انواع لکههای زرد فرش و نحوه تمیز کردن آن‌ها
لکه‌دار شدن فرش
آیا بعد از شستشوی فرش منزل‌تان متوجه لکه های زرد روی آن شده‌اید؟ بدون شک زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، دوست ندارید آن را به حال خود رها کنید؛ بنابراین باید فکری برای بازگرداندن آن به حالت اولیه‌اش کنید. قبل از هر اقدامی ابتدا باید تفاوت بین لکههای زرد روی فرش و نحوه تمیز کردنشان را بشناسید.
فرش‌ها در اثر لکههای طبیعی، لکههای شیمیای یا زردی فنولیک زرد می‌شود.
اگر بعد از شستشوی فرش متوجه زردی آن شدید، نگران نشوید؛ زیرا می‌توانید به روش‌های مختلفی از جمله شستشوی اسیدی، شستشوی فشرده، ایزوپروپیل الکل، سرکه و اسیدسیتریک لکه‌ها را از بین ببرید.
لازم است بدانید که برخی از لکههای زرد شیمیایی روی فرش قابل تمیزکردن نیستند و برای رفع آن یا باید فرش را رنگ کنید یا به جای آن فرش نو بخرید.
در ادامه با انواع لکههای زرد فرش، دلایل تغییر رنگ فرش و تعمیر آن با جزئیات بیشتر آشنا شویم.
زردی فرش چیست؟
زردی فرش در واقع تغییر رنگ آن با لکههای زرد است. این اتفاق در اثر موادی که الیاف فرش را لکه‌دار می‌کند رخ می‌دهد؛ یا در اثر مواد شیمیایی که هنگام تولید فرش در کارخانه استفاده می‌شود. این لکههای زرد گاهی اوقات پس از شستشوی فرش نمایان می‌شود.
انواع لکههای زرد فرش
زردی طبیعی فرش
زردی نرمال زمانی اتفاق می‌افتد که مواد روزانه روی فرش لکه ایجاد کند. ادرار حیوانات خانگی باعث تغییررنگ فرش می‌شود، در حالی که لکههای سیاه مثل قیر رنگ زرد روی فرش به جای می‌گذارد. جذب مایعات نیز پس از شستشوی فرش منجر به ایجاد لکه زرد روی آن می‌شود.
قسمت‌هایی از فرش که در محل پررفت و آمد قرار دارد، گردوخاک و آلودگی‌های زیادی در این قسمت انباشته می‌شود. پس از مدتی این قسمت از فرش تغییر رنگ داده و زرد می‌شود. در نتیجه رنگ آن با قسمت‌های دیگر فرق می‌کند.
روش‌های زیادی برای از بین بردن لکههای زرد طبیعی و برگرداندن فرش به حالت اولیه خود وجود دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
زردی شیمیایی
زردی شیمیایی زمانی رخ می‌دهد که مواد شیمیایی ترکیب الیاف فرش را تغییر می‌دهد. مواد شیمیایی مثل شوینده های دارای آلکالین و PH بالا و جوش شیرین پس از شستشوی فرش روی آن لکه زرد ایجاد می‌کند.
بیشتر لکههای زرد شیمیایی با استفاده از محلول‌های اسیدی قابل رفع هستند.
زردی فنولیک
زردی فنولیک نیز نوعی زردی شیمیایی است که در فرش‌های حاوی هیدروکسیولولن بوتیله شده (BHT) اتفاق می‌افتد.
فرش‌های حاوی BHT به هوای آزاد بیشتری نیاز دارند. بنابراین زمانی که وسایلی مثل میز و مبل را روی آن قرار می‌دهید هوای آزاد کافی به آن نمی‌رسد. در نتیجه BHT واکنش نشان داده و رنگ فرش زرد می‌شود.
از بین بردن تاثیر زردی فنولیک روی فرش کمی چالش برانگیز است. فرش را در معرض هوای آزاد قرار دهید تا به تدریج رنگ آن به حالت اولیه برگردد. استفاده از اسیدسیتریک نیز روش خوبی برای رفع این مشکل است. البته ناگفته نماند که هیچ تضمینی برای درست عمل کردن این روش‌ها وجود ندارد. گاهی اوقات لازم است فرش را رنگ یا تعویض کنید.
دلایل زردی فرش
فرش‌ها به دلایل مختلفی زرد می‌شود از جمله موارد زیر:
بیرون زدن لکههای کهنه
گاهی اوقات لکههای روی فرش بسیار عمیق هستند؛ به طوری که از لایه زیرین فرش هم عبور کرده و به کف‌پوش زمین نیز نفوذ می‌کند.
زمانی که لکه روی فرش را تمیز می‌کنید، در واقع فقط روی فرش را تمیز کرده‌اید؛ بنابراین بعد از زمان کوتاهی لکه از لایه‌های زیر فرش بالا آمده و دوباره نمایان می‌شود.
این اتفاق زمانی که فرش را با بخار تمیز می‌کنید نیز اتفاق می‌افتد. زیرا فرش بعد از تمیزکردن مرطوب است آلودگی‌هایی که در لایه‌های زیرین فرش نفوذ کرده است دوباره روی سطح فرش آمده و نمایان می‌شود.
جوش شیرین
پس از شستشوی فرش با جوش شیرین و خشک کردن آن، رنگ اصلی فرش باید به حالت اولیه خود بازگردد؛ اما این اتفاق همیشه نمی‌افتد. گاهی اوقات جوش شیرین به زردی فرش منجر می‌شود.
به منظور بازیابی رنگ فرش آن را با ترکیب سرکه و آب تمیز کنید. هر زمانی که لکههای فرش را با جوش شیرین تمیز می‌کنید، پس از آن با محلول سرکه و آب روی لکه را تمیز کنید. با این کار تغییری در رنگ فرش ایجاد نخواهد شد.
نوراکسایش
نوراکسایش زمانی اتفاق می‌افتد که فرش منظم در معرض نور آفتاب قرار بگیرد. نوراکسایش منجر به تغییر رنگ فرش‌هایی از جنس ابریشم، کرک و پلی پروپیلن می‌شود.
در بسیاری از فرش‌ها بیشترین رنگی که به کار برده شده رنگ زرد است. زمانی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، رنگ‌های دیگر فرش محو شده و به سمت رنگ زرد تغییر پیدا می‌کنند.
مواد سفیدکننده فلورسنت
مواد سفیدکننده فلورسنت زمانی که در معرض نور فرابنفش قرار می‌گیرد به زردی می‌گراید. با وجود این که بسیاری از کارخانه‌های فرش این مواد را برای شستشوی فرش توصیه نمی‌کنند، در بسیاری از شوینده‌ها از این مواد استفاده شده است.
چنانچه از این مواد برای شستشوی فرش استفاده کنید، رنگ فرش زرد خواهد شد. برای این که گرفتار چالش بزرگ لکههای زرد روی فرش نشوید، قبل از خرید مواد شوینده ابتدا مواد تشکیل دهنده آن که روی لیبل محصول درج شده است را بخوانید.
شوینده‌های آلکالاین
شوینده‌های آلکالاین که سطح PH آن‌ها 10 یا بیشتر است، ممکن است رنگ فرش را تغییر دهد. این اتفاق برای فرش‌هایی که الیاف آن از جنس کرک یا نایلون هست می‌افتد.
به منظور بازگرداندن رنگ اصلی فرش باید شستشوی اسیدی انجام دهید یا از یک خنثی کننده استفاده کنید. بهترین کار این است که از شوینده با سطح PH پایین استفاده کنید.
هیدروکسیولولن بوتیله شده (BHT)
هیدروکسیولولن بوتیله شده ماده نگهدارنده‌ای است که در پلای وود، پلاستیک و موارد دیگری به کار برده می‌شود. BHT در واقع نوعی مهارکننده آنتی اکسیدان و ماوراءبنفش است که در تولید چسب‌های لاتکس و فرش به کار برده می‌شود.
BHT یکی از اصلی‌ترین موادی است که منجر به زردی فنولیک می‌شود.
از آنجا که پد طبیعی فرش مستعد رشد قارچ است، بیشتر آن‌ها با مواد مصنوعی ساخته می‌شوند. در پدهایی که حاوی BHT هستند، الیاف در طولانی مدت در معرض گاز قرار می‌گیرند.
هنگامی که فرش جدیدی پهن می‌کنید، الیاف باید بقایای گاز شیمیایی را در سطح کم در فضا آزاد کنند. این فرآیند تا زمانی که BHT کاملا تمام شود چندین هفته به طول می‌انجامد.
اگر بلافاصله پس از پهن کردن فرش مبل‌ها را روی آن بچینید، هیچ فضایی برای خارج شدن گاز وجود ندارد. در نتیجه افت شیمیایی رخ داده و منجر به زردی فرش می‌شود.
برای از بین بردن زردی فرش آن را در معرض هوای آزاد قرار دهید.
روش تمیز کردن لکههای زرد طبیعی فرش
لکه روغنی قیر
روغن قیر لکه زرد روی فرش به جای می‌گذارد.
هنگامی که متوجه لکه قیر روی فرش خود شدید می‌توانید به روش‌های زیر لکه را از بین ببرید.
ابتدا قیر را از فرش جدا کنید. سپس با استفاده از حوله تمیزی روی لکه را با حالت ضربه خشک کنید.
جاروبرقی بکشید.
روی لکه مقداری شوینده فرش یا مایع ظرفشویی بریزید. برای این که لکه پخش نشود از قسمت‌های بیرونی لکه شروع کنید و به سمت داخل حرکت کنید.
سپس با آب سرد بشوئید.
این مراحل را چندین مرتبه تکرار کنید تا لکه کاملا پاک شود.
با خشک کن دستی فرش را خشک کنید یا روی آن یک شبانه روز حوله تمیزی قرار دهید.
در مرحله آخر دوباره روی لکه را جاروبرقی بکشید.
چنانچه با این شوینده‌ها لکه تمیز نشد، می‌توانید مقداری الکل مالشی یا هیدروژن پراکسید روی لکه بریزید و بعد از چند دقیقه با دستمال کاغذی تمیز کنید.
ادرار حیوانات خانگی
ادرار حیوانات خانگی نیز منجر به زردی فرش می‌شود و برای رفع این مشکل مراحل زیر را تکرار کنید.
ابتدا روی لکه را با دستمال تمیزی خشک کنید.
دستمال تمیز دیگری را به الکل ایزوپروپیل آغشته کرده و روی لکه بمالید تا تمیز شود.
دیگر لکههای زرد
بسیاری از لکههای زرد روی فرش با آبلیمو و نمک قابل تمیزکردن هستند.
مقداری آبلیمو و نمک روی لکه بریزید. با آب سرد بشوئید و با دستمال تمیز خشک کنید.
روش تمیزکردن لکههای زرد شیمیایی فرش
شستشوی اسیدی
گاهی اوقات شوینده‌های آلکالاین رنگ فرش را زرد می‌کنند و باید با شستشوی اسیدی مشکل را رفع کرد.
از محصولات شوینده‌ای که پایه اسیدی دارند استفاده کنید. شستشوی اسیدی نه تنها مواد شوینده باقیمانده روی فرش را از بین می‌برد، بلکه آلکالاین را خنثی کرده و رنگ فرش را تثبیت می‌کند.
از مواد شوینده‌ای که دارای سطح PH بالایی هستند استفاده نکنید.
شستشوی اسیدی روشی است برای از بین بردن زردی فرش. علاوه بر این می‌توانید با استفاده از مواد شوینده‌ای که طبیعی‌تر بوده و آلکالاین کمتری دارند از ایجاد لکههای زرد روی فرش جلوگیری کنید.
سرکه
استفاده از جوش شیرین هنگام شستشوی فرش باعث ایجاد لکههای زرد می‌شود. برای از بین بردن آن به روش زیر از سرکه استفاده کنید:
- آب و سرکه را با هم ترکیب کنید. توصیه برخی ترکیب آب و سرکه به نسبت مساوی است و توصیه برخی دیگر به نسبت سه به یک است.
- با استفاده از اسفنج محلول را روی فرش بمالید.
- با دستمال یا حوله تمیزی روی لکه فشار وارد کنید. این روند را چند بار تکرار کنید تا لکه کاملا از بین برود.
روش دیگر استفاده از سرکه:
- سرکه و آب را داخل بطری اسپری ترکیب کنید.
- سپس روی لکه اسپری کنید.
- اگر فرش کثیف است باید از شوینده فرش برای تمیز کردن آن استفاده کنید.
- این کار را چند مرتبه تکرار کنید تا لکه کاملا از بین برود.
روش تمیز کردن زردی فنولیک
برای از بین بردن زردی فنولیک از چند روش می‌توانید استفاده کنید:
اسیدسیتریک
برای از بین بردن زردی فنولیک فرش می‌توانید از محلول اسیدسیتریک به روش زیر استفاده کنید:
- 8 الی 10 قاشق اسیدسیتریک را در یک گالن آب گرم ترکیب کنید.
- سپس آن را داخل بطری اسپری بریزید و روی لکه اسپری کنید.
- با خشک کن دستی یا حوله خشک کرده و روی آن جاروبرقی بکشید.
قرارگرفتن در معرض هوای آزاد کافی میز و مبل و هر چیزی که روی فرش را پوشانده است بردارید و اجازه دهید هوای آزاد به فرش بخورد. زمانی که BHT در معرض هوای آزاد قرار می‌گیرد، زردی فرش کاملا از بین می‌رود.
