6 دستورالعمل تعمیر و نگهداری ماشینآلات صنعتی نجاری
نگهداری صحیح از ماشینآلات و ابزار، کارکرد و عمر مفید آنها را افزایش میدهد. درواقع یکی از موارد مهم در ماشینآلات و ابزار نگهداری و سرویس اصولی آنها است. چکاپ موتور، قطعات و اتصالات، اجزای مصرفی و غیره همگی اهمیت بالایی دارند که باید در سرویسهای دورهای مورد توجه قرار بگیرند.
1. برنامه منظم نگهداری از ماشینآلات نجاری
بسیاری از افراد برای تعمیر و نگهداری ماشینها برنامهی مدون خاصی نداشته و منتظر میمانند تا دستگاه خراب شود و بعد یادشان میافتد که آن را تعمیر کرده یا قطعهای از آن را عوض کنند. نکتهی مهم این است که اگر از اول برنامهای منظم برای تعمیر و نگهداری از ماشینآلات و ابزارآلات خود داشته باشید هیچگاه غافلگیر نمیشوید. برنامهای که برای تعمیر و نگهداری ماشینآلات نجاری درنظر میگیرید، باید متناسب با میزان استفاده از آن باشد.
برای مثال اگر از ماشینی روزانه 8 ساعت استفاده میکنید باید آن را هر 6 ماه یکبار سرویس کنید اما اگر از همان ماشین بیشتر استفاده کنید باید هر 3 ماه یکبار یا زودتر آن را بررسی و درصورت لزوم تعمیر کنید. بهطورکلی هرچه استفاده بیشتر باشد، بررسی و سرویس ماشینآلات بایستی در فواصل زمانی کمتری صورت گیرد.
2. نظافت ماشینآلات نجاری
تمیز نگه داشتن ماشینآلات نجاری در محیطی کثیف و پر از گردوخاک منطقی به نظر نمیرسد. ناگفته نماند که تجمع خاکاره خطرناک است زیرا برای بدن مضر بوده و حتی ممکن است منجر به آتشسوزی شود و به نجار و ماشینآلات آسیب رساند.
برای جلوگیری از موارد فوق بایستی همیشه نظافت و جمعآوری خاک اره را در برنامههای خود داشته باشید. اگر خاک اره درست جمعآوری نشود در طولانی مدت سبب خرابی دستگاه میشود. البته ناگفته نماند که حتی بهترین سیستمهای جمعآوری خاک اره هم نمیتواند تمام خاک اره داخل کارگاه نجاری را جمعآوری کند. برای تمیز نگه داشتن دستگاهها ابتدا خاک اره را جارو بزنید سپس باقیمانده آن را با جاروبرقی تمیز کنید. از دمنده برای نظافت استفاده نکنید زیرا وقتی ذرات ریز داخل ماشینآلات دمیده میشوند آسیب بیشتری به دستگاه میرسانند. با جاروبرقی ذرات معلق گردوغبار کمتر میشود و این برای سلامت ریه نیز بهتر است. تمیز کردن دستگاه با برس یا قلمو هم روش مناسبی است اما برای زیر دستگاه یا قسمتهایی که به سختی قابل دسترسی هستند روش مناسبی نیست. برای جلوگیری از خطر برق گرفتگی احتیاط کنید و مطمئن شوید که جریان برق قطع شده است.
علاوه بر خاک اره و گرد و خاک روغن و چربیهای مانده داخل ماشینآلات نجاری هم قبل از روغنکاری باید تمیز شوند که برای تمیز کردن آنها به حلالها احتیاج داریم. محصولات سازگار با محیط زیست مانند حلالهای بر پایه مرکبات، برای بیشتر دستگاهها موثر و کارآمد هستند. یک قلممو را به حلال آغشته کرده و چربیها را پاک کنید. برای این کار از برسهای نایلون، برنجی یا استیل استفاده کنید. نایلون و برنج را میتوان بر روی سطوح بدون ایجاد هیچگونه خراشیدگی و آسیب استفاده کرد اما در استفاده از برسهای استیل باید دقت بیشتری به خرج داد اگرچه قابلیت نظافت بیشتری دارند.
بسیاری از افراد برای تعمیر و نگهداری ماشینها برنامهی خاصی نداشته و منتظر میمانند تا دستگاه خراب شود. نکتهی مهم این است که باید از اول برنامهای منظم برای تعمیر و نگهداری ماشینآلات خود داشته باشید! به عنوان مثال اگر از ماشینی روزانه 8 ساعت استفاده میکنید باید آن را هر 6 ماه یکبار سرویس کنید اما اگر از همان ماشین بیشتر استفاده کنید باید هر 3 ماه یکبار یا زودتر آن را بررسی و درصورت لزوم تعمیر کنید.
3. نحوه صحیح نگهداری از ماشینآلات نجاری
نگهداری و سرویس هر ماشینی متفاوت است و باید رعایت شود. برای مثال روغن برای موتور بهمنزله خون برای بدن است. درصورت روغنکاری نادرست چربی و آلودگی در دستگاه جمع شده و در بلندمدت حرکت چرخدندهها و دیگر اجزا را مختل کرده و در نهایت سبب بروز آسیبهای جدی در دستگاه میشود. همچنین اجزای متحرک ماشینها باید بهخوبی روغنکاری شوند تا از فشار بیش از به موتور و آسیبهای ناشی از آن جلوگیری شود. ازاینرو بهتر است سطح روغن ماشینآلات مرتباً (مثلاً هفتهای یکبار) کنترل شود. اگر از نحوهی روغنکاری ماشین آلات اطلاعی ندارید بهتر است از اهل فن این زمینه کمک بگیرید.
وظیفه اصلی بعضی از ماشینها برش، قطعهقطعه کردن یا تکهتکه کردن است. اجزا اصلی ماشینهایی که به این منظور استفاده میشوند باید همیشه تیز باشند. اگر از اجزا اصلی این ماشینها که اغلب تیغه، مته و کاتر است بهخوبی نگهداری شود و تیز باشند برشهایی دقیق و درست روی کار ایجاد میکنند اما اگر کند باشند نمیتوانند وظیفه خود را بهدرستی انجام دهند و درنهایت روی قطعه کار اثر میگذارند و ممکن است نتیجه دلخواهتان حاصل نشود.
خراب شدن اتصالات یا به هم خوردن تنظیمات دستگاه از اتفاقهایی است که هیچکس دوست ندارد برایش رخ دهد. به هم خوردن تنظیمات دستگاه روی نتیجه کار اثر گذاشته و گاهی آن را خراب میکند. برای کنترل تنظیمات دستگاه کافی است چند آزمایش ساده انجام داده و نتایج را بررسی کنید تا از تنظیم بودن دستگاه اطمینان حاصل کنید. اگر تنظیمات دستگاه به هم خورده است باید دوباره آن را تنظیم کنید تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
فرض میکنیم دستگاه کاملا تمیز و روغنکاری شده است؛ حالا باید دستگاه را کالیبره کرد. هر کارگاه باید دستورالعمل خاصی برای کالیبره کردن دستگاهها داشته باشد. از هر ابزاری که برای کالیبراسیون استفاده میکنید باید مطمئن شوید که همه از همان روش برای کالیبره کردن دستگاهها استفاده میکنند. سوال اغلب مردم این است که چند وقت یکبار باید دستگاه را کالیبره کرد؟ در کارگاههای خانگی میتوان ماهها بدون کالیبراسیون کار را ادامه داد اما کارگاههای بزرگتر و چند کاربره دفعات کالیبراسیون باید بیشتر باشد.
هیچکس نمیخواهد دستگاهش در اثر سهلانگاری خراب شود. یکی از نکاتی که برای تعمیر و نگهداری ماشینآلات مهم است، کنترل تمام قطعات و لوازم جانبی دستگاه است. بهتر است قطعات مورد نیاز ماشینآلات و ابزار را جداگانه و قبل از روز مبادا تهیه کنید.
نکته مهم دیگر طبقه بندی و دسته بندی صحیح ابزارآلات است. عدم دستهبندی مناسب و اصولی ابزارآلات و لوازم نجاری ممکن است باعث گم شدن آن شود یا حتی خراب شدن و آسیب دیدگی شود.
از طرفی دیگر رها کردن ابزار روی زمین باعث نفوذ گرد و غبار و آلودگی به درون موتورشده و باعث میشود کارایی دستگاه به مرور زمان کاهش یابد به همین جهت بهتر است از قفسههایی برای سازمان دهی و نظم دادن به وسایل و ابزارآلات نجاری استفاده کنید.
4. تامین قطعات و لوازم جانبی ضروری
هیچکس نمیخواهد دستگاهش در اثر سهلانگاری خراب شود. یکی از نکاتی که برای تعمیر و نگهداری ماشینآلات مهم است، کنترل تمام قطعات و لوازم جانبی دستگاه است. از این رو باید از عملکرد صحیح و قرارگیری درست اجزا در جای خود مطمئن شد. در این مورد میتوانید از حواس پنجگانه خود کمک بگیرید و مشکلات احتمالی را تشخیص دهید. صداها یا بوهای عجیب یا تکانهای بیجا میتوانند علائم وجود مشکل در دستگاه باشند. بعضی از ایرادات اگر زود تشخیص داده شوند بهراحتی قابل تعمیر هستند.
بهتر است قطعات مورد نیاز ماشینآلات و ابزار را جداگانه و قبل از روز مبادا تهیه کنید. از تکنسین یا فرد متخصص بخواهید تا لیست قطعات هر دستگاه را بهطور جداگانه در اختیار شما قرار دهد. البته نیازی نیست که تمام قطعات لیست را تهیه کنید، فقط تعدادی از آنها که بیشتر مورد نیاز و ضروریتر هستند را خریداری کنید. خرید قطعات به صورت عمده ارزانتر هم برای شما تمام میشود.
بسیاری از قطعات ابزارآلات قابل تعوض یا حتی مصرفی هستند. در صوت آسیب هر یک از قطعات یا تمام شدن آن را به سرعت تعویض کنید تا مشکلی برای دستگاه پیش نیاید. برخی از نمونه هایی از قطعات که معمولاً نیاز به تعویض دارند عبارتند از: تیغ اره، تیغ اورفرز، مته، صفحه فرز، کاغذ سنباده، برس های کربنی، مونتاژ سوئیچ ، کابل های برق، لوازم جانبی، یاتاقان ها و لاستیک
5. آموزش کارکنان
سعی کنید زمانی را صرف آموزش کارکنان کنید تا تعمیرکاران حرفهای ماشین آلاتنجاری، راههای تعمیر و نگهداری دستگاهها را به کارکنان آموزش دهند. بهتر است زمانی که تعمیرکار مشغول تعمیر ماشینآلات است کارکنان کنار آنها ایستاده، کار آنها را دیده و سؤال بپرسند. با این کار بهمرورزمان کارکنان میتواند بهتنهایی ایرادات ساده را حل کرده و اگر خودشان از پس مشکل برنیامدند، با تعمیرکار تماس گرفته شود.
دانستن یک سری نکات کلی اصولی درباره کار با ابزار مانند ساعت مفید کار با ابزار و … باعث میشود تا کاربر به درستی از ابزار استفاده کرده و فشار زیادی به آن وارد نکند؛ به این ترتیب طول عمر ابزارآلات هم افزایش یافته و نیازی به هزینه و تهیه ابزار جدید ندارید.
ابزارآلات خود را به دور از رطوبت نگهداری کنید و فضایی تمیز با تهویه مناسب برای نگهداری آنها در نظر بگیرید. رطوبت و آب باعث خراب شدن باتری و ابزارهای شارژی میشود. شاید چند قطره آب آسیبی به ابزار نرساند اما رطوبت دائم بدون شک باعث شوک الکتریکی و در نتیجه خراب شدن باتری و ابزار میشود. نگهداری باتری ضعیف در هوای مرطوب باعث زنگ زدگی اتصال دهندهها شده و در نتیجه باتری به سختی شارژ خواهد شد.
نکته: از باتریهایی که در معرض رطوبت قرار گرفته است استفاده نکنید.
6. گزارش سرویس و تعمیر ماشینآلات نجاری
تدوین برنامهای منظم برای سرویس ماشینآلات براساس میزان استفاده ازآنها اهمیت خاصی دارد اما مهمتر از آن ثبت گزارش اقدامات انجام شده است. این جزییات تنها به تاریخ سرویس محدود نمیشود بلکه باید اطلاعات و جزییات دقیق تعمیراتی که روی ماشین انجام شده و قطعهای که تعویض شده است، کاملاً دقیق بیان شود. این چکلیست بهخوبی نشان میدهد که کارکنان لازم است چه نکاتی را بیشتر مورد توجه و بررسی قرار دهند.