همه چیز درباره نئوپان، کاربردها، مزایا و معایب آن

نئوپان چیست؟

اگرچه استفاده از نئوپان روز به روز در حال افزایش است و از آن در بسیاری از کارهای نجاری استفاده می‌شود اما هنوز هم مردم نسبت به استفاده از این ماده دچار شک و شبهه هستند. با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی تاریخچه، کاربرد، مزایا و معایب استفاده از نئوپان بپردازیم.

تاریخچه

اولین جایگزین چوب طبیعی، تخته سه‌لا با روکش ونیر و چوب طبیعی بود که در قرن 19 اختراع شد. پس از مدتی در اواخر 1940 کارخانه‌ها با کمبود الوار مواجه شدند و درست در همین زمان نئوپان به عنوان جایگزینی به بازار راه یافت.

نئوپان که ممکن است آن را به اسم chip board هم بشناسید، از مواد در دسترسی مانند خرده‌ چوب، ضایعات و ورقه‌های چوب کارخانه‌ای و  خاک اره تهیه شده است. این ورقه‌ها با استفاده از چسب تحت حرارت به یک تخته‌ی بزرگ فشرده شده و بعد از خشک شدن در سایز و اندازه‌های مختلف برش داده می‌شود.

نئوپان چگونه ساخته می‌شود؟

اساساً، نئوپان از انواع چوب مهندسی شده است و از خرده‌های چوب ساخته شده که ما در این مقاله هر قسمت را به صورت کلی توضیح خواهیم داد.

لایه لایه شدن

پوست کنده‌های درخت باید قبل از لایه لایه شدن کنده شود زیرا این موضوع از کند شدن تیغه‌های مخصوص این کار جلوگیری می‌کند. بعد از اینکه پوست درخت را جدا کردیم آن را در طول‌های از پیش تعیین شده خرد می‌کنیم. ضایعات و خرده‌های چوب باید به سایز مشخص تبدیل شود. روند تولید هسته و سطح لایه‌ی مرکزی با مکان نگهداری آن متفاوت است.

خشک شدن

لایه های چوب برای خشک شدن و از دست دادن حدود 2.5 درصد از رطوبت مورد نظر، از دستگاهی عبور می‌کنند تا پروسه‌ی چسبیدن و تحت فشار قرار دادن درست صورت بگیرد. البته استفاده از دستگاه flash dryer راهی جایگزین برای خشک کردن مواد است که به دمای کمتری احتیاج دارد.

چسباندن

لایه‌های خشک شده با ترکیبی از رزین و مواد افزودنی مناسب دیگر مانند یک غلیظ کننده یا وکس مخلوط می‌شوند. تناسب چسب و خرده‌های چوب باید خیلی دقیق و با توجه به سطح متفاوت باشد زیرا ممکن است بعضی از سطوح به چسب بیشتری احتیاج داشته باشند. 

در این مرحله هر نوع عملکردی برای ضد حریق یا ضد قارچ کردن محصول انجام می‌شود که انواع چسب هم بسته به نوع مواد داخل آن می‌تواند این توانایی را اعمال کند مانند مقاومت در برابر رطوبت، صدا و حریق.

فرم دهی

در این مرحله تخته خرده چوب که با چسب روی صفحه پرس درست را با تراکم مشخص فرم و قالب می‌زنند.

پرس کردن

در این مرحله ابتدا مواد از قبل فشرده شده سپس در فشار و دمای بالا برای رسیدن به ضخامتی که از قبل تعیین شده، پرس می‌شود.

برش و سنباده زدن

پس از خنک شدن، هر قطعه برش خورده و به اندازه ی ضخامت دلخواه سنباده زده می شود تا سطح هموارتری داشته باشد.

نئوپان سه لایه

لایه های مرغوب چوب مهندسی شده معمولا بیرون تخته چوب قرار می‌گیرند و قسمت مرکزی لایه‌ی سنگین‌تر و خرده های ارزان‌تر را نگه می‌دارد. هرچه از خرده چوب‌های یکدست تری استفاده شود ظاهر و دوام تخته بهتر می‌شود.

نئوپان سیمانی

همان‌گونه که از اسم این محصول پیداست از سیمان به عنوان عامل چسبندگی استفاده می‌کنند زیرا مقاومت بالایی در مقابل رطوبت، آسیب، صدا، آتش و پوسیدگی دارد.

مقاومت بالا در برابر رطوبت

برای ضد آب کردن محصول از رزین ملامین یا ملامین فرم‌آلدهید، با مخلوطی از وکس استفاده می‌شود.

موارد استفاده از نئوپان

از نئوپان اغلب در مبلمان سازی و طراحی داخلی استفاده می‌شود. اگرچه مبلمان چوبی  ظاهر زیباتری دارد اما نئوپان با ظاهری شبیه به چوب و قیمتی بسیار کمتر جایگزین مناسبی برای زمانی که بودجه ی کمی داریم محسوب می شود. 

نئوپان را می‌توان به صورت خام، با روکش‌ ونیر و ورقه‌های نازک یا لمینت پلاستیکی خریداری کرد.

مزایا و معایب نئوپان

وقتی صحبت از ساخت و ساز می‌شود نئوپان انتخابی مناسب برای پروژه‌های داخلی مانند اتصال کابینت‌ های بدون قاب توسط لولا است. در حالی‌که احتمال اینکه بقیه‌ی مواد مانند تخته سه‌لا  در صورت فشار وزن زیاد از درون خالی شود اما نئوپان توانایی نگه داشتن پیچ درجای خود را دارد.

نئوپان در مقابل رطوبت مستعد انبساط و تغییر رنگ است. از این رو به ندرت برای وسایل در فضای باز و مکان‌هایی که رطوبت بالایی دارد استفاده می‌شود. برای مقابله با این موضوع می‌توان از رنگ یا سیلر(sealer)  برای حفظ کردن ظاهر آن استفاده کرد.

اگر نئوپان شما روکش ملامین یا ونیر دارد؛ در صورت استفاده از اره گردبر امکان لایه لایه شدن آن زیاد است. برای جلوگیری از این موضوع می توانید قبل از این کار با استفاده از یک تیغه موکت بری روی آن شکاف ایجاد کنید و حتی می‌توانید قبل از برش، روی خط برش را چسب نواری بزنید.

نکته ی دیگر اینکه بهتر است هنگام برش نئوپان در محلی باشیم که تهویه‌ی هوای مناسبی دارد؛ زیرا هنگام برش نئوپان مقدار زیادی خاک اره تولید می‌شود و وجود چسب فرم آلدهید در آن می تواند کمی نگران کننده باشد.

البته باید گفت که اگر بخواهیم نئوپان را با چوب مقایسه کنیم هیچ نوع توجیه و مقاومت بیشتری در مقابل چوب  ندارد و تنها مزیت آن قیمت مقرون به صرفه است.

با وجود اینکه نئوپان قابلیت برابری با الوار چوب طبیعی را ندارد اما قیمت مناسب‌تر و کاربرد فراوان آن را به ماده‌ی تولیدی مناسبی برای بسیاری از کارخانه‌ها تبدیل کرده است.