سبک مینیمال و طراحی دکوراسیون خانه به سبک مینیمالیسم

این روزها مینیمالیسم به یکی از اصطلاحات رایج در سبک زندگی مدرن تبدیل شده است. به عقیده پیشگامان این طرح، چیدمان منزل به سبک مینیمال و پاکسازی و ساده کردن فضای زندگی به ما کمک می‌کند تا با دنیای شلوغ و گیج‌کننده اطرافمان راحت‌تر کنار بیاییم. از سوی دیگر، طراحی داخلی مینیمال یکی از سبک‌های بصری تأثیرگذار و شناخته شده در حوزه معماری، طراحی داخلی، هنر، گرافیک، مد و تمام جنبه‌های دیگر طراحی است. هدف از طراحی مینیمالیستی، اولویت‌بندی موارد ضروری است.

سبک زندگی مینیمال، با حفظ ملزومات ضروری از مواد محدود، رنگ‌های خنثی و شکل‌های ساده استفاده کرده و از هرگونه تزیینات اضافی اجتناب می‌کند. با اینکه ممکن است تعریف طراحی مینیمالیستی ساده به نظر برسد، اما دستیابی به این سادگی، مانند سرودن یک شعر یا خلق یک اثر هنر با پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های خاصی همراه است. در ادامه به شرح ویژگی‌های سبک مینیمال در دکوراسیون داخلی می‌پردازیم.

سبک مینیمال چیست؟

مینیمالیسم در لغت به معنای ساده گرایی، یا کمینه‌گرایی است. این مکتب هنری از اواسط قرن بیستم تاکنون در بسیاری از جنبه‌های زندگی ما ریشه دوانده و به خصوص در معماری و دکوراسیون ساختمان‌ها و منازل جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. مینیمالیسم در معماری و طراحی داخلی سبکی است که در آن به سادگی و آرامش فضا و نشان دادن ویژگی‌های جذاب معماری محیط توجه می‌شود. پالت رنگ در سبک مینیمال معمولا تک‌رنگ است. به طور کلی رنگ به‌عنوان عنصری اساسی و تعیین‌کننده در این سبک طراحی مورد توجه قرار می‌گیرد. در سبک مینیمال از طراحی پلان آزاد، نور زیاد و مبلمان ساده استفاده می‌شود. تمام این موارد در کنار یکدیگر فضایی آرامش‌بخش و جذاب را خلق می‌کنند.

دکوراسیون مینیمال در طول قرن گذشته به سبکی پرطرفدار تبدیل شده است؛ اما این سبک منتقدانی هم دارد. منتقدان ماکسیمالیست (کثرت‌گرا) اعتقاد دارند که سبک مینیمال خسته‌کننده بوده و از خلاقیت و شور زندگی بهره‌ای نبرده است. برخی از طرفداران مینیمالیسم در پاسخ به این انتقادات به ویژگی‌های منحصر به فرد این سبک مانند مقرون‌به‌صرفه بودن، سازگاری با محیط زیست و توجه به آرامش و علاقه‌مندی‌های افراد اشاره می‌کنند.

تاریخچه طراحی مینیمالیستی

طراحی مینیمالیستی در قرن بیستم و در واکنش به سبک‌های قدیمی و تجملی مانند معماری پرزرق و برق ویکتوریایی و هنر اکسپرسیونیسم ایجاد شد. به عقیده بعضی از مورخان طراحی، ریشه مینیمالیسم به جنبش هنری دی استیل (De Stijl) یا نئوپلاستیسیزم در هلند برمی‌گردد. بنیان‌گذاران این جنبش که از سال 1917 تا اوایل دهه 1930 فعال بود سعی در ساده‌سازی همه جنبه‌های هنر و آثار هنری داشتند. این جنبش از سادگی و آرامش باغ‌های سنتی و طراحی فضای داخلی ژاپنی و جنبه‌های زیبایی‌شناسانه طراحی اسکاندیناویایی الهام گرفته بود.

شعار طراحی مینیمالیستی «Less is more» و به معنای «کمتر، بیشتر است» بوده و درواقع نقل قولی از معمار مشهور آلمانی- آمریکایی به نام میس ون درروهه (Mies van der Rohe) است. وی یکی از اساتید پیشرو در زمینه سبک معماری باهاوس و مدرنیسم در اروپای پس از جنگ و ایالات متحده بود که از کاربرد مصالح جدید مانند شیشه، فولاد و بتن در ساختمان‌سازی به روش تولید انبوه استقبال کرد.

طراحی گرافیک، هنر، تئاتر و مد مینیمال در دهه 1960 پدیدار شدند. افراد شناخته‌شده‌ای مانند طراح صنعتی مشهور آلمانی، دیتر رامز (Dieter Rams) در حوزه طراحی محصولات مینیمال فعالیت داشتند. شعار «کمتر اما بهتر» این طراح صنعتی، در طراحی وسایل روزمره مانند رادیوهای رومیزی، ماشین‌حساب‌ها و ظروف لاک مورد توجه قرار ‌گرفت. او در اواسط قرن بیستم تحولات زیادی در طراحی محصولات مینیمال ایجاد کرد و طرح‌های او پایه و اساس تولید وسایل ساده‌ای هستند که ما امروزه استفاده می‌کنیم. استفاده از طراحی مینیمال در قرن بیست و یکم به اوج خود رسید. از گوشی آیفون گرفته تا اتومبیل‌های بدون سرنشین، همگی نمونه‌هایی از طراحی به سبک مینیمال هستند.

خصوصیات سبک مینیمال

طراحی مینیمال به معنای زندگی با کمترین وسایل، اما به بهترین شکل ممکن است. چند مورد از مهم‌ترین خصوصیات سبک و طراحی مینیمال عبارت‌اند از:

• رعایت شعار «کمتر، بیشتر است».
• تمرکز روی سادگی، کارایی و عملکرد بالا
• خطوط ساده و واضح
• کاربرد مجسمه‌ها در این سبک
• عدم استفاده از وسایل و تزیینات اضافی
• پالت رنگی تک‌رنگ یا با رنگ محدود و نقش رنگ به‌عنوان عنصری اصلی و مؤثر برای ایجاد یک محیط آرامش‌بخش
• استفاده از مصالح محدود و مناسب نظیر بتن، فولاد، شیشه و چوب
• توجه به این نکته که هر چیزی مکان و هدفی دارد.
• استفاده از فضا و نور طبیعی
• استفاده از صنایع دستی
• طراحی داخلی روح‌بخش، بی‌پیرایه و اغلب با چیدمان‌ پلان باز

طراحی مینیمال

سبک مینیمال جایگاه ویژه‌ای در طراحی آثار هنری و معماری جهان پیدا کرده است. رد پای مینیمالیسم در بخش‌های مختلف زندگی ما به چشم می‌خورد. بسیاری از طرح‌های گرافیکی و وبسایت‌ها امروزه از اصول طراحی مینیمال استفاده می‌کنند. بسیاری از ساختمان‌های جدید هم در بعد نمای بیرونی و هم طراحی داخلی با رعایت اصول مینیمالیستی طراحی و ساخته می‌شوند. مینیمالیسم امروزه به دنیای دکوراسیون و طراحی داخلی نیز وارد شده و فضاهای مسکونی، اداری و … را تحت تأثیر خود قرار داده است. هنرهای تجسمی مانند نقاشی، مجسمه‌سازی و … نیز تا حدودی از این سبک تأثیر گرفته‌اند. در ادامه برخی از ویژگی‌های سبک طراحی مینیمال را بررسی خواهیم کرد.

دکوراسیون مینیمال

دکوراسیون مینیمال باید ضمن رعایت اصولی مانند سادگی و عدم استفاده از وسایل و تزیینات غیرضروری، فضایی دلنشین و مدرن را خلق کند. دکوراسیون مینیمال تنها از المان‌های اصلی طراحی یعنی نور، اشکال ساده و مواد زیبا استفاده می‌کند.

اولین قدم برای برخورداری از خانه‌ای با دکوراسیون مینیمال، داشتن خانه‌ای با طراحی پلان باز است. خانه‌های پلان باز برای طراحی مینیمال ضروری نیستند؛ اما کمک قابل توجهی به مینیمال بودن فضا می‌کنند. خانه‌های پلان باز تا حد ممکن، حد و مرزی خاصی بین آشپزخانه، سالن نهارخوری و سالن پذیرایی نمی‌گذارند؛ بنابراین، معمولا از نور طبیعی بیشتری برخوردارند. نور بیشتر، فضای خانه را نیز بزرگتر جلوه داده و تأثیر مثبتی روی روحیه ساکنین می‌گذارد.

قدم بعدی، انتخاب رنگ دیوار، کف، سقف و تمامی وسایل منزل است. رنگ در سبک مینیمال اهمیت بسیار زیادی دارد. بین رنگ وسایل باید هارمونی و هماهنگی کاملی برقرار باشد تا فضایی کاملا یک دست و زیبا ایجاد شود. این رنگ‌ها باید از طیف رنگ‌های مشخصی انتخاب شوند. باید توجه داشته باشید که طیف رنگ‌های مینیمال تنوع چندانی ندارد و معمولا رنگ‌های خنثی نقش پررنگ‌تری در سبک مینیمال دارند. رنگ‌های گرم جایگاهی در دکوراسیون مینیمال ندارند. اگر هم قصد ایجاد تضاد و کنتراست بین دو رنگ مختلف را داشته باشید باید آنها را از بین رنگ‌های خنثی انتخاب کنید.

در قدم بعدی، باید مبلمان و وسایل منزل را انتخاب کنید. تا حد ممکن باید از مدل‌های مدرن‌تر مبلمان استفاده کنید. مبلمان سلطنتی،‌ کلاسیک و … جایگاه چندانی در سبک مینیمال ندارند. در سبک مینیمال باید از وسایل تزیینی اضافه که باعث شلوغ شدن فضای خانه می‌شوند، پرهیز کرد. با این حال نباید به کلی لوازم تزئینی را از فضای خانه حذف کرد. استفاده از یک یا چند مجسمه و تابلو می‌تواند به جذابیت بصری خانه شما بیفزاید.

سبک مینیمال در خانه

داشتن ذهنیت «کمتر بیشتر است»، برای چیدمان خانه به سبک مینیمال از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ اما سبک مینیمال فقط به معنای وجود وسایل کمتر در خانه نیست؛ بلکه مفهومی عمیق‌تر و گسترده‌تر دارد. مینیمالیسم، نوعی سبک زندگی است که بر انتخاب آگاهانه تزیینات و وسایل دکوری خانه متکی است. در این سبک باید خانه را با وسایل مورد علاقه‌تان تزیین کنید که به آنها نیاز دارید و وسایل مازاد را دور بریزید.

اگر می‌خواهید خانه‌ای به سبک مینیمال داشته باشید، کارتان را در اولین گام با دلیل انتخاب این طرح آغاز کنید. به این فکر کنید که چرا می‌خواهید خانه‌ای به این سبک داشته باشید و دوست دارید خانه شما چه ویژگی‌هایی داشته باشد. وقتی چشم‌انداز روشنی از سبک خانه خود ترسیم کرده و ارزش‌های اصلیتان را پیدا می‌کنید، متوجه می‌شوید که چه وسایلی را باید نگه دارید و کدام را باید دور بریزید. مینیمالیسم به معنای زندگی با حداقل‌ها است، بنابراین سادگی و بی‌آلایش بودن یکی از اصول مهم آن است. اگر وسیله‌ای دارید که سال‌ها است از آن استفاده نکرده‌اید، آن را دور ریخته یا به دیگران بدهید. تمام وسایل خانه باید از نظر احساسی، زیبایی‌شناسی یا عملکرد، هدف خاصی را دنبال کنند.

استفاده از روش کن ماری (KonMari ) یکی از راه‌های چیدمان خانه به سبک مینیمال است که با رعایت آن می‌توانید زندگی آگاهانه‌تر و شادتری داشته باشید. طبق این روش باید با دسته‌بندی لباس، کتاب، کاغذ، وسایل متفرقه و نهایتا وسایلی که دوست دارید نظم خاصی به محل زندگی خود ببخشید. این دستورالعمل از ساده‌ترین کارها تا سخت‌ترین آنها پیش رفته و به افراد کمک می‌کند تا وسایلی که واقعا نیاز دارند را بیابند.

به طور کلی در طراحی داخلی از الگوهای مختلف، مبلمان یا وسایل تزیینی برای ایجاد فضایی گرم و صمیمی استفاده می‌شود، اما مینیمالیسم بر بافت متکی است. به عنوان مثال، فرش‌‌های مینیمال دارای طرح‌های ساده و رنگ‌های خنثی بوده و از مواد طبیعی مانند پوست گوسفند ساخته شده‌اند. بالش‌های کتانی و پارچه‌های بافتنی نیز سردی و بی‌حسی فضا را کمتر می‌کنند. در مجموع استفاده از سبک مینیمال می‌تواند بسیار دلپذیر و راحت باشد. از ترندهای مدرن که طبق آنها همه چیز سفید انتخاب می‌شود، دوری کنید. از وسایل ساخته‌شده با چوب و فلز و منسوجات نرم و مخملی برای فرش و بالش استفاده کنید. لوستر سبک مینیمال نیز معمولا از نوع مدرن بوده و طراحی ساده‌ای دارد. ابعاد و تعداد لوسترها باید با توجه به فضای خانه انتخاب شود.

سبک مینیمالیسم در معماری

ریشه معماری، طراحی داخلی و چیدمان منزل به سبک مینیمال به اوایل قرن بیستم و جنبش‌های ضد طراحی ویکتوریایی برمی‌گردد. سبک معماری مینیمالیستی از جنبش‌های دِ استایل و باهاس با الهام از کوبیسم در دهه 1920 پدیدار شد و معمارانی مانند لودویگ میس ون در روهه، معتقد به این نظریه بودند که مینیمالیسم حداکثر قدرت را به فضای معماری می‌دهد. طراحی مینیمالیستی اشتراکات زیادی با معماری مدرن، معماری باهاوس، معماری بروتالیست و طراحی مدرن اواسط قرن بیستم دارد.

هدف معماری مینیمالیستی ساده‌سازی شکل‌ها و ساختارها است؛ اما این سبک زبان پیچیده‌ای دارد. معماری مینیمالیستی مستلزم استفاده از عناصر طراحی تقلیل‌دهنده و اجتناب از تزیینات یا وسایل دکوری اضافی است. طرفداران معماری مینیمالیستی معتقدند که باید تمامی عناصری که باعث آشفتگی ذهن مخاطب می‌شود را کنار گذاشته و تنها عناصر ضروری طراحی را به نمایش گذاشت. توجه این سبک به ضروری‌ترین عناصر باعث می‌شود ماندگاری بیشتری نسبت به برخی از سبک‌های دیگر داشته باشد.

سوالات متداول

مینیمالیسم یعنی چه؟

مینیمالیسم در لغت به معنای ساده گرایی، یا کمینه‌گرایی است. هدف مینیمالیسم، اولویت‌بندی ملزومات ضروری و کاربردی زندگی است.

مینیمالیسم در معماری چیست؟

معماری مینیمالیستی عناصر اصلی طراحی و وسایل کاربردی را در اولویت قرار داده و از به کار بردن تزیینات یا وسایل دکوری اضافی اجتناب می‌کند.