کولت چیست؟ بررسی انواع و کاربردهای کولت اور فرز و سی ان سی
برای این که ابزارآلات برشی بهترین نوع عملکرد و بیشترین میزان دقت را داشته باشند، باید اجزای مختلف آنها با نهایت دقت و کارایی عمل کنند. کولت یا ابزارگیر یکی از مهم‌ترین بخش‌های ابزارآلاتی مانند اورفرز، ماشین‌آلات سی ان سی و فرزهای مینیاتوری است که انواع مته و ابزار برشی را محکم نگه می‌دارد.
کولت در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شود که هر از آنها برای مصارف خاصی کاربرد دارند. علیرغم شباهت ظاهری و کارایی مشابه کولت با سه نظام، تفاوت‌های بسیاری در کاربرد و مزیت‌های این دو قطعه وجود دارد. در این مقاله قصد داریم در مورد ویژگی‌ها و کاربردهای کولت در صنایع مختلف توضیح دهیم.
فهرست مطالب
کولت چیست؟
در مصارف صنعتی، کولت قطعه‌ای است که برای نگه داشتن اجسام استوانه‌ای در ابزار و ماشین‌آلات مختلف استفاده می‌شود. کولت قطعه‌ای مخروطی شکل و فلزی است که قطعه را محکم نگه می‌دارد تا برش قطعات به بهترین شکل انجام شود.
کولت به طور معمول در ماشین‌های تراش، فرز و سی ان سی یافت می‌شود. عملکرد کولت تا حدودی شبیه به سه نظام است. با این تفاوت که کولت در مقایسه با سه نظام دقت بیشتری ارائه می‌دهد؛ بنابراین، در کارهایی که به دقت بالایی نیاز دارند مانند ماشین‌کاری با دستگاه‌های سی ان سی، کولت کاربردهای زیادی دارد.
اگرچه کولت در اصل برای ابزارها و مته‌های دارای شفت گرد طراحی شده اما می‌توان ابزارها و سری‌های شفت شش ضلعی، هشت ضلعی و … را هم در آن قرار داد.
اکثر کولت‌ها از فولاد سخت ساخته می‌شوند تا برای مصارف سنگین و استفاده در محیط‌های صنعتی دوام لازم را داشته باشند. با این حال برخی از انواع کولت نیز از جنس برنج هستند. شکل ظاهری کولت‌های ابزارآلات مختلف مانند اورفرز، سی ان سی یا فرز مینیاتوری با یکدیگر متفاوت است. دلیل این تفاوت به ساختار دستگاه و نحوه عملکرد آن برمی‌گردد.
ویژگی های کولت
اگر پروژه شما نیاز به استفاده از طیف وسیعی از مته‌ها و تیغه‌ها با اندازه‌های مختلف را دارد، استفاده از کولت تا حدودی مشکل‌ساز خواهد بود؛ زیرا باید کولت خود را چندین مرتبه تغییر دهید. از سوی دیگر، باید هزینه‌ای را صرف خرید اندازه‌های مختلف کولت کنید. با این حال، در بسیاری از موارد کولت نسبت به سه نظام برتری دارد؛ زیرا در محیط‌های کاری سخت دوام آورده و برای انجام برش‌های تکراری در خطوط تولیدی مناسب است. از جمله سایر مزایای کولت می‌توان به بسته شدن سریع، مرکز یابی دقیق و بسته شدن مطمئن و محکم اشاره کرد.
باید در نظر داشته باشید که مصارف مختلف، نیازمند استفاده از کولت‌های متنوع است. سرعت موتور اسپیندل در انتخاب کولت بسیار مهم است. ابزاری که سرعت چرخش آن زیاد است، به کولتی با وزن کمتر و سبک نیاز دارد. وزن کمتر به کولت اجازه می‌دهد سریع‌تر شتاب بگیرد.
کاربردهای کولت
همانند هر ابزاری، کولت‌ها نیز انواع و اندازه‌های مختلفی دارند که در صنایع مختلف به کار می‌روند. در ادامه به معرفی کاربردهای مختلف این ابزار می‌پردازیم:
نجاری
در صنعت نجاری، کولت اغلب در اورفرزها به کار می‌رود. در اورفرز، کولت یک طوقه اطراف مته ایجاد می‌کنند تا برش‌ها دقیقاً در محل موردنظر انجام شود. در ساختار اورفرزها، کولت درون محور موتور قرار می‌گیرد. سپس پس از قرارگیری تیغه اورفرز درون کولت، مهره اورفرز بر روی آن پیچ شده و آن را در جای خود محکم می‌کند.
ماشین‌های CNC
نوع خاصی از کولت در ماشین‌های سی ان سی به کار رفته و کاربرد صنعتی دارد. این نوع کولت، مته و ابزار برشی مختلف را به شفت موتورهای اسپیندل ماشین‌آلات سی ان سی متصل می‌کند. کولت ماشین‌های سی ان سی از سه جزء بدنه کولت، فشنگی کولت و مهره کولت تشکیل می‌شود. معمولا این نوع کولت‌ها با توجه به مدلشان شناسایی شده و ابعاد مختلفی دارند. از جمله رایج‌ترین مدل‌های کولت می‌توان به ER-11، ER-16، ER-20، ER-25، ER-32 و ER-40 اشاره کرد.
ابزارهای چرخشی
کولت در ابزارهای چرخشی مانند فرز مینیاتوری نیز کاربرد دارد. با تعویض کولت فرز مینیاتوری می‌توان از سری‌ها و ابزارک‌های مختلف با قطرهای متفاوت استفاده کرد. قطر شیار کولت در فرزهای مینیاتوری معمولا بین ۰.۵ تا ۳.۶ میلی‌متر متغیر است. برای استفاده از ابزارها و سری‌های مختلف باید با استفاده از آچار عرضه شده همراه با فرز مینیاتوری، مهره کولت را شل کنید. سپس ابزار مدنظر خود را درون گلوی کولت قرار داده و مجددا آن را با استفاده از آچار محکم کنید.
اجزای کولت
قطعات کولت با توجه به نوع دستگاه می‌تواند متفاوت باشید؛ اما به طور کلی کولت از دو قطعه مجزا تشکیل شده است که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
بدنه کولت
اصلی‌ترین بخش کولت، بدنه آن است که خصوصا در مصارف صنعتی از جنس فولاد ساخته می‌شود تا استحکام و دوام کافی را برای استفاده‌های طولانی‌مدت و فرسایشی داشته باشد. بدنه با توجه به نوع کولت و کاربرد آن می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد؛ اما به طور کلی کارایی آن یکسان است. بدنه کولت در واقع نقش رابط بین موتور دستگاه و شفت ابزار برشی را ایفا می‌کند. در مدل‌های مختلف کولت، شیار داخلی با قطرهای مختلفی تولید شده تا برای اندازه‌های مختلف شفت مته، تیغه اورفرز و … مناسب باشد.
مهره کولت
مهره کولت برای محکم کردن مته، تیغه یا سری‌های مختلف در گلوی کولت به کار می‌رود. برای محکم کردن مهره کولت بر روی بدنه آن باید از آچار استفاده شود. برخی از برندهای تولیدکننده ابزار برقی و برشی همراه با سایر متعلقات، آچار مخصوص باز و بسته کردن مهره را نیز ارائه می‌کنند.
سوالت متداول
تفاوت سه نظام و کولت چیست؟
کولت در مقایسه با سه نظام وزن کمتری داشته و دقت و قدرت نگهدارندگی بیشتری دارد. از سوی دیگر، یکی از معایب کولت در مقایسه با سه نظام این است که قطر آن محدودیت دارد و باید برای استفاده از مته و ابزارهای مختلف، کولت را تعویض کرد.
جنس کولت از چیست؟
معمولا کولت از فولاد یا برنج ساخته می‌شود.
