تفاوت تینر فوری و روغنی

پس از انتخاب رنگ مناسب برای نقاشی دیوارها نوبت به تنظیم قوام و ضخامت رنگ می‌رسد و برای این کار باید از تینر سازگار با رنگ مورد نظرتان استفاده کنید.انواع تینر کاربردهای متفاوتی دارند و بعضی از آنها برای تمیزکردن قلم‌مو، تفنگ و تجهیزات نقاشی طراحی شده‌اند. بعضی دیگر نیز برای کاربرد در رنگ‌ها و لاک‌های پایه روغنی مناسب بوده و پرداخت باکیفیتی را ایجاد می‌کنند. برای اینکه بتوانید از رنگ درجه ‌یک استفاده کنید، ابتدا باید انواع تینر را بشناسید و بدانید که هر تینر برای چه کاربردی مناسب است.  در این مقاله با انوع تینر، ویژگی‌ها وتفاوت‌های آنها آشنا خواهید شد.

تینر نقاشی چیست؟

تینرها مواد شیمیایی فراری هستند که از آنها برای رقیق‌کردن رنگ‌ها استفاده می شود. این مواد شیمیایی به شکل مایع بوده و در بهبود خواص رنگ تاثیر به‌سزایی دارند. همچنین تینرها بر خواص رنگ‌ها، زمان خشک‌شدن لایه رنگ و ویژگی‌های نهایی آن تاثیرگذار هستند. انتخاب تینر مناسب به ویسکوزیته، مشخصات قلم‌مو، قابلیت اسپری ‌شدن، سرعت خشک ‌شدن و سایر خواص رنگ بستگی دارد. از مواد شیمیایی مانند استون، دی متیل فرم‌آمید (DMF)، گلایکول اترها، متیل اتیل کتون (MEK)، اسپریت‌های معدنی ، نفتا، تولوئن، تربانتین و زایلن در انواع تینر استفاده می‌شود.

ویژگی‌های تینرها

عواملی مانند قدرت حلالیت، میزان تبخیر، نقطه جوش نقطه اشتعال و عملکرد در برابر شعله و  میزان سمی بودن از مهم‌ترین ویژگی‌های تینر هستند. سایر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی تینرها از قبیل چگالی، رنگ، رطوبت، pH، ضریب شکست و مواد غیر فرار نیز در انتخاب تینر مناسب تاثیرگذار هستند. رزین‌های مورد استفاده در فرمولاسیون رنگ‌ها آلی و پلی‌کریستالی بوده و ساختار کریستالی ندارند. این نوع رزین، قابل حل در تینر بوده و غلظت محلول حاصل نیز به نوع و درصد رزین و تینر بستگی دارد.

تینرها باید متناسب با رنگ مورد نظر انتخاب شوند. بعضی از رنگ‌ها فقط در تینرهای خاصی حل می‌شوند. قدرت حلالیت تینر همان خاصیت رقیق‌کنندگی آن است. تونر با ویسکوزیته کم، حلالیت بیشتری دارد، ویسکوزیته رنگ را بیشتر کاهش داده و رنگ را نازک‌تر و صاف‌تر می‌کند. تینر پس از کاربرد در لایه رنگ به‌تدریج تبخیر شده و از سطح‌ آن خارج می‌شود. برای دستیابی به کیفیت رنگ بهتر باید سرعت تبخیر تینر با زمان خشک‌شدن رنگ یکسان باشد.

 نقطه اشتعال هر مایع قابل احتراق کمترین دمایی است که بخار مایع با شعله یا جرقه کوچکی مشتعل می‌شود. نقطه اشتعال تینر شدت خطر آتش‌سوزی را نشان می‌دهد و از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. برای نگهداری، حمل ‌و استفاده از تینر باید به نقطه اشتعال آن توجه کنید. تینر اشتعال‌پذیر بوده و برای انسان و محیط زیست خطرناک است. تینر روغن‌های طبیعی را حل می‌کنند و موجب آسیب و تحریک پوست می‌شود. تنفس بخار تینر باعث ایجاد ناهنجاری‌های داخلی در بدن می‌شود. یکی از عوامل مهم در انتخاب تینر مناسب، تشخیص تونر رنگی است. انتخاب رنگ تینر مخصوصا در فرمولاسیون رنگ‌های سفید و روشن از اهمیت زیادی برخوردار است.

تینر مناسب برای پیستوله رنگ

درجه خلوص تینر از اهمیت زیادی برخوردار است. هر چقدر تینر خالص‌تر باشد، پرداخت و کیفیت نهایی رنگ بهتر می‌شود. از تینرهای با کیفیت پایین‌تر و حاوی حجم بالای ذرات و حلال بازیافتی برای پاک‌سازی ابزارهای نقاشی و رنگ‌های اضافی استفاده می‌شود و چنانچه از آنها به همراه رنگ استفاده کنید، ناخالصی موجود در آنها پیستوله بادی یا برقی را مسدود کرده و پوشش رنگ را آلوده می‌کند. بنابراین باید خالص‌ترین نوع رنگ را برای استفاده در پیستوله رنگ انتخاب کنیم.

تینر فوری چیست؟

تینر فوری نوعی حلال فرآوری شده است که از واکنش شیمیایی و ترکیب فیزیکی حلال‌های آروماتیک و آلیفاتیک، الکل‌های سبک، استرها و استات‌ها ایجاد می‌شود. رقیق‌کننده‌های واکنش‌پذیر یا تینرهای فوری ویسکوزیته لاک و رزین را برای فرآوری کاهش داده و در طول گیرایی بعدی آن به‌وسیله کوپلیمری شدن، به بخشی از لاک یا پوشش تبدیل می‌شوند. معمولا از رقیق‌کننده‌های غیر واکنشی به‌عنوان حلال یا نرم‌کننده استفاده می‌شود. همچنین با افزودن رقیق‌کننده‌های واکنش‌پذیر یا تینرهای فوری به لاک و سایر رزین‌ها ویسکوزیته و رئولوژی آنها کمتر می‌شود. تونرهای فوری که در ایران به تینرهای فوری معروف هستند، همان‌طور که از نامشان پیدا است، می‌توانند رنگ‌های فوری و بر پایه سلولز را رقیق‌کنند. این تینرها در انواع 10000B، 10000A، 10000، 12000 و 15000 در بازار موجود هستند.

تفاوت تینر فوری و معمولی

تینر فوری برای رقیق‌کردن رنگ‌های فوری نظیر رنگ اتومبیل، سیلر، کیلر، نیمه پلی‌استر یا رنگ‌های لاکی حاوی نیتروسلولز مورد استفاده در صنعت چوب مناسب است. تینرهای معمولی نقاشی عمدتا برای رنگ‌های روغنی مورد استفاده در سطوحی مانند فلزات و دیوارها مناسب هستند. تینر فوری بویی شبیه استون دارد و نسبت به تینر معمولی روغنی از سرعت تبخیر بیشتری برخوردار است. از آنجایی‌که بیشتر تینرهای معمولی بر پایه نفت یا ترکیبات آلی هستند، بویی شبیه نفت دارند. البته انواع بدون بوی تینرهای معمولی نیز در بازار عرضه می‌شود.

تفاوت تینر روغنی و نفت

ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که آیا تینر روغنی همان نفت است؟ در جواب این سؤال باید گفت اگرچه بعضی از انواع تینرهای روغنی منشا نفتی دارند، اما نفت نیستند و کاربردشان متفاوت است. از اصطلاح تینر روغنی برای تینرها و حلال‌های رنگ روغن استفاده می‌شود. به طور کلی تربانتین، تینرهای مبتنی بر مرکبات و مدیوم‌های بر پایه آلکید یا هیدروکربنی برای رقیق‌کردن رنگ‌های روغنی مناسب بوده و در گروه تینرهای روغنی قرار می‌گیرند. اسپریت‌های معدنی مواد تقطیرشده و تصفیه‌شده‌ای هستند که از پالایش نفت خام به دست می‌آیند و به‌صورت تینر و برای رقیق‌کردن رنگ‌های روغنی و تمیزکردن قلم‌موها و غلتک‌ها از آنها استفاده می‌شود.

 اسپریت‌های معدنی در مقایسه با سایر انواع تینر سمیت و بوی تند کمتری داشته و انواع بدون بوی آنها نیز در بازار موجود است. رنگ‌های رقیق ‌شده با اسپریت‌های معدنی به‌صورت صاف‌تر و یکنواخت‌تر خشک می‌شوند. البته اسپریت‌های معدنی دارای معایبی مانند قیمت زیاد نسبت به سایر رقیق‌کننده‌ها نیز هستند. همچنین این مواد مناسب استفاده با رنگ لاتکس نبوده و با اینکه به ‌اندازه بعضی از پاک‌کننده‌ها سوزش‌آور نیستند، اما تاحدودی خواص تحریک‌کنندگی دارند. اسپریت‌ معدنی از پالایش نفت خام به دست می‌آید اما همان نفت نیست.

حلال‌هایی نظیر تربانتین، استون و نفتا برای رقیق‌کردن رنگ‌های روغنی و تمیزکردن قلم‌مو و ابزارهای رنگ‌آمیزی کاربرد دارند. تربانتین از تقطیر رزین درختانی مانند کاج به دست می‌آید. استون یکی از مواد شیمیایی آلی است و نفتا نیز یک مخلوط هیدروکربنی است. این تینرها ارزان‌قیمت‌تر از  اسپریت‌های معدنی هستند. تینرهای مبتنی بر مرکبات علی‌رغم بوی مطبوع‌تر نسبت به سایر انواع تینر بخارات مضری تولید می‌کنند. تربانتین دارای حلالیت بیشتری نسبت به اسپریت‌های معدنی بوده و قابلیت پاک‌کردن رنگ‌های خشک را دارند، اما اسپریت‌ معدنی فقط برای پاک کردن رنگ‌های مرطوب قابل استفاده است.

سوالات متداول

تینر نقاشی چیست؟

تینر ماده شیمیایی فراری است که از آن برای رقیق‌ کردن رنگ‌ها استفاده می‌شود.

کاربرد تینر فوری چیست؟

تینر فوری برای رقیق‌کردن رنگ‌های فوری مانند رنگ اتومبیل، سیلر، کیلر، نیمه پلی‌استر و… استفاده می‌شود.