بستن پیچ هرز با قلاویز چپ گرد (پیچ هرز باز کن)

احتمالا شما هم با مشکل هرز شدن پیچ مواجه شده‌اید. در این حالت شکاف‌های گل پیچ کارایی خود را از دست داده و پیچ قابلیت باز یا بسته شدن ندارد. چندین ابزار و روش مختلف برای باز و بسته کردن پیچ های هرز وجود دارد که هر یک مناسب شرایط و موقعیت‌های به خصوصی است. یکی از کاربردی‌ترین ابزار برای باز کردن پیچ های هرز و شکسته، قلاویز چپ گرد است. قلاویز چپ گرد، مته‌ای مخروطی شکل است که جهت رزوه‌های آن برعکس مته‌های عادی است . برای استفاده از مته قلاویز باید دریل روی حالت چپ گرد قرار بگیرد. رزوه‌های چپ گرد باعث می‌شود مته قلاویز همزمان با گیر کردن به کلگی پیچ هرز، آن را به سمت بیرون بکشد. در ادامه این مقاله، روش بسته و باز کردن پیچ هرز با قلاویز چپ گرد را توضیح می‌دهیم. همچین شما را با سایر روش‌های باز و بسته کردن پیچ‌های هرز آشنا خواهیم کرد.

علت هرز شدن پیچ

هرز شدن پیچ اتفاق شایعی است و ممکن است هر از چند گاهی اتفاق بیافتد. ممکن است پیچ به دلایل مختلفی مانند زنگ زدن یا شکستگی در سوراخ گیر کرده و خارج کردن آن با روش‌های عادی مانند استفاده از انواع پیچ گوشتی امکان‌پذیر نباشد. همچنین ممکن است گل پیچ هرز شود و استفاده از پیچ گوشتی چاره‌ساز نباشد. در قدم اول برای پیشگیری از هرز شدن پیچ باید علت این مشکل را بدانید. این نوع هرز شدن در پیچ‌ها به دلیل استفاده از ابزار با روش نادرست به هنگام بستن اولیه آنها ایجاد می‌شوند. برخی از علل ایجاد این نوع هرز شدگی عبارت‌اند از:

• استفاده از ابزار بی‌کیفیت
• بی‌دقتی در کار
• چرخاندن پیچ گوشتی یا دریل به صورت زاویه‌دار
• استفاده از پیچ گوشتی با اندازه سری مناسب
• استفاده از پیچ گوشتی با سری کهنه و فرسوده
• سفت کردن بیش از حد پیچ
• اقدام به بستن پیچ بعد از صدمه دیدن گل پیچ

قلاویز چپ گرد چیست؟

در حین کار وقتی کلگی پیچ شکسته شده یا آسیب می‌بیند، دیگر نمی‌توان آن را باز و بسته کرد. از طرفی خارج این پیچ از جسم و سطح کار بسیار دشوار است. همین امر در مورد مته‌ای که می‌شکند و در چوب یا فلز گیر می‌کند نیز صدق می‌کند. قلاویز چپ گرد، ابزاری است که برای این منظور و خارج کردن انواع پیچ و مته‌های شکسته و گیر کرده استفاده می‌شود. قلاویز چپ گرد به کاربران این امکان را می‌دهد که با کمترین آسیب به سطح کار، پیچ هرز را بیرون بیاورند.

قلاویز در شکل‌های متنوعی ساخته می‌شود. ساده‌ترین مدل قلاویز چپ گرد شبیه یک مته استاندارد است. قلاویز اندازه‌های مختلفی داشته و از جنس فلز بسیار سخت ساخته می‌شود. نوک قلاویز چپ گرد به شکل مخروطی تیز است و بدنه آن مانند پیچ رزوه دارد. سر دیگر این ابزار نیز به شکل مربع است که به کاربران امکان انتخاب بین روش‌های مختلف بیرون کشیدن پیچ را می‌دهد. برای استفاده از مته قلاویز باید آن را درون دریل یا ابزارهای دستی قرار داد. همچنین در صورتی که هیچ یک از این ابزارهای ذکر شده را در اختیار ندارید، می‌توانید مته را با یک انبردست نیز بچرخانید.

نحوه کار با قلاویز چپ گرد

با توجه به نوع و انداز پیچ و همین‌طور نوع ماده‌ای که پیچ را می‌خواهید از آن بیرون بکشید به چند ابزار نیاز دارید. این ابزار عبارت‌اند از:

• قلاویز چپ گرد
• چکش
• سنبه
• دریل (استفاده از دریل چکشی به دلیل گشتاور و سرعت زیاد توصیه نمی‌شود)
• مته
• روغن قلاویز کاری (روغن برش)
• آچار فرانسه

برای استفاده از قلاویز چپ گرد بر روی پیچ هرز شده، باید روی کلگی مته، سوراخی برای قرارگیری نوک قلاویز ایجاد کنید. برای این کار سنبه را در مرکز پیچ قرار داده و به آرامی به آن ضربه بزنید. این کار یک فرورفتگی در مرکز پیچ ایجاد می‌کند که مته را در جهت درستی هدایت خواهد کرد. اگر از قلاویز چپ گرد دو سر استفاده می‌کنید که یک سر آن مخصوص سوراخ‌کاری است، دیگر نیازی به مته ندارید.

مته‌ای کوچک‌تر از اندازه پیچ هرز روی دریل نصب کنید. برای راحت‌تر کردن کار، مقداری روغن قلاویز کاری به کلگی پیچ بزنید. این روغن در امتداد مسیر پیچ نفوذ می‌کند. مته را داخل پیچ صاف نگه دارید و به آرامی به سمت پایین سوراخ کنید. با توجه به اندازه قلاویزی که استفاده خواهید کرد، احتمالاً سوراخی به عمق حدوداً سه تا شش میلی‌متر کافی است.

در این مرحله نوبت استفاده از قلاویز چپ گرد می‌رسد. مته قلاویز را درون سوراخ ایجاد شده قرار داده و با چکش به انتهای آن ضربه بزنید تا به انتهای پیچ هرز متصل شود. سپس انتهای مته قلاویز را درون دریل قرار داده و آن را محکم کنید. دریل را در حالت چپ گرد قرار دهید. سپس کلید دریل را فشار دهید تا شروع به چرخیدن کردن. هنگامی که مته قلاویز کاملا به انتهای پیچ هرز متصل شود، شروع به بیرون آوردن آن می‌کند.

فرق قلاویز چپ گرد و راست گرد

معمولا قلاویز به شکل چپ گرد ساخته می‌شود؛ زیرا اکثر مدل‌های پیچ به صورت راست گرد بسته می‌شوند؛ بنابراین، برای خارج کردن پیچ هرز از سوراخ باید آن را خلاف جهت عقربه‌های ساعت یا در واقع به صورت چپ گرد چرخاند. با این حال برخی از انواع پیچ ساختار راست گرد دارند. در صورتی که این پیچ‌ها هرز شوند، برای بیرون آوردن آنها باید از مته قلاویز راست گرد استفاده کنید. تفاوت ظاهری مته قلاویز راست گرد و چپ گرد معمولا به جهت گردش شیارهای آنها خلاصه می‌شود. همچنین در صورتی که قصد بستن مته راست گرد را دارید نیز می‌توانید از قلاویز راست گرد استفاده کنید.

روش بستن پیچ هرز

در شرایطی که پیچ هرز شده و دیگر نمی‌توان آن را به درستی سفت کرد، راهکار اصولی و مؤثر، استفاده از قلاویز پیچ هرز است. این ابزار نه‌تنها برای باز کردن بلکه در مواردی برای بستن مجدد پیچ نیز کاربرد دارد. زمانی که جای پیچ، گشاد یا آسیب‌دیده باشد، ابتدا باید محل قرارگیری پیچ را با مته و قلاویز مخصوص اصلاح کرد. با ایجاد یک شیار تازه در داخل سوراخ پیچ، می‌توان پیچ را دوباره در همان موقعیت بست. قلاویز پیچ هرز با تراش دادن رزوه‌های جدید در محل قبلی پیچ، ساختاری تازه برای درگیری پیچ فراهم می‌کند. این کار باید با دقت بالا انجام شود تا از وارد شدن آسیب به قطعه جلوگیری شود. در نهایت با انتخاب پیچ متناسب با قطر و گام جدید رزوه، اتصال مجدد قابل اطمینان و ایمن ایجاد خواهد شد.

جمع ‌بندی

پیچ هرز بازکن یکی از آن ابزارهایی است که در لحظه‌ای بحرانی می‌تواند از آسیب جدی به سطوح و قطعات جلوگیری کند. زمانی که پیچ در جای خود قفل شده یا گل آن از بین رفته، باز کردن آن با ابزار معمولی غیرممکن می‌شود. در این شرایط قلاویز چپ گرد، به عنوان ابزاری تخصصی و حرفه‌ای، راه‌حلی مطمئن و کم‌ریسک است. این ابزار با عملکرد دقیق خود، بدون تخریب سطح یا آسیب به سازه، پیچ گیر کرده را خارج می‌کند. استفاده صحیح از پیچ هرز بازکن مستلزم آگاهی از مراحل کار، انتخاب اندازه مناسب و استفاده از تجهیزات کمکی مانند مته، دریل و روغن برش است. در صورت رعایت این موارد، نه تنها پیچ هرز به راحتی باز می‌شود بلکه از بروز مجدد چنین مشکلی نیز پیشگیری خواهد شد.

سوالات متداول

آیا استفاده از قلاویز چپ گرد به سطح کار آسیب می‌زند؟

خیر، در صورتی که ابزار به درستی استفاده شود و اندازه قلاویز با پیچ مطابقت داشته باشد، هیچ آسیبی به سطح وارد نخواهد شد.

می‌توان بدون دریل از قلاویز استفاده کرد؟

بله، در صورت نداشتن دریل، می‌توان با کمک آچار یا انبردست قلاویز را چرخاند؛ البته این روش زمان‌برتر و نیازمند دقت بیشتری است.

چگونه تشخیص دهیم از قلاویز راست گرد یا چپ گرد استفاده کنیم؟

اگر پیچ معمولی (راست گرد) باشد باید از قلاویز چپ گرد استفاده شود، اما در موارد خاص که پیچ ساختار چپ گرد دارد، باید از قلاویز راست گرد استفاده کرد.