بالابر چیست؟ | راهنمای کامل انواع بالابر و کاربردهای آن
بالابر یا جرثقیل برقی که به آن وینچ برقی هم می‌گویند، ابزاری مکانیکی است که برای جابه‌جایی و حمل بار در خطوط تولید به کار می‌رود. این دستگاه که در کارخانه‌ها و صنایع مختلفی چون ساختمان سازی، معدن و حفاری، صنایع دریایی و صنعت نفت و گاز کاربرد دارد، نیروی خود را از انواع مکانیزم آکاردئونی، پانتوگراف، تلسکوپ و … تامین می‌کند. نوع مکانیزم آن‌ها به عواملی چون ظرفیت، نوع کاربرد و ایمنی بستگی دارد.
مکانیزم بالابر از موتور، ترمز، درام، گیربکس و سیم بکسل یا زنجیر تشکیل شده و نیروی خود را از الکتروموتور متصل به گیربکس تامین می‌کند.
اجزای بالابر
- سیم: مفتول یا کابل فولادی است که برای جلوگیری از درهم پیچیدن دور قرقره پیچیده می‌شود. طول سیم از 12 تا 30 متر متغیر است.
- درام: قطعه دایره‌ای شکل است که سیم به طور منظم دور آن پیچیده می‌شود. قرقره بالا بر باعث چرخش درام و پیچیدن کابل به دور آن می‌شود.
- موتور: قدرت چرخش درام را فراهم می‌کند تا بتواند سیم را به دور خود بپیچاند. همه بالابرها شامل موتور نمی‌شوند اما بالابرهای خودرو برقی بوده و با موتور سرعت دستگاه را به طور قابل توجهی بالا می‌برد.
- چرخ دنده: این بخش بالا بر نیرو را از موتور گرفته و با تبدیل آن به نیروی کششی توانایی کشیدن هر جسم سنگینی را به دستگاه می‌دهد.
انواع بالابر
بالابرها به پنج دسته تقسیم می‌شوند:
بالابر برقی
این نوع بالابر پرکاربردترین ابزار صنعتی است که با تامین نیرو از موتور برقی متصل به گیربکس باعث جابه‌جایی بار می‌شود. به منظور استفاده از آن در مسیرهای طولانی می‌توان از ریل‌های متحرک برقی یا دستی استفاده کرده و جهات حرکت بالابر را با دکمه‌های تعبیه شده روی آن کنترل کرد. بالابرهای برقی در صنایع مختلف از خطوط تولید کارخانجات گرفته تا صنایع ریخته گری و فولاد به کار می‌رود.
بالابر دستی
بالابرهای دستی بدون موتور و با نیروی دست به حرکت درمی‌آید. این بالا بر با جک هیدرولیک قابلیت حمل بار در ارتفاعات بالا را دارد. ظرفیت تحمل وزن بالابرهای دستی محدود است.
بالابر بادی یا پنوماتیک
این بالا بر نسبت به دیگر بالابرها از وزن کم و سرعت بالاتری برخوردار بوده و در مکان‌های مرطوبی که احتمال خطر برق گرفتگی بالا است کاربرد دارد. بالابرهای بادی نیروی خود را از هوای فشرده تامین کرده و با مکانیزم باد حرکت می‌کند. سیستم بالابر بادی از صافی، خشک کن، تامین کننده هوا، لوله تخلیه، شلنگ و اتصالات تشکیل شده است.
بالابر هیدرولیکی
بالابر هیدرولیک بیشتر کاربرد صنعتی داشته اما امروزه از آن برای جابه‌جایی نفرات نیز استفاده می‌شود. سیستم بالابر هیدرولیک نیروی خود را از جریان سیال پرفشار تامین می‌کند. این ابزار دارای طراحی ساده بوده و به همین دلیل راندمان بالاتری نسبت به دیگر سیستم‌های مکانیکی دارد. بالا بر هیدرولیکی به دو دسته نفربر و باربر تقسیم می‌شود و در کارخانجات، فروشگاه‌ها و انبارها کاربرد دارد.
بالابر گاردانی
بالابر گاردانی نیروی خود را از یک گاردان متصل به جعبه دنده کمکی تامین می‌کند و روی خودروهای دو دیفرانسیل نصب می‌شود.
نکات خرید بالابر برقی
قبل از انتخاب و خرید بالابر برقی فاکتورهای زیادی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. به عنوان مثال ظرفیت تحمل وزن، توان کشش و طول کابل برق و … .
یکی از مهم‌ترین پارامترهای انتخاب بالابر، قدرت و سرعت آن است. بالابرهایی که دارای سرعت بسیار بالا و غیرقابل کنترل هستند آسیب زیادی به سیم بکسل و خود دستگاه وارد می‌کند. میانگین سرعت زیر بار بالا بر حدود 20 متر بر دقیقه بوده و بهتر است بسته به نوع کار از قدرت مناسبی برخوردار باشد. در انتخاب بالابر مکان اجرا نیز نقش بسیار مهمی دارد. به عنوان مثال در مکان‌هایی که گاز قابل اشتعال وجود دارد نمی‌توان از بالابر برقی استفاده کرد یا در صنایع دریایی باید از بالابرهایی استفاده کرد که مقاومت بالایی در برابر رطوبت دارند.
کاربرد بالابر برقی
این ابزار قدمت و کاربرد گسترده‌ای در صنعت دارد که برای بلند کردن و جابه‌جایی اجسام سنگین در صنایع مختلفی به کار می‌رود.
- صنایع دریایی: در صنعت دریایی و کشتی سازی از بالا بر برای جابه‌جایی و بالا کشیدن لنگر استفاده می‌شود. بالابرهای مورد استفاده در این صنعت مقاومت بالایی در برابر رطوبت دارند.
- معدن و حفاری: یکی از تجهیزاتی که برای استخراج و حمل مواد در معادن به کار می‌رود و سرعت کار را بالا می‌برد بالابر برقی است.
- ساختمان سازی: در پروژه‌های ساختمانی برای جابه‌جایی و ابزار و مصالح از بالابرهایی با ظرفیت تحمل وزن 300 کیلوگرم تا 3 تن استفاده می‌شود.
اگر در زمینه خرید بالا بر نیاز به راهنمایی یا کمک داشتید در بخش نظرات یا از طریق تلفن سازوکار با ما در ارتباط باشید.
