معرفی کامل انواع درخت و دسته بندی آنها

در دنیای شگفت‌انگیز درختان، تنوع و زیبایی بی‌پایانی نهفته است. از راش‌های کهنسال با تاج گسترده تا کاج‌های همیشه سبز که در برابر سرما مقاومت می‌کنند، هر درخت داستانی منحصر به فرد دارد. تصور کنید در جنگلی قدم می‌زنید که در آن درخت توسکای سیاه با برگ‌های براق خود در کنار بلوط‌های استوار ایستاده‌اند و کمی آن طرف‌تر، درخت زبان گنجشک با میوه‌های خاص خود خودنمایی می‌کند. این تنوع خیره‌کننده، نه تنها زیبایی بصری به محیط می‌بخشد، بلکه نقشی حیاتی در اکوسیستم و زندگی ما ایفا می‌کند. در این مقاله، به دنیای شگفت‌انگیز درختان سفر خواهیم کرد و با انواع مختلف آن‌ها، از افرای رنگارنگ گرفته تا زربین مقاوم، آشنا خواهیم شد.

انواع درختان را بشناسید

طبیعت همواره پیوندی تمام نشدنی با زندگی انسان داشته و می‌توان گفت روح طبیعت ریشه در جان هر موجود زنده‌ای دارد. درختان و گیاهان با ماهیت و رنگ‌های متنوع، در لحظه لحظه‌ی زندگی ما حضوری پر رنگ داشته و گاهی با داشتن قسمتی از یک گیاه در خانه، المانی از طبیعت را به خود هدیه می‌دهیم تا حس زندگی را به محیطی با اشیاء بی جان تزریق کنیم.

درختان از جمله‌ گیاهان چند ساله در طبیعت هستند، که کار مهمی چون تولید اکسیژن در حجم قابل توجهی را برای ساکنان زمین انجام می‌دهند. همچنین درختان با ریشه کردن در خاک، رطوبت را جذب کرده و از فرسایش آن جلوگیری می‌کنند. از دیگر فواید درختان می‌توان به کاهش گرمایش زمین اشاره کرد و از همه مهم‌تر کاهش آلودگی صوتی که این روزها در شهرهای بزرگ از معضلات اساسی محسوب می‌شود.

اسامی درختان با عکس

با کمی دقت خواهیم دید که بشر از گذشته تا به امروز در ساخت بسیاری از وسایل از درختان با استفاده از انواع چوب کمک استفاده کرده است. درختان انواع  مختلفی دارند که در دو گروه همیشه سبز و خزان کننده یا برگ‌ریز قرار می‌گیرند. در ادامه اسم انواع درخت و ویژگی‌های هر یک را بررسی میکنیم.

درخت همیشه سبز

درختان همیشه سبز درختانی هستند با برگ‌های سوزنی شکل که در همه‌ی فصل‌ها برگ دارند. از جمله‌ این درختان می‌توان به انواع کاج‌ها اشاره کرد. تمامی گیاهان نیاز به رشد و نو شدن دارند و همیشه سبزها هم از این قاعده مستثنی نیستند. سوزن برگ‌های این درختان در پاییز و زمستان در نزدیک ساقه شروع به زرد شدن می‌کنند و بعد از ریختن بلافاصله جای خود را به برگ‌های جدید می‌دهند. این برگ‌ریزی به قدری سریع اتفاق می‌افتد که گاهی به سختی متوجه آن خواهید شد.

درخت برگ‌ریز یا خزان کننده

درختان برگ‌ریز یا خزان‌کننده به گیاهانی گفته می‌شود که در قسمتی از سال برگ‌های خود را با توجه به شرایط آب و هوایی (مانند فصل‌های خشک و بی بارش) از دست می‌دهند. بسیاری از درختان پهن برگ جزء این گروه هستند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به افرا و نارون اشاره کرد.

انواع درخت در ایران

درخت‌ها نیز مانند گیاهان با توجه به شرایط و اقلیم موجود در هر کشوری به وجود آمده و رشد می‌کنند. به همین علت بعضی از درختان فقط در منطقه‌ای خاص وجود دارند. در ادامه به معرفی بعضی از درخت‌هایی که در مناطق مختلف ایران می‌رویند، خواهیم پرداخت.

درخت راش

راش یکی از قدیمی‌ترین درخت‌های موجود درجهان است، که بیش از از 13 گونه‌ی آن در تمام دنیا معرفی و شناسایی شده که با وجود شباهت‌‌های فراوان، تفاوت‌هایی در ظاهر دارند. درخت راش ایرانی بیشتر در مناطق شمالی و کوهستانی یافت می‌شود. این درخت شاخ و برگ فراوانی داشته و ریشه‌ی آن کم عمق و سطحی است. طول و قطر این درخت تا حدود 35 و 1/5 متر می‌رسد. طول عمر درخت راش حدود 200 تا 250 سال است. چوب این درخت سنگین و سخت بوده و درون آن قهوه‌ای رنگ و روی آن سفید است. چوب راش بسیار پرفروش بوده و از آن برای ساخت بسیاری از وسایل، لوازم منزل و انواع دکوراسیون استفاده می‌کنند.

درخت توسکا

درخت توسکا، توسه یا رازدار از نوع خزان‌کننده بوده و توسط باد گردافشانی می‌کند. این درخت بالغ بر 30 نوع متفاوت داشته که فقط دو نوع آن یعنی توسکای ییلاقی و توسکای قشلاقی در ایران می‌روید. این درخت در مناطق مرطوب، رشد خیلی خوبی داشته و به راحتی آب را جذب می‌کند. به همین علت در بعضی مناطق برای کم کردن رطوبت خاک این درخت را می‌کارند. چوب این درخت تیره و شاخه‌های آن خاکستری با لکه‌های قهوه‌ای است. برگ این درخت بیضی شکل با نوک هلالی است. درخت توسکا عمر زیادی نداشته و معمولاً در بیشترین حالت 50 سال عمر می‌کند.

درخت آزاد

این درخت در جنوب و جنوب غربی دریای خزر می‌روید و از جمله‌ی درختان برگ‌ریز است. طول این درخت به حدود 35 متر و قطر آن به 2 متر می‌رسد. این درخت طول عمر بالایی دارد. چوب درخت آزاد با دوام بوده و تقریباً نیمه سخت محسوب می‌شود. همچنین رنگی با تم قهوه‌ای مایل به نارنجی دارد. این درخت رشد کندی داشته و چوب آن قابلیت کشسانی زیادی دارد. میوه‌ی فندوقه آن کنار برگ‌های درخت متصل است.

درخت زبان گنجشک

این درخت در ایران نام‌های متفاوتی چون درخت ون، دردار و … دارد. زبان گنجشک قامتی متوسط داشته و بعد از 14 سالگی شروع به میوه دادن می‌کند. نام این درخت از میوه‌ی بیضی شکل و نوک تیز آن گرفته شده است. برای تکثیر دادن این درخت باید به کاشت بذر آن پرداخت. زبان گنجشک معمولا در جنوب غربی آسیا، یعنی از شمال ترکیه و از شرق تا قفقاز و کوه‌های البرز می‌روید.

درخت زربین

این درخت به نام سرو ناز یا زربین معروف بوده و با برگ‌های سوزنی شکل در بین همیشه سبزان و مخروطیان قرار می‌گیرد. این درخت کند رشد است و ارتفاع آن به 30 متر می‌رسد. میوه‌ی درخت زربین از فندوق درشت‌تر بوده و پوسته‌ی این درخت دارای شیارهای عمیق و در هم رفته است. رشد زربین در خاک آهکی و آب و هوای معتدل بسیار خوب است و آب کمی احتیاج دارد.

درخت افرا

این درخت در جنگل‌های شمال، باغ و پارک‌ها زیاده دیده می‌شود. درخت افرا در خاک‌های اسیدی و نواحی جنگلی می‌روید. این درخت از پهن‌برگان و خزان‌کننده‌ها محسوب می‌شود. برگ‌های این درخت به صورت پنجه‌ای شکل بوده و نوک تیز، 5 پر و نامنتظم است. افرا گونه‌های مختلفی دارد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به  افرای شیردار، سفید کرکو، افرا یابلق، افرای سرخ، افرای سیاه، کرب و … اشاره کرد.

درخت بلوط

این درخت به خاطر میوه‌ی معروفش بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این درخت که به درخت مازو نیز معروف است حدودا 500 سال به بالا عمر می‌کند. درخت بلوط در ایران بیشتر در کنار کوه‌های زاگرس در چهارمحال بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و ایلام روییده می‌شود. چوب درخت بلوط یکی از بهترین‌ها در بین چوب‌ها است و در صنعت چوب و نجاری بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین میوه، پوست و برگ بلوط خواص درمانی فراوانی داشته و در بین پزشکان سنتی خیلی محبوب است.

درخت بنه

این درخت به درخت بنه یا پسته‌ی کوهی معروف است. درخت بنه دو پایه بوده و دارای میوه‌ی بیضی شکلی است. این درخت بیشتر در نواحی نیمه خشک می‌روید و ارتفاع آن از 1 تا 3 متر شروع شده و با توجه به اقلیم در بعضی نواحی دیگر به 7 متر می‌رسد. از جمله مناطقی نیمه خشکی که دارای این درخت هستند می‌توان به سیستان و بلوچستان، لرستان، کردستان، خراسان، اصفهان، فارس، تهران، یزد وکرمان اشاره کرد. میوه‌ی این درخت به پسته شباهت دارد. این میوه در ابتدا صورتی، سپس قرمز و به هنگام برداشت به رنگ سبز در می‌آید.

درخت گردو

درخت گردو در اکثر نقاط ایران قابل رویش است و در مناطق کوهستانی و نیمه کوهستانی بسیار خوب به بار می‌آید. این درخت از پهن برگان و جزء خزان کنندگان است. ارتفاع آن حدوداً 30 متر بوده و معمولاً با توجه به اقلیم منطقه به بار می‌نشیند. این درخت یک پایه داشته و دارای گل‌های نر و ماده روی یک درخت است. چوب این درخت نیمه سبک و نیمه نرم بوده و از دوام بالایی برخوردار است. از چوب گردو به دلیل قابلیت تورق بالا و طیف متنوع رنگ قهوه‌ای که دارد بسیار در صنعت چوب، مبلمان‌سازی و دکوراسیون استفاده می‌شود.

درخت گیلاس

این درخت از دسته‌ی خزان کنندگان بوده و از گونه‌های بومی جنگل‌های حوزه‌ی دریای خزر است. این درخت گونه‌های متفاوتی دارد که از جمله‌ی آن می‌توان به درخت گیلاس سیاه، درخت گیلاس مجنون، درخت گیلاس زینتی و … اشاره کرد. طول این درخت بدون درنظر گرفتن شاخه‌ها حدود 6 متر و عرض آن به حدود 80 سانتی‌متر می‌رسد. چوب درخت گیلاس، قهوه‌ای مایل به قرمز بوده و با توجه به بافت ظریف و استحکامی که دارد، بسیار مورد استفاده‌ی نجاران است. لازم به ذکر است که چوب درخت گیلاس یکی از چوب‌های گران‌قیمت صنعت چوب است.

جمع بندی

درختان، این موجودات زنده و باشکوه، نقشی فراتر از زیبایی در زندگی ما دارند. از تولید اکسیژن و جلوگیری از فرسایش خاک گرفته تا کاهش آلودگی صوتی و گرمایش زمین، هر درخت یک قهرمان بی‌ادعای محیط زیست است. در ایران، تنوع اقلیمی باعث شده تا گونه‌های متنوعی از درختان، از راش و توسکا در شمال تا بنه در مناطق نیمه خشک، رشد کنند. هر یک از این درختان، چه همیشه سبز و چه خزان‌کننده، ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که آن‌ها را برای محیط زیست و صنعت ارزشمند می‌سازد. از چوب مقاوم بلوط گرفته تا میوه‌ی خوش‌طعم گیلاس، هر درخت هدیه‌ای از طبیعت به ماست. درک اهمیت و مراقبت از این گنجینه‌های طبیعی، نه تنها به حفظ تنوع زیستی کمک می‌کند، بلکه آینده‌ای سبزتر و سالم‌تر را برای نسل‌های آینده تضمین می‌کند.

سوالات متداول

چرا بعضی درختان همیشه سبز هستند و برخی برگ‌ریز؟

درختان همیشه سبز مانند کاج‌ها برگ‌های سوزنی دارند که در تمام فصول دوام می‌آورند، در حالی که درختان برگ‌ریز برای سازگاری با شرایط سخت فصلی، برگ‌های خود را می‌ریزند.

کدام درخت بیشترین عمر را در بین درختان ایران دارد؟

درخت بلوط یکی از طولانی‌عمرترین درختان ایران است که می‌تواند بیش از 500 سال عمر کند.

چرا چوب درخت گردو در صنعت مبلمان محبوب است؟

چوب گردو به دلیل دوام بالا، قابلیت تورق خوب و طیف رنگی متنوع قهوه‌ای که دارد، در صنعت مبلمان و دکوراسیون بسیار محبوب است.