چوب کاج و نکاتی که هر نجار هنگام کار با چوب کاج باید بداند

چوب کاج چیست؟

درخت کاج که در بسیاری از نقاط دنیا رشد می‌کند، در زمره درختان با چوب نرم به حساب می‌آید؛ بدین معنا که چوب آن نرم‌تر از انواع درختان با چوب سخت است. چوب درخت کاج درجه سختی و مقاومت بالایی در مقابل شوک دارد و به همین دلیل یکی از متریال‌های ایده‌آل در ساخت مبلمان چوبی است. کار کردن با این چوب نسبت به دیگر انواع چوب به علت طبیعت نرمی که دارد بسیار آسان‌تر است.

چوب کاج که به آن چوب روسی یا نراد روسی نیز می‌گویند از دیرباز در ساخت انواع سبک‌های مبلمان چوبی از سبک روستیک گرفته تا سلطنتی استفاده می‌شده است. رنگ کاج روشن است و معمولا در نگاه اول سفید متمایل به کرم دیده می‌شود. گاهی اوقات نیز طیف آن ممکن است کاملا سفید یا زرد باشد. مزیت رنگ روشن چوب کاج این است که به راحتی می‌توان به هر رنگ دلخواه آن را رنگ‌آمیزی کرد؛ یا برای این که ظاهر چوب طبیعی‌تر جلوه دهد به جای رنگ فقط از لایه روکش استفاده کرد. چوب درخت کاج رگه‌هایی به همراه نقطه‌هایی تیره‌تر از رنگ زمینه چوب دارد که زیبایی آن دوچندان کرده است.

از گونه‌های معروف کاج می‌توان به کاج زرد و کاج سفید اشاره کرد. کاج زرد از کاج سفید سخت‌تر و برش آن کمی دشوارتر است. البته اگر درست استفاده شوند هر دو نوع بسیار زیبا هستند. بیشتر محدودیت‌های کاج به دو دسته تقسیم می‌شوند: اول اینکه چوب کاج به راحتی خش افتاده و لب‌پر می‌شود و دوم اینکه کاجی که به فروش می‌رسد کمی مرطوب است، یعنی مرطوب‌تر از حالت ایده‌آل. این موضوع سبب می‌شود که چوب در پاسخ به آب‌وهوا سفت شود. خوشبختانه این مسائل، حل‌شدنی هستند.

انواع چوب کاج

 چوب درخت کاج که نام علمی آن Pine pinus است، انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

• کاج اسکاتلندی
• کاج کارائیب
• کاج سفید شرقی
• کاج سنگی
• کاج قند
• کاج کوهپینوس
• پینوس نیگرا
• پینوس کامبرا
• پینوس تائدا
• پینوس پالوستریس
• پینوس هالپنسیس
• ریگیدا

نجاری با چوب کاج

کاج یکی از رایج‌ترین گونه‌های چوب نرم است که امروزه در بسیاری از فروشگاه‌های لوازم خانگی موجود است. چوب کاج انواع مختلفی دارد که می‌توان در نجاری به کار برد؛ اما می‌توان گفت همه آن‌ها در یک رده قرار دارند و در طبیعت کاربرد بیشتری دارند. درست است که چوب کاج محدودیت‌های خاص خودش را دارد اما نسبت به بسیاری از چوب‌های سخت دیگر مقاوم‌تر است.

اصلی‌ترین محدودیت‌های چوب کاج که در نجاری حائز اهمیت می‌باشد شامل موارد زیر است:

 حساسیت چوب کاج نسبت به خراشیدگی و فرورفتگی‌ها

چوب‌های کاجی که در انبار الوار وجود دارند، معمولا مرطوب‌تر از حالت مطلوب هستند و این مشکل باعث حرکت در چوب می‌شود خوشبختانه تمام این مشکلات به آسانی قابل رفع هستند.

رطوبت

چوب خشک معمولا در کوره خشک می‌شود اما خشکی آن به اندازه‌ای نیست که برای نجاری مناسب باشد. از آنجا که الوار به محض این که به کارگاه‌های نجاری می‌رسد برای جلوگیری از پیچ و قوس آن بلافاصله مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل نمی‌تاند برای سازه‌های نجاری ظریف مناسب باشد.

با رطوبت چوب کاج چه کنیم؟

بهترین راه این است که برای خرید چوب کاج، بهترین‌ها را سوا کرده و سپس برای چندین ماه آن‌ها را در انبار نگهداری کنید تا چوب خودش را با شریط آب و هوایی محل شما وفق دهد. در هنگام خرید چوب کاج به دنبال الوارهایی باشید که کمترین گره را داشته باشد. (ترجیحا برش ربعی که در آن بافت چوب عمود بر محور طولانی‌تر باشد). اگر به این چوب زمان بدهید که با گذر زمان به تعادل برسد، با کمک وزن دیگر الوارها، چوب کاج به حالت ثباتی خواهد رسید که می‌توانید از آن با خیال راحت استفاده کنید. وقتی چوب کاج به ثبات برسد ممکن هست همچنان دچار تغییر فرم شود. خوشبختانه چنین مواردی با ابزارهایی مثل کف رنده و رنده قابل حل است.

صمغ کاج

درخت کاج صمغ زیادی تولید می‌کند و این یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که یک نجار هنگام کار با چوب درخت کاج با آن سروکار دارد. صمغ به تیغه‌های ابزار نجار می‌چسبد و بهترین راه برای تمیز کردن آن این است که مقداری مایع لباسشویی را به نسبت یک چهارم بطری پر از آب ریخته و قبل از سفت شدن صمغ تیغه‌ها را با آن تمیز کنید.

ابزارها را تیز نگه دارید

چوب درخت کاج به علت طبیعت نرمی که دارد ممکن است هنگام برش به آن فشار وارد شده و باعث ترشح شیره چوب و همینطور برداشتن ترک میشود. بنابراین بهتر است برای جلوگیری از این مشکلات ابزارآلات خود را کاملا تیز نگه‌دارید.

خراشیدگی و فرورفتگی چوب

از آنجا که چوب‌کاج به خراشیدگی حساس است، هنگام کار باید کارگاه خود را کاملا تمیز کرده و ابزار و براده‌ها را از روی میز کار بردارید.

روش سنتی که نجارهای قدیمی برای رفع فرورفتگی‌های روی چوب به کار می‌بردند این بود که چوب را به بزاق دهان خود آغشته می‌کردند و بعد از 20 الی 30 دقیقه رطوبت باعث می‌شود که قسمت فرورفته کمتر دیده شود.

اما روشی که نجاران امروزی برای رفع این مشکل به کار می‌برند این است که دستمال مرطوبی را روی فرورفتگی قرار داده و با اتو خشک می‌کنند. بخار به داخل بافت چوب نفوذ کرده و فرورفتگی را از بین می‌برد.

مزایا و معایب چوب درخت کاج

چوب درخت کاج بسته به نیاز شما از مزایا و معایب زیادی برخوردار است که در ادامه به توضیح آن‌ها پرداخته‌ایم:

مزایای چوب کاج

قیمت

یکی از بزرگ‌ترین مزایای این چوب قیمت آن است که در مقایسه با انواع چوب‌های بلوط بسیار ارزان‌تر است. مهم‌ترین دلیل قیمت پایین چوب کاج رشد سریع آن است. چوب کاج نیاز چندانی به مراقبت نداشته و در کوتاه‌ترین زمان به فروش می‌رسد؛ به همین دلیل پرورش دهندگان چوب درخت کاج به قیمت پایینی محصول خود را به فروش می‌رسانند. اگر اولین اولویت‌تان قیمت پایین است، چوب کاج می‌تواند انتخاب خوبی باشد.

رنگ

مبلمان‌هایی که از چوب کاج ساخته شده‌اند، به علت رنگ روشنی که دارند با دیگر وسایل چوب منزل‌تان ست زیبایی می‌سازند. نمای ظاهری چوب درخت کاج به گونه‌ای است که با رنگ دیوار، طرح‌ها  دیگر جزئیات دکوراسیون به خوبی ترکیب می‌شود.

قابلیت تغییر رنگ

کاج از آن دسته چوب‌هایی است که برای رسیدن به رنگ دلخواه به راحتی می‌توان آن را رنگ‌آمیزی کرده و از انواع رنگ‌ها و روکش‌ها استفاده کرد. حتی می‌توانید به رنگ طبیعی و زیبای خود چوب اکتفا کرده و فقط از یک لایه رنگ پوششی به عنوان پرداخت استفاده کنید. چوب‌کاج انواع پرداخت را می‌پذیرد و به همین دلیل از هر نوع پرداختی که استفاده کنید، در پایان به نتایج با کیفیتی خواهید رسید.

درجه سختی

چوب کاج را می‌توان در دسته چوب‌های سخت به حساب آورد؛ به همین دلیل نقش مهمی در دوام و قدرت بالای مبلمان چوبی دارد. درست است که سختی آن در مقایسه با چوب بلوط کمتر است اما باز هم از دوام مناسبی برخوردار است.

وزن سبک

مبلمانی که از جنس کاج هستند وزن سنگینی دارند اما در مقایسه با چوب بلوط سبک‌تر هستند. وزن سبک چوب از ویژگی‌های مثبتی است که در جابجایی مبلمان نقش بسیار مهمی دارد. اگر از آن دسته افرادی هستید که چیدمان خانه را زیاد تغییر می‎‎‌دهید، پیشنهاد ما این است که مبلمان کاج انتخاب کنید.

مقاوم در برابر شوک

چوب کاج نسبت به شوک مقاومت بالایی دارد و این ویژگی مثبت سطح آسیب‌پذیری چوب را کاهش می‎‎‌دهد.

ظاهر متمایز

چوب درخت کاج با رنگ روشن و گره‌های تیره، ظاهری متفاوت دارد. اگر این سبک ظاهری چوب را می‌پسندید این چوب برای شما پیشنهاد خوبی می‌تواند باشد.

تاثیر محیطی کمتر

درخت کاج رشد بسیار سریعی دارد و بلافاصله پس از قطع درخت دوباره رشد کرده و درخت جدیدی جایگزین آن می‌شود. چوب کاج سریع رشد کرده و تاثیر بسیار کمی در زیستگاه‌های طبیعی دارد؛ و این در‌حالی است که چوب‌های بلوطی که در مبلمان به کار برده شده‌اند از جنگل‌های قدیمی به دست آمده‌اند.

معایب چوب کاج

تنوع سبک کمتر

درست است که چوب کاج با انواع سبک‌های دکوراسیون و حتی انواع رنگ دیوار ترکیب زیبایی می‌سازد اما از این چوب تنها می‌توان در مبل‌های سبک روستیک یا روستایی استفاده کرد. اگر از طرفداران سبک مدرن هستید چوب کاج به کارتان نخواهد آمد.

فرسایش زیاد

چوب کاج درجه سختی بالایی دارد اما نسبت به چوب بلوط در مقابل فرسایش قدرت و دوام کمی دارد. چوب کاج به راحتی تورفته و خراشیده می‌شود. اگر می‎‎‌خواهید از مبلمان چوبی خود استفاده مادام‌العمر ببرید، چوب بلوط گزینه مناسبی است.

نیاز به نگهداری زیاد

چوب کاج به علت این که مقاومت زیادی در برابر خراشیدگی و فرورفتگی‌ها ندارد، به مراقبت بیشتری نیاز دارد. اگر کهنگی و فرسودگی وسایل چوبی برایتان مهم نیست، می‌توانید در مراقبت از آن نیز زیاد به خودتان سخت نگیرید. اما اگر تازگی و زیبایی چوب درجه اولویت بالایی برایتان دارد، باید تدابیر مراقبتی بیشتری بیندیشید.

مستعد ایجاد گره‌های زیاد

هنگام خرید مبلمان چوب‌کاج به گره‌های داخل چوب دقت کنید مخصوصا گره‌هایی که در مبل حفره ایجاد کرده‌اند. گره‌های زیاد نقش بسیار مهمی در ضعف و شکنندگی مبلمان دارد. مبلمان چوبی خود را از تولیدکنندگانی تهیه کنید که از کیفیت محصولاتشان اطمینان دارید.

پرداخت چوب کاج

قبل از پرداخت چوب کاج مطمئن شوید که به چوب زمان کافی برای به ثبات رسیدن را داده‌اید. اگر هم کار را قبل از به ثبات رسیدن چوب شروع کرده‌اید، حتماً قبل از پرداخت به چوب فرصت بدهید. اگر به چوب فرصت خو گرفتن با محیط را ندهید بعد از پرداخت نتیجه‌ی نهایی چنگی به دل نخواهد زد.

برای رنگ کردن کاج ابتدا مطمئن شوید که تمام درز‌ها را پوشانده‌اید و همه‌ی سوراخ‌ها و پیچ‌ها را کاملاً پر کرده‌اید. بعد از آخرین سنباده و قبل از زدن رنگ از چند لایه پرایمر باکیفیت استفاده کنید.

برای استفاده از رنگ شفاف روی کاج باید بهتر است از محلول قبل از رنگ شفاف (pre-stain conditioner) استفاده کنید. استفاده از این محلول، رنگ را در کل چوب یکدست و صاف می‌سازد.
بعد از استفاده از نرم‌کننده‌، می‌توانید رنگ یا هر نوع محافظت‌کننده (ازجمله پلی اورتان) را بر روی کار استفاده کنید.

آیا چوب درخت کاج برای ساخت مبلمان مناسب است؟

چوب درخت کاج نسبت به انواع چوب‌های دیگر متفاوت است و بسته به هدف و نوع اولویت شما می‌تواند انتخاب خوبی برای مبلمان باشد. این چوب متریالی قوی و مقاوم در برابر شوک بوده و برای مبلمان بسیار مناسب است؛ مخصوصا اگر قصد ساخت مبلمان به سبک روستیک یا روستایی دارید.

این نوع چوب به مرور زمان جرم‌هایی می‌گیرد که ظاهر چوب را زیبا و جذاب‌تر می‌سازد. پستی بلندی و تورفتگی‌ها روی چوب کهنه و قدیمی جلوه زیباتری خواهند داشت.