نحوه زدن روغن جلا به چوب: تکنیک‌های ساده برای داشتن چوبی براق

در دنیای نجاری، نحوه زدن روغن جلا به چوب بسیار مهم است. روغن جلا همچون اکسیری جادویی عمل می‌کند که می‌تواند به هر قطعه چوبی، از مبلمان کهنه گرفته تا صنایع دستی ظریف، جانی دوباره ببخشد. این ماده شگفت‌انگیز، که قدمتی به اندازه تاریخ نجاری دارد، امروزه نیز در صنعت مدرن دکوراسیون و ساخت و ساز جایگاه ویژه‌ای دارد. اما استفاده از روغن جلا صرفاً به مالیدن آن روی سطح چوب محدود نمی‌شود؛ بلکه هنری است که با دانش، تجربه و کمی خلاقیت همراه است.

در این مقاله، قصد داریم شما را با اسرار نحوه زدن روغن جلا به چوب آشنا کنیم. از نحوه صحیح اعمال آن گرفته تا ترفندهای ترکیب رنگ برای ایجاد جلوه‌های منحصر به فرد، همه را به زبانی ساده و کاربردی توضیح خواهیم داد. همچنین، به شما خواهیم آموخت که چگونه در صورت نیاز، روغن جلا را از روی چوب پاک کنید، بدون آنکه به بافت اصلی چوب آسیبی برسد.

فهرست مطالب

• روغن جلا چیست؟
• کاربرد روغن جلا
• حلال روغن جلا
• نحوه زدن روغن جلا به چوب
• ترکیب رنگ با روغن جلا
• چگونه روغن جلا را از روی چوب پاک کنیم؟
• ترکیب روغن جلا با شاپان

روغن جلا چیست؟

روغن جلا ماده‌ای به رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز بوده که برای رنگ آمیزی داخلی و خارجی استفاده می‌شود. این ماده مقاومت چندانی در برابر آب، حرارت و رطوبت نداشته و ممکن است از بین برود؛ به همین دلیل اگر می‌خواهید از آن در محیط‌های خارجی استفاده کنید نباید در معرض رطوبت باشد. قدرت چسبندگی روغن جلا بسیار بالا بوده و هوا به داخل آن نفوذ نمی‌کند؛ به همین دلیل از آن به عنوان فینیشینگ یا لایه آخر استفاده می‌شود.

کاربرد روغن جلا

روغن جلا کاربردهای متنوع و گسترده‌ای در صنعت چوب و دکوراسیون داخلی دارد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای آن، محافظت از سطوح چوبی است. روغن جلا لایه‌ای محافظ روی چوب ایجاد می‌کند که آن را در برابر رطوبت، گرد و غبار و خراش مقاوم می‌سازد. این ویژگی به خصوص برای مبلمان و وسایل چوبی که در معرض استفاده مداوم هستند، بسیار ارزشمند است. علاوه بر این، روغن جلا نقش مهمی در احیای مبلمان قدیمی دارد. با اعمال روغن جلا می‌توان به مبلمان کهنه جلوه‌ای تازه بخشید و عمر آن‌ها را افزایش داد. یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد روغن جلا، توانایی آن در تقویت رنگ و بافت طبیعی چوب است. این ماده رنگ چوب را عمیق‌تر کرده و الگوهای طبیعی الیاف را برجسته می‌کند، که این امر در ساخت آلات موسیقی مانند گیتار بسیار مورد توجه است.

در صنایع دستی نیز، هنرمندان و صنعتگران از روغن جلا برای تکمیل آثار چوبی خود استفاده می‌کنند. برای کاربردهای خارجی، نوع مقاوم به آب روغن جلا برای محافظت از درها، پنجره‌ها و سایر سازه‌های چوبی در فضای باز استفاده می‌شود. همچنین، با ترکیب روغن جلا و رنگدانه‌ها می‌توان جلوه‌های ویژه‌ای مانند ظاهر آنتیک یا پتینه ایجاد کرد. در برخی موارد، روغن جلا حتی به عنوان جایگزینی برای ورنی در پوشش کف‌های چوبی استفاده می‌شود. این تنوع کاربرد، روغن جلا را به یکی از مواد ضروری در صنعت کار با چوب تبدیل کرده است.

روغن جلا چوب

روغن جلا جلوه‌ای براق و درخشان به سطح کار می‌دهد؛ به همین دلیل از فینیشینگ‌های پرطرفدار و محبوب به حساب می‌آید. با استفاده از این روغن حتی می‌توان وسایل چوبی بسیار قدیمی را رنگ آمیزی کرد و به آن جلوه‌ای تازه بخشید.

روغن جلا چوب انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

• روغن جلا چوب بر پایه آب
• روغن جلا الکل چوب
• روغن جلا پلی اورتان
• روغن جلا خمیری

حلال روغن جلا

تینر روغنی یا بنزین حلال روغن جلا بوده و میزان حلال مورد نیاز برای ترکیب با روغن جلا روی قوطی درج شده است. نکته دیگری که باید بدانید این است که میزان ترکیب روغن جلا و تینر بسته به دمای محیط، وسیله رنگ آمیزی و سطح زیر کار متفاوت است ولی به طور کلی میزان ترکیب حلال و روغن جلا برای وسایل رنگ آمیزی مختلف متفاوت است برای مثال میزان ترکیب روغن جلا و تینر برای رنگ آمیزی با قلم مو باید 25 تا 30 درصد، با غلتک برابر 20 تا 25 درصد و با پیستوله برابر 30 تا 35 درصد است.

اگر در ترکیب روغن جلا از مواد خشک کننده استفاده شود، برای خشک شدن تنها به 30 دقیقه زمان نیاز دارد.

نحوه زدن روغن جلا به چوب

در قدم اول نحوه زدن روغن جلا به چوب، باید بدانیم چگونه روغن جلا درست کنیم. قبل از مصرف، رنگ را کاملاً هم زده تا به‌ صورت همگن درآید و مواد داخل آن به خوبی با هم مخلوط شوند. دقت داشته باشید که برای رقیق کردن روغن جلا حتما باید از تینر سازگار استفاده کنید. سطح کار باید تمیز، خشک و عاری از هرگونه آلودگی باشد. بهتر است قبل از استفاده از روغن جلا سطح کار را کاملا صاف و یکدست کنید سپس رنگ روغن را با استفاده از پیستوله، قلم مو یا غلتک روی کار بزنید.

مدت زمان خشک شدن سطحی روغن جلا حدود ۴ ساعت و مدت زمان خشک شدن کامل روغن جلا 16 ساعت است. اگر نیاز است چند لایه روغن جلا روی کار بزنید بین هر لایه باید حداقل 24 ساعت صبر کنید. پس از گذشت 3 روز روغن جلا به حداکثر مقاومت خود می‌رسد.

قیمت روغن جلا

روغن جلا با قیمت و کیفیت‌های متفاوت در بازار موجود است که بسته به نوع پروژه و کاربردهای آن می‌توان یکی از انواع آن را انتخاب کرد. ممکن است در ابتدا به نظر برسد که بعضی از انواع روغن جلا گران‌تر هستند اما کیفیت آن‌ها در طول زمان نشان می‌دهد که ارزش خرید و سرمایه گذاری دارند.

تفاوت روغن جلا و کیلر

کیلر رنگی شفاف بوده که همراه سیلر به عنوان پوشش نهایی استفاده می‌شود. حلال این ماده تینر فوری بوده و در دو نوع مات و براق در بازار موجود است. برای استفاده از کیلر حتما باید از پیستوله یا قلمو استفاده شود. روغن جلا رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز بوده که می‌توان از آن به تنهایی یا به همراه سیلر، کیلر یا الکل و لاک برای فینیشینگ به عنوان براق کننده استفاده کرد.

روغن جلا رنگ چوب را تیره و پخته می کند اما سیلر و کیلر تغییر رنگی روی چوب ایجاد نمی‌کند.

ترکیب رنگ با روغن جلا

نحوه زدن روغن جلا به چوب در ترکیب با رنگ فرآیندی هنرمندانه است که به شما امکان می‌دهد جلوه‌ای منحصر به فرد به کارهای چوبی خود ببخشید. این تکنیک نه تنها براقیت سطح را افزایش می‌دهد، بلکه امکان ایجاد طیف وسیعی از رنگ‌ها را فراهم می‌کند. برای شروع، باید نسبت مناسبی از رنگ و روغن جلا را انتخاب کنید. معمولاً نسبت 1 به 3 (یک قسمت رنگ به سه قسمت روغن جلا) نقطه شروع خوبی است، اما این نسبت قابل تغییر است. ابتدا رنگ را در ظرفی جداگانه با مقدار کمی از روغن جلا مخلوط کنید تا خمیری یکدست به دست آید. سپس، این خمیر را به تدریج به باقی روغن جلا اضافه کرده و مرتباً هم بزنید.

برای اعمال این ترکیب، استفاده از پیستوله توصیه می‌شود زیرا پوششی یکنواخت‌تر ایجاد می‌کند. اگر از قلم‌مو استفاده می‌کنید، حتماً از قلم‌موی با موهای نرم و با کیفیت بهره ببرید و در جهت الیاف چوب حرکت کنید. به یاد داشته باشید که لایه‌های نازک و متعدد، نتیجه بهتری نسبت به یک لایه ضخیم خواهند داشت. این روش به شما اجازه می‌دهد تا عمق رنگ را به تدریج افزایش دهید و به نتیجه دلخواه برسید.

اسپری روغن جلا چوب

اسپری روغن جلا همان محلول روغن جلا بوده که به‌ شکل فشرده داخل قوطی ریخته شده و آماده مصرف سریع روی سطوح مختلف است. اگرچه اسپری روغن جلا نمی‌تواند مانند روش زدن روغن جلا با قلمو یا پیستوله و … کیفیت بالایی داشته باشد اما برای استفاده در موارد خواص و کم مناسب است.

چگونه روغن جلا را از روی چوب پاک کنیم؟

روش‌های مختلفی برای پاک کردن روغن جلا از روی چوب وجود دارد که با توجه به امکانات می‌توان یکی از انواع آن را انتخاب کرد.

ابتدایی‌ترین روش استفاده از مواد مخصوص و ریمور مانند کلرومتیلن است سپس می‌توانید رنگ یا روغن را بتراشید. روش دیگر تکنیک سنباده‌زنی است به این ترتیب با استفاده از سنباده مناسب می‌توانید ماده فینیشینگ را پاک کنید. روش آخر که در خانه قابل انجام نیست و حتما باید توسط کارگاه‌های مبلمان سازی یا رنگ آمیزی انجام شود، سوزاندن رنگ یا روغن جلا است.

ترکیب روغن جلا با شاپان

نحوه زدن روغن جلا به چوبدر ترکیب با شاپان یک تکنیک پیشرفته در کار با چوب است که امکانات جدیدی را برای فینیشینگ فراهم می‌کند. شاپان، که یک نوع آستر رنگی است، به عنوان لایه پایه عمل می‌کند و امکان تغییر رنگ زمینه چوب را فراهم می‌سازد. وقتی روغن جلا روی شاپان اعمال می‌شود، نتیجه کار یک فینیش عمیق و غنی است که هم رنگ مورد نظر را دارد و هم از براقیت و محافظت روغن جلا بهره‌مند است.

برای استفاده از این ترکیب، ابتدا شاپان را به طور یکنواخت روی سطح چوب اعمال کنید و اجازه دهید کاملاً خشک شود. این مرحله معمولاً بین 2 تا 4 ساعت زمان می‌برد، اما برای اطمینان بهتر است به دستورالعمل سازنده مراجعه کنید. پس از خشک شدن کامل شاپان، روغن جلا را با یک قلم‌موی نرم یا پارچه بدون پرز روی سطح اعمال کنید. این کار را در جهت الیاف چوب انجام دهید تا نتیجه یکنواخت‌تری به دست آید.

نکته مهم این است که شاپان به تنهایی مقاومت کافی ندارد و روغن جلا نه تنها به آن جلا می‌بخشد، بلکه آن را محافظت نیز می‌کند. این ترکیب به خصوص برای ایجاد رنگ‌های سفارشی و جلوه‌های خاص در مبلمان و صنایع دستی چوبی بسیار مفید است. با تغییر نسبت شاپان به روغن جلا و تعداد لایه‌ها، می‌توانید به طیف وسیعی از نتایج دست یابید، از رنگ‌های شفاف و ظریف گرفته تا رنگ‌های غنی و عمیق.

طریقه پاک کردن روغن جلا از روی چوب

نحوه پاک کردن روغن جلا از روی چوب فرآیندی است که نیاز به دقت، صبر و استفاده از تکنیک‌های مناسب دارد. یکی از روش‌های موثر، استفاده از حلال‌های شیمیایی مانند متیلن کلراید یا NMP است. این مواد روغن جلا را نرم و قابل جدا شدن می‌کنند. هنگام استفاده از این حلال‌ها، حتماً در محیطی با تهویه مناسب کار کنید و از تجهیزات ایمنی مانند دستکش و ماسک استفاده کنید. پس از اعمال حلال، با یک کاردک پلاستیکی به آرامی لایه نرم شده را بتراشید. روش دیگر، استفاده از حرارت است.

با استفاده از سشوار صنعتی یا تفنگ حرارتی، روغن جلا را نرم کنید، اما مراقب باشید که حرارت زیاد به چوب آسیب نرساند. برای سطوح کوچک‌تر، سنباده‌زنی تدریجی می‌تواند موثر باشد. با شروع از سنباده زبر و حرکت تدریجی به سمت سنباده‌های نرم‌تر، لایه روغن جلا را بردارید. پس از پاک کردن روغن جلا، سطح چوب را با الکل ایزوپروپیل تمیز کنید تا هرگونه باقی‌مانده حلال یا روغن از بین برود. در نهایت، قبل از هرگونه پرداخت مجدد، اجازه دهید چوب کاملاً خشک شود. این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد، اما نتیجه نهایی، سطحی تمیز و آماده برای پرداخت مجدد خواهد بود.

جمع‌ بندی

روغن جلا ماده‌ای ارزشمند در صنعت چوب است که برای محافظت، احیا و زیباسازی سطوح چوبی استفاده می‌شود. این ماده با ایجاد لایه‌ای محافظ، چوب را در برابر رطوبت و آسیب‌های محیطی مقاوم می‌کند و همزمان جلوه‌ای براق و جذاب به آن می‌بخشد. استفاده صحیح از روغن جلا نیازمند دانش و مهارت است، از انتخاب نوع مناسب گرفته تا نحوه اعمال و ترکیب آن با رنگ‌ها. با رعایت اصول صحیح، می‌توان از روغن جلا برای ایجاد انواع جلوه‌ها در کارهای چوبی استفاده کرد و حتی در صورت نیاز، آن را از سطح چوب پاک نمود. این ماده همچنان یکی از مهم‌ترین ابزارهای صنعتگران و هنرمندان در کار با چوب به شمار می‌رود.

سؤالات متداول

تفاوت اصلی بین روغن جلا و کیلر چیست؟

روغن جلا رنگ چوب را تیره‌تر می‌کند و به تنهایی قابل استفاده است، در حالی که کیلر شفاف است و معمولاً همراه با سیلر به عنوان پوشش نهایی استفاده می‌شود.

چگونه می‌توان روغن جلا را از روی چوب پاک کرد؟

روش‌های مختلفی وجود دارد، از جمله استفاده از حلال‌های شیمیایی، سنباده‌زنی، و در موارد خاص، استفاده از حرارت تحت نظارت متخصص.

آیا می‌توان روغن جلا را با رنگ ترکیب کرد؟

بله، می‌توان روغن جلا را با رنگ ترکیب کرد. معمولاً نسبت 1 به 3 (یک قسمت رنگ به سه قسمت روغن جلا) نقطه شروع خوبی است، اما این نسبت قابل تغییر است.