HSE چیست و اهداف و کاربرد آن
HSE چیست؟
HSE مخفف کلمات زیر بوده و به معنای بهداشت، ایمنی و محیط زیست است.
H: بهداشت کار (Health)
S: ایمنی کار (Safety)
E: محیط زیست (Environment)
HSE مجموعه‌ای از فرآیند‌ها و روش‌ها برای شناسایی خطرات احتمالی یک محیط معین است و بهترین روش‌ها را ارائه می‌دهد تا از شدت این خطرات بکاهد یا آنها را حذف کند. کارکنان هم با توجه به فرآیند‌ها و روش‌های HSE برای پیشگیری از حوادث و واکنش مناسب آموزش می‌بینند. برای مثال یکی از اصلی و مهمترین موارد استفاده از تجهیزات ایمنی است که همه ملزم به رعایت آن هستند. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با اهداف و کاربرد HSE آشنا شوید.
اهداف HSE
مهمترین هدف از داشتن سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست به گذشته برمی‌گردد. در قدیم شیوه‌های کاری کارگران به ویژه در صنعت تولید، مشکل‌دار و معیوب بود. کارکنان در هنگام کار با ماشین آلات و تجهیزات در معرض حوادث مختلف بودند و کمتر محافظت می‌شدند. در نتیجه منجر به جراحت و حتی مرگ کارکنان زیادی می‌شد. سرانجام کارگران به فکر چاره افتادند و دولت را وادار کردند تا در زمینه ایمنی اقدام کند. دولت‌ها هم قوانینی تصویب کردند که کارفرمایان را ملزم می‌کرد تا سلامت و ایمنی محیط کار را تضمین کنند، حق بیمه‌ی پزشکی پرداخت کنند و برای آسیب‌های مختلف، مرگ و بیماری‌های ناشی از فعالیت‌های کاری غرامت بدهند.
وظایف HSE
مهمترین وظیفه مدیریت HSE کمک به کارکنان برای مدیریت استرس و حفظ سلامت مطلوب است. به این ترتیب کارکنان همیشه در محیطی ایمن کار می‌کنند و می‌توانند روی کارشان متمرکز بوده و نقش سازنده‌ای داشته باشند.
اجازه دهید با جزئیات بیشتری به این موضوع بپردازیم:
محل کار ایمن
یکی از الزامات رایج نظارتی HSE، ایجاد شرایطی در محیط کار است که به حفظ سلامت همگان کمک کند. شرکت هم درگیر هزینه‌های مربوط به بیماری و آسیب به کارکنان نمی‌شود.
ایجاد محیط کار ایمن گام نخست برای جلوگیری از بروز حوادث و بیماری‌ها است و می‌تواند برنامه‌های واکنشی و پرهزینه درمان و مشکل را به شیوه‌ی مؤثری کاهش دهد.
استرس
بهزیستی، رفاه یا سلامتی به معنای تجربه شخصی کارکنان در محل کار و تأثیری است که این تجربه روی زندگی آنها می‌گذارد. این مفهوم فراتر از تعادل بین کار و زندگی است؛ چرا که این تعادل با راه حل ساده‌ای مانند مدیریت بهتر زمان ایجاد می‌شود ولی در مورد بهزیستی لزوما این‌طور نیست.
لازم نیست وقت زیادی صرف جستجوی اینترنتی کنید تا متوجه افزایش استرس و خستگی شغلی کارکنان شوید. شاید یکی از دلایل این موضوع صرف نظر از مهارت‌های مدیریت زمان، از بین رفتن حریم خصوصی و حرفه‌ای باشد. همین موضوع باعث شده که بعضی از شرکت‌ها، ارسال‌ایمیل‌های کاری را در ساعات بعد از پایان کار متوقف کنند.
ارتباطات دیجیتال در مشاغل مختلف تنها یکی از نمونه‌هایی است که احتمالا روی سلامتی اثر بدی دارد. استرس محل کار می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. رفتار‌های نامناسب، رکود شغلی، حجم کاری بیش از اندازه و عدم امنیت شغلی بخشی از این دلایل هستند.
شرکت‌هایی که استرس شدید و خستگی شغلی کارکنانشان را با موفقیت کاهش می‌دهند می‌توانند نیروی کارشان را دوباره درگیر فعالیت کرده و موجب شکوفایی استعداد‌هایشان شوند که این موضوع به نفع کارکنان و کارفرمایان است.
سلامت بهینه
با توجه به اینکه سلامت همه در طول عمر و قبل از بازنشستگی کاهش می‌یابد، مدیریت حفظ سلامت بهینه در محل کار امری ضروری بوده و به همان تعریف فعالیت تجاری پایدار برمی‌گردد.
الزامات HSE
گزارش سازمان بین‌المللی کار (ILO) نشان می‌دهد که بیش از ۲. ۳ میلیون نفر کارگر در هر سال به دلیل حوادث شغلی یا بیماری‌های مربوط به کار جانشان را از دست می‌دهند. طبق برآورد ILO، هزینه سالیانه اقتصاد جهانی برای حوادث و بیماری‌های شغلی حدود ۳ تریلیون دلار است؛ به همین دلیل باید از بیماری‌ها و حوادث در حین کار پیشگیری شود و به اولویتی حیاتی برای تمام افراد در محیط کار تبدیل شود.
نتایج آموزش کارکنان یا ارائه اطلاعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست عبارتند از:
- کارگران در حین کار آسیب نمی‌بینند یا خطری آنها را تهدید نمی‌کند.
- فرهنگ بهداشت و ایمنی مثبت نهادینه می‌شود و به بهبود سلامت، ایمنی و تندرستی کمک می‌کند.
- مدیریت سلامت و ایمنی محل کار بهتر انجام می‌شود.
- با کاربرد فناوری پیشرفته و توسعه حرفه‌ای رفاه و بهزیستی تضمین می‌شود.
کاربرد HSE
توجه به سلامت و ایمنی محل کار نباید به عنوان مسئولیت نظارتی اضافی تلقی شود؛ چراکه این کار فرصت قابل توجهی برای کسب و کار فراهم می‌کند. چند نمونه از کاربردهای HSE عبارتند از:
- کاهش هزینه‌ها
- کاهش ریسک‌ها
- کاهش غیبت و جابه‌جایی کارکنان
- کاهش بروز حوادث
- کاهش تهدید برای اقدام قانونی
- ارتقای جایگاه سازمان در میان تأمین کنندگان و شرکا
- حسن شهرت در میان سرمایه‌گذاران، مشتریان و جامعه به دلیل افزایش مسئولیت پذیری
- افزایش بازدهی با داشتن کارکنان سالم‌تر، شادتر و انگیزه‌مندتر
- هزینه‌های بهداشت و ایمنی ضعیف در محیط کار
- آمار HSE بیانگر هزینه‌های انسانی و مالی عدم رعایت سلامت و ایمنی در محل کار است که عبارتند از:
- میلیون‌ها روز کاری به‌خاطر بیماری و صدمات ناشی از کار هدر می‌رود.
- هزاران نفر به‌خاطر بیماری‌های شغلی جانشان را از دست می‌دهند.
- یک میلیون کارگر گزارش می‌دهند که به بیماری ناشی از کار مبتلا شده‌اند.
- صد‌ها هزار نفر کارگر در محل کار دچار جراحت می‌شوند.
- تقریباً روزانه یک نفر کارگر مجروح می‌شود.
گواهی‌نامه HSE چیست و چرا به آن نیاز است؟
برنامه‌های آموزشی HSE به حل مسائل ایمنی در محل کار کمک می‌کنند. این برنامه‌ها روی رفاه و سلامت کارگران تأثیرگذار بوده و برای جلوگیری از صدمه یا آسیب به افراد، محیط زیست و اموال سازمانی طراحی شده‌اند. علاوه بر این ایمنی محیط کار یکی از مسئولیت‌های اصلی تمام کسب و کار‌ها و سازمان‌ها است.
سه موضوع اصلی برای کسب و کار که مسئولیت اجتماعی و مالی ایجاد می‌کنند عبارتند از:
- بروز صدمات در طول کار
- بیماری‌ها
- مرگ‌ومیر
گواهی‌نامه‌های HSE برای افراد و سازمان‌ها موجب تضمین ایمنی و رفاه کارکنان می‌شوند. HSE حاوی روش‌ها، فرآیند‌ها و مقررات لازم برای محافظت از افراد، کارکنان و محیط زیست نسبت به بروز آسیب است.
گواهی‌نامه HSE آموزش‌های ویژه‌ای برای مدیریت و کارکنان دارد و به تضمین این محافظت کمک می‌کند. دوره‌های آموزشی گواهی‌نامه HSE برحسب صنعت و نوع شغل متفاوت هستند.
مزایای گواهی‌نامه HSE عبارتند از:
- کاهش مسئولیت اقتصادی
- آموزش بیماری‌ها، جراحات و موارد منجر به مرگ و میر
- بهبود بازدهی و روحیه‌ی کارکنان
- افزایش حسن شهرت سازمان
- افزایش انطباق با قوانین
افسر HSE
افسر HSE یا ایمنی شخص واجد شرایطی است که بر جنبه‌های ایمنی یک سازمان نظارت می‌کند مانند فعالیت‌های ایمنی و بهداشت کارکنان، تضمین ایمنی محیط کار، ارائه و توصیه اقدامات ایمنی، نظارت، پیش بینی و کنترل شرایط خطرناک و ناامن، ایجاد و حفظ مشارکت در سازمان برای مسائل بهداشتی و ایمنی است.
در بعضی از کشور‌ها وجود افسر ایمنی در سازمان‌ها و مشاغل اجباری است البته گاهی هم این فعالیت‌ها مستقیماً تحت نظر مالک یا سطوح بالای مدیریتی است.
وظایف افسر HSE
چند مورد از وظایف و مسئولیت‌های افسر HSE عبارتند از:
- نظارت و بررسی موقعیت‌های پر ریسک و نا امن
- اطمینان از ایمنی پرسنل
- اصلاح فعالیت‌ها و شرایط نا امن
- جلوگیری یا توقف فعالیت‌های نا امن در مواقع اضطراری و در صورت نیاز
- حفظ آگاهی در مورد موقعیت‌های فعال و در حال توسعه
- اطمینان از ارسال پیام‌های ایمنی در برنامه‌های عملیاتی حادثه
- شرکت در جلسات برنامه ریزی برای شناسایی نگرانی‌های بهداشت و ایمنی در برنامه کاری روزانه
- بررسی برنامه عملیاتی حادثه برای پیامد‌های ایمنی
- بررسی حوادث در محل حادثه
- تدوین و اجرای طرح ایمنی و بهداشت در محل (SSHP)
- بررسی محیط کار به منظور حصول اطمینان از بی‌خطربودن آن
- برگزاری جلسات آموزش قبل از کار
- تلاش برای ارتقای ایمنی شورای ایمنی پروژه
- بررسی و تایید تمام طرح‌های ایمنی پیمانکاران زیرمجموعه
- پیگیری گزارش‌های بروز آسیب و ارائه به سازمان‌های دولتی مرتبط
- بازبینی ایمنی و کفایت تمام ابزار و تجهیزات
- ارتقا روش‌های ایمن در محل کار
- انجام دستورالعمل‌های ایمنی
- آموزش و انجام مانور‌ها و تمرین‌های مدیریت شرایط اضطراری
- ارزیابی تمام رویداد‌ها حوادث قریب الوقوع
بهتر است همیشه از ابزار و وسایل با کیفیت استفاده کنید تا از بروز خطرات احتمالی ناشی از کارنکردن صحیح ابزار در امان بمانید. برای خرید لوازم مورد نیاز کارتان کافی است به سایت سازوکار مراجعه کنید تا به راحتی ابزار، یراق و ماشین آلات با کیفیت از برترین برندهای دنیا را تهیه کنید.
امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات مفیدی درباره HSE به دست آورده باشید. هم چنین اگر تجربه یا سوالی در این رابطه داشتید در بخش نظرات آن را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
HSE مخفف چیست؟
HSE مخفف کلمات زیر بوده و به معنای بهداشت (Health)، ایمنی (Safety) و محیط زیست (Environment) است.
وظایف HSE چیست؟
به طوز کلی وظیفه HSE ایجاد محل کار ایمن، بهینه سازی سلامت کارکنان و کاهش استرس است.
