت داخلی پریز برای جلوگیری از خطر برق‌گرفتگی هنگام نصب پریز باید دارای درپوش پلاستیکی شیشه‌ای باشد.
انواع پریز برق
پریزهای برق انواع مختلفی داشته که هر کدام موارد کاربرد متفاوتی دارد. اگر تمام پریزهای برق خانه شما یکسان نیستند به این دلیل است که پریزهای برق انواع مختلفی داشته و هرکدام ویژگی‌های منحصربه فرد خود را دارد. به عنوان مثال پریز برق اتاق خواب نمی‌تواند گزینه مناسبی برای حمام باشد یا بالعکس.
پریزهای برق در دونوع تکفاز و سه فاز تولید می‌شوند و در ساختمان‌ها برای وسایل برقی خانگی مانند ماشین لباسشویی، یخچالکولر و غیره از پریز اتصال زمین استفاده می‌شود. ولتاژ پریزهای برق مورداستفاده در ساختمان‌های مسکونی 400 ولت و جریان اسمی آن 25 آمپر است.
طبقه‌بندی پریزهای برق
- پریزهای برق از لحاظ کاربرد به دودسته درب دار و بدون درب طبقه بندی می‌شود.
- بر حسب روش نصب به دو دسته روکار و توکار
- برحسب درجه حفاظت در محیط مرطوب IP44 و در محیط تر خارج از ساختمان IP45
- پریز سه فاز با یک اتصال و پریز سه فاز با دو اتصال
