وارنیش اکریلیک چیست؟ | طرز استفاده از وارنیش اکریلیک

اگر شما هم تجربه انجام پروژه‌های هنری مانند نقاشی و ساخت مبلمان و دکوراسیون چوبی را داشته باشید، به احتمال زیاد در مرحله پرداخت چوب از پوشش‌هایی مانند وارنیش یا پلی اورتان استفاده کرده‌اید. برخی افراد از واژه وارنیش برای اشاره به انواع پوشش‌های چوب استفاده می‌کنند؛ اما در حقیقت وارنیش پوششی است که از رزین، انواع روغن و مواد حلال تشکیل شده است. وارنیش‌های موجود در بازار دارای انواع و فرمولاسیون‌هایی متفاوت هستند. در این نوشته به توضیح در مورد وارنیش اکریلیک، کاربردها و طرز استفاده از آن می‌پردازیم.

وارنیش رنگ اکریلیک چیست؟

معمولا وارنیش‌های اکریلیک بر پایه آب بوده و کاربرد آنها موجب شفافیت بالای سطوح مختلف می شود. همچنین وارنیش‌های اکریلیک پس از استفاده زرد نمی‌شوند. وارنیش اکریلیک مخلوطی از پلیمرهای اکریلیک، حلال‌ها و آب است. انواع وارنیش‌های مختلف حاوی مقادیر متفاوتی از این 3 جزء بوده و سطح عملکرد آنها وابسته به این اجزاء است. وارنیش باکیفیت حاوی سطح بالایی از پلی‌مرهای اکریلیک است؛ زیرا پلی‌مرهای اکریلیک لایه شفافی را ایجاد کرده که روی سطح آثار هنری و چوبی را می‌پوشانند.

 این پلیمرها در شرایط طبیعی تمایل دارند به همدیگر بپیوندند و متصل شوند؛ اما وجود آب و حلال مانع از ایجاد این اتصال می‌شوند. پس از اینکه وارنیش روی سطح مورد نظر قرار گرفت، آب و اجزای حلال به‌تدریج تبخیر می‌شوند و سپس ذرات پلی‌مر اکریلیک محکم به همدیگر می‌چسبند. این ذرات نهایتا یک لایه شفاف، خشک و پایدار ایجاد می‌کنند. می‌توان این وارنیش‌ها را به‌راحتی تمیز کرد، این نوع وارنیش بخار تولید نمی‌کند و به داخل چوب و محصولات پایه روغنی نیز نفوذ نمی‌کند.

کاربرد وارنیش اکریلیک

وارنیش‌های اکریلیک مقاومت بالایی به اشعه فرابنفش داشته و در برابر گردوغبار نیز مقاوم هستند. هنرمندان از وارنیش اکریلیک برای پوشش و محافظت از تابلوهای نقاشی‌ و آثار هنریشان استفاده می‌کنند. همچنین گاهی از فرمولاسیون‌های خاص وارنیش اکریلیک که مقاومت فوق‌العاده بالایی به اشعه فرابنفش دارند برای محافظت از رنگ در برابر نور استفاده می‌شود. همچنین وارنیش اکریلیک یکی از پوشش‌های مورد استفاده در صنعت چوب است و برای افزایش طول عمر قطعات و وسایل چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از چند لایه وارنیش روی سطح چوب باعث می‌شود رنگ طبیعی چوب تقویت شده و براقیت و درخشندگی جذاب و خاصی در آن ایجاد شود. وارنیش اکریلیک با محافظت از سطح چوب و افزایش دوام آن مانع از آسیب‌های احتمالی بعدی شده و چوب را در شرایط خوبی نگه می‌دارد.

وارنیش اکریلیک برای کدام رنگ‌ها قابل استفاده است؟

افراد زیادی به اشتباه تصور می‌کنند که از وارنیش اکریلیک فقط برای رنگ اکریلیک استفاده می‌شود. درصورتی‌که پلی‌مرهای موجود در وارنیش اکریلیک از سطوح با رنگ‌های اکریلیک، رنگ روغن و حتی جوهر پایه الکل محافظت می‌کنند. به این نکته نیز توجه داشته باشید که قبل از اجرای هر نوع وارنیش، رنگ یا جوهر مورد نظر باید کاملا خشک شده باشد.

وارنیش اکریلیک برای کدام سطوح قابل استفاده است؟

اسپری‌های وارنیش اکریلیک روی سطوح متخلخل  و پر منفذ مانند بوم نقاشی، چوب و سنگ عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهند و در انواع آثار هنری مانند نقاشی‌های موزه و صخره‌ها و سنگ‌ریزه‌های تزئینی قابل استفاده هستند. این وارنیش‌ها روی سطوح غیر متخلخل مانند شیشه و فلز تاثیر کمتری می‌گذارند.

آیا وارنیش اکریلیک ضد آب است؟

بسیاری از برندهای سازنده اسپری وارنیش ادعا می‌کنند که محصول آنها ضد آب است. به همین دلیل تقاضای زیادی برای این نوع وارنیش‌ در بازار وجود دارد. اما این موضوع نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد. ابتدا باید مشخص کنیم که منظور از ضد آب چیست. مثلا اگر اثر هنری‌تان را با لایه نازکی از وارنیش بپوشانید و سپس آن را در سطل‌ آب بیندازید، احتمالا به ‌اندازه کافی نمی‌تواند دربرابر آب مقاومت کند و آب به احتمال زیاد به سطح آن نفوذ می‌کند. ولی اگر همین اثر هنری را در منطقه‌ای با رطوبت بالا نگه‌ دارید، احتمالا وارنیش به ‌خوبی از آن در برابر رطوبت محافظت می‌کند. با این حال، صرف نظر از کیفیت وارنیش اکریلیک، اگر آن را به ‌روش مناسبی روی سطح اعمال نکنید، نمی‌تواند لایه‌ای با محافظت کافی ایجاد کند. باید با توجه میزان مقاومت تابلو در برابر رطوبت، تعداد لایه های وارنیش و روش مناسب اجرای آن را انتخاب کنید. توصیه می شود برای حفاظت بیشتر تابلو در برابر رطوبت بیش از یک لایه ( حداقل سه لایه) وارنیش استفاده کرده و هر چند وقت یک ‌بار نیز لایه های بیشتری به آن اضافه کنید.

طرز استفاده از وارنیش اکریلیک

به‌عنوان یک قانون کلی، برای استفاده از وارنیش روی سطح چوب به یاد داشته باشید قبل از کاربرد آن باید موم، لایه وارنیش قدیمی، روغن، رنگ چوب، گردوغبار، خاک، گریس، بخش‌های نایکنواخت و مواد چسبنده را کاملا پاک‌سازی کنید. فضای کارتان باید فاقد هرگونه گردوغبار و کثیفی باشد؛ زیرا اگر گرد و غبار روی سطح چوب و وارنیش جدید جمع شود روی درخشندگی، براقیت و صافی پوشش ایجادشده تاثیر منفی می‌گذارد. همچنین می‌توانید از انواع وارنیش اکریلیک با استفاده از قلم‌مو یا اسپری روی سطح استفاده کنید. انتخاب ابزار مناسب به سلیقه شخصی افراد بستگی دارد. معمولا اسپری‌ها در بین علاقه‌مندان به استفاده از وارنیش اکریلیک پرطرفدارتر هستند؛ چراکه می‌توان آن‌ها را سریع‌تر روی سطوح اعمال کرد. علاوه بر این، استفاده از اسپری باعث می‌شود وارنیش روی سطح کف نکند و حباب کمتری تشکیل شود.

درصورت استفاده از قلم‌مو بهتر است از قلم‌مو با موهای طبیعی برای پرداخت‌های پایه روغنی و قلم‌موهای مصنوعی یا نایلونی برای وارنیش اکریلیک یا پایه آب استفاده کنید. استفاده از غلتک یا پارچه نیز برای انواع پرداخت روغنی و اکریلیک مناسب است.

طریقه وارنیش زدن روی رنگ اکریلیک

رنگ‌های اکریلیک با رنگ‌های روغنی متفاوت هستند؛ زیرا پس از خشک ‌شدن، منعطف‌تر می‌شوند و  نرم‌تری نسبت به آنها پیدا می‌کنند. به همین دلیل ذرات خاک و گردوغبار را به‌راحتی روی سطح خود جذب می‌کنند. به عقیده بعضی افراد نقاشی‌های اکریلیک نیازی به وارنیش نداشته و می‌توان روی آنها  از شیشه استفاده کرد؛ اما زیبایی تابلوهای نقاشی بدون شیشه دوچندان می‌شود. استفاده از  وارنیش و انتخاب روش مناسب برای اجرای آن به ماندگاری آثار هنری کمک کرده و آنها را زیباتر می‌کند. با استفاده از وارنیش سطوح مات براق شده و رنگ‌ها درخشندگی و شفافیت بیشتری پیدا می‌کنند. برای اجرای وارنیش روی رنگ اکریلیک، تابلو را به‌صورت صاف بخوابانید و چند ساعت صبر کنید تا وارنیش کاملا خشک شود. اگر به تابلوی نقاشی روی دیوار وارنیش بزنید، بر روی بوم نمی ماند و روی زمین می‌چکد.

طریقه زدن وارنیش روی رنگ اکریلیک به این صورت است که یک سوم تا یک چهارم طول قلم‌مو را به وارنیش آغشته کرده و به‌آرامی قلم‌مو را تکان دهید تا وارنیش اضافی از آن بچکد. قلم‌موی آغشته به وارنیش را با زاویه‌ای خاص و حرکات یکنواخت در یک جهت روی تابلوی نقاشی بمالید. کار خودرا از یک گوشه تابلو شروع کنید و روی تمام تابلو به‌صورت یکنواخت کار کنید. پس از تمام شدن کار ، از زاویه خاصی به سطح تابلو نگاه کنید. اگر هنوز هم قسمتی از آن براق و مرطوب نیست، به ‌آرامی روی آن را کمی وارنیش بزنید. روی تابلو نور بتابانید تا بخش‌های وارنیش‌خورده و براق آن مشخص شوند. در صورت مشاهده گردوغبار یا مواد دیگر داخل پوشش وارنیش با احتیاط آن را با خلال دندان یا اشیای باریک و نوک تیز بیرون بکشید. سپس چند ساعت صبر کنید تا وارنیش روی رنگ اکریلیک کاملا خشک شود.

در صورت استفاده از اسپری باید ابتدا سطح کار را با پارچه بدون پرز تمیز کنید. سپس تابلوی نقاشی اکریلیک را به‌صورت عمودی و روی تخته‌ای بزرگ‌تر از بوم در اتاقی بدون گردوغبار قرار دهید. قوطی اسپری را به ‌مدت دو دقیقه تکان دهید تا محتویات آن کاملا یکنواخت شوند. سپس اسپری را با فاصله‌ای مشخص از تابلو روی آن بزنید و مرتبا نازل آن را بررسی کنید تا مسدود نشود. بسته به سلیقه شخصی و میزان شیشه‌ای و شفاف‌شدن سطح کار می‌توانید بین 2 تا 3 لایه و حتی 20 تا 50 لایه وارنیش روی تابلو استفاده کنید. وارنیش‌های وستا به صورت محلول‌های دو جزئی تولید شده و در بطری‌های 40 و 125 میلی‌لیتری در بازار موجود هستند. طرز استفاده از وارنیش اکریلیک وستا به این صورت است که برای استفاده روی سطح مورد نظر باید ابتدا دو جزء آن به‌صورت یک به یک با هم مخلوط شوند.

سوالات متداول

وارنیش اکریلیک برای چه رنگ‌هایی قابل استفاده است؟

وارنیش اکریلیک برای انواع رنگ‌های اکریلیک، رنگ روغن و حتی جوهر پایه الکل مناسب است.

وارنیش اکریلیک چه مزیت‌هایی دارد؟

وارنیش اکریلیک شفافیت زیادی داشته و رنگ آن پس از استفاده زرد نمی‌شود.