توپی رنده مارپیچ چیست و چه کاربردهایی دارد؟ | آشنایی با انواع گندگی

توپی فرز نجاری ابزاری برشی است که به دو دسته الماسه و تیغچه قابل تعویض تقسیم می‌شود. این قطعه زمانی به کاربرده می‌شود که نتوان با دستگاه‌هایی سی ان سی یا اورفرز حالت موردنظر را روی قطعه چوب ایجاد کرد. توپی روی دستگاه‌های مولدر، لبه‌چسبان و… نصب می‌شود و غالبا براساس نوع دستگاه انتخاب می‌شود. ویژگی‌هایی که در توپی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است شامل تعداد تیغه‌ها، سرعت و ضخامت بوده و کاربرد هرکدام باتوجه به این ویژگی‌های خاص تعیین می‌شود. بهتر است در ابتدا کمی با دستگاه گندگی که در آن از تیغه‌های توپی استفاده می‌شود آشنا شویم.

گندگی چیست؟

گندگی یکی از دستگاه‌های کاربردی در کارگاه‌های صنعت چوب بوده که با رنده کردن چوب به صورت خودکار قطعه چوب صاف و یکدستی را ایجاد می‌کند. دستگاه گندگی در مدل‌های سه فاز و تک فاز موجود بوده و از نظر هدایت و تنظیم صفحه به دو دسته گندگی با بالابر خودکار و با بالابر دستی تقسیم می‌شود.

ماشین‌های گندگی از بخش‌های کلید خاموش و روشن، اهرم تنظیم ارتفاع، نشانگر فاصله صفحه تا تیغه، اهرم قفل کن صفحه، کنترل سرعت و ترمز پیشروی قطعه تشکیل می‌شود.

ماشین گندگی به علت جنس بدنه چدنی وزن بسیار سنگینی داشته و حین کار دستگاه حرکت نخواهد کرد.

قدرت موتور ماشین‌های گندگی بین 4 تا 10 اسب بخار بوده و به عرض صفحه گندگی بستگی دارد. توپی نیاز به دور بالایی دارد و به همین دلیل از تسمه استفاده شده است. از آنجا که غلطک‌ها باید به آرامی حرکت کند؛ از زنجیر استفاده می‌شود. غلطک باید قدرت بالایی داشته باشد تا بتواند الوارهای سنگین و بزرگ را به حرکت درآورد. به همین دلیل در این دستگاه از گیربکس استفاده شده است.

انواع گندگی و کاربردهای آن

گندگی هم مانند دیگر ابزار و ماشین آلات انواع مختلفی دارد که هریک برای کاربردی خاص طراحی شده است؛ در ادامه به معرفی انواع گندگی و کاربردهای آن می‌پردازیم.

گندگی رومیزی

کوچکترین و سبک‌ترین نوع گندگی، رومیزی است که برای رنده کردن چوب نازک و سبک مناسب است. اگرچه این دستگاه قابلیت رنده کردن چوب بزرگ و سنگین را دارد اما به هیچ وجه از آن برای کارهای سنگین استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث آسیب به دستگاه شود.

گندگی کارگاهی

گندگی کارگاهی که ممکن است آن را با نام گندگی نیمه صنعتی هم بشناسید برای استفاده در کارگاه‌های کوچک و نیمه صنعتی مناسب است. این دستگاه در دو مدل تک فاز و سه فاز در بازار موجود است که اگر به برق سه فاز دسترسی دارید بهتر است گندگی نیمه صنعتی سه فاز را انتخاب کنید؛ زیرا این دستگاه قدرتمندتر بوده و استهلاک آن نسبت به نوع تک فاز کمتر است.

نکته دیگری که هنگام خرید گندگی باید به آن توجه کرد نوع توپی دستگاه است. اخیرا توپی‌های رنده و گندگی جدیدی به بازار عرضه شده که ممکن است آن را با نام توپی اسپیرال، مارپیچ، سایلنت و … بشناسید. توپی مارپیچ ویژگی منحصر به فردی دارند که علاقه مندان زیادی را به استفاده از این نوع توپی ترغیب می‌کند.

از مزایای توپی اسپیرال می‌توان به کیفیت بالای رندیدن، صدای کمتر در زمان رنده کردن چوب، امکان تعویض و تنظیم سریع و آسان تیغه ها و…  اشاره کرد. قیمت توپی اسپیرال به مراتب بالاتر از توپی‌های معمولی با تیغه چاقویی است.

گندگی صنعتی

گندگی صنعتی در مقایسه با مدل‌های کارگاهی یا نیمه صنعتی از ویژگی‌ها و قابلیت‌های بیشتری برخوردار است که از این قابلیت‌ها می‌توان به قدرت موتور دستگاه، سرعت بیشتر در حرکت قطعه کار، امکان تنظیم دقیق و سریع دستگاه، امکان تنظیم صفحه کار گیر دستگاه به صورت برقی و با فرمان الکتریکی و … اشاره کرد. اگر عرض دستگاه‌ گندگی بیشتر از 40 سانتی‌متر باشد به عنوان دستگاه صنعتی شناخته شده که امکان اضافه کردن قابلیت‌های بیشتر به دستگاه با توجه به سفارش مشتری هم وجود دارد.

سرعت چرخش توپی، حداکثر عمق باربرداری، سرعت پیشروی جلوبرنده قطعه، حداکثر عرض قطعه کار گیر، حداکثر ارتفاع قطعه در کار گیر، قدرت موتور اصلی و غیره در دستگاه‌های صنعتی بیشتر از مدل های کارگاهی و نیمه صنعتی است.

توپی رنده مارپیچ

توپی‌ها در انواع مختلف اتصال، فاق و زبانه، شیارزن، پست فرم، دوراهه و زنبوری موجود بوده و یکی از پرکاربردترین آن‌ها که کیفیت و کارایی بالایی دارد توپی رنده مارپیچ است که در ادامه به بررسی بیشتر آن خواهیم پرداخت.

کاربرد توپی مارپیچ چیست؟

توپی مارپیچ یکی از انواع توپی‌ها بوده که تیغه‌های تنگستن کارباید مربع شکل آن به صورت مارپیچ روی بدنه فولادی قرار گرفته است. این قطعه در دستگاه‌های زیادی از جمله گندگی، رنده میزی، فرز میزی و مولدر به کار برده می‌شود و شکل قرارگیری تیغه‌های روی آن باعث شده برخلاف تیغه‌های قدیمی خط‌هایی روی چوب ایجاد نشده و صدای کم‌تری تولید شود. در ادامه بیشتر با دستگاه گندگی، توپی مارپیچ و کاربرد و مزایای آن آشنا خواهیم شد.

مزایا و روش کار با توپی مارپیچ

طول عمر تیغه

تیغه‌های توپی رنده مارپیچ از جنس تنگستن کارباید بوده که نسبت به دیگر تیغه‌ها از طول عمر بالاتری برخوردار است. تیغه‌ها دارای چهار لبه بوده و در صورت کند شدن یکی از لبه‌ها می‌توان آن را چرخانده و از لبه دیگر آن استفاده کرد. درست است که این تیغه‌ها قیمت بالاتری نسبت به انواع تیغه‌های دیگر دارد؛ اما به علت کیفیت و طول عمر بالا ارزش هزینه کردن را دارد.

تعویض تیغه‌ها

بسته به نوع طراحی توپی ممکن است تعویض تیغه‌های آن کار سخت و زمان‌بری باشد. تعویض تیغه‌های توپی رنده مارپیچ نیز روند چندان آسانی ندارد. پیچ‌های تیغه را باز کنید؛ سپس تیغه را 90 درجه چرخانده و به سمت لبه تیز آن قرار دهید. در آخر پیچ را محکم کنید.

تنظیم تیغه‌ها

تنظیم تیغه‌ها کار پیچیده‌ای بوده و نیاز به دقت بالایی دارد؛ زیرا در صورت کوچک‌ترین اشتباه در ارتفاع تیغه‌ها خسارات جبران‌ناپذیری به بار خواهد آمد.

شکستگی‌های روی تیغه‌ها

در صورت ایجاد شکستگی روی تیغه‌ها باید تیغه را تیز کرده یا آن را بچرخانید. اما مزیت تیغه‌های کارباید این است که احتمال شکستگی روی تیغه‌ها بسیار کم است.

صدای کم

تیغه‌های کارباید نسبت به دیگر تیغه‌ها صدای کم‌تری تولید می‌کند و این ویژگی برای کسانی که در پی دستگاه‌های بی‌صدا هستند یک مزیت به شمار می‌آید.

جمع‌آوری آسان‌تر تراشه‌های چوب

تیغه‌های کوچک روی توپی رنده مارپیچ تراشه‌های ریزتری نسبت به دیگر تیغه‌ها ایجاد کرده و در نتیجه نیاز کمتری به دستگاه‌های مکنده برای مکش براده‌ها ایجاد خواهد کرد.

بهترین برند توپی مارپیچ

از بهترین برندهای توپی مارپیچ می‌توان به برندهای فرود، فارکو، دامارو سی ام تی اشاره کرد.

تفاوت تیغه‌های دندان کوسه‌ای با مارپیچ

به تیغه‌های مارپیچ اصطلاحا helical (دندان کوسه‌ای) نیز می‌گویند؛ اما این دو تیغه تفاوت‌هایی باهم دارند. هر دو توپی دارای بدنه فولادی بوده که تیغه‌های مربع به شکل مارپیچ روی آن نصب شده است. تنها تفاوت بین این دو توپی در جهت تیغه‌های آن است. در توپی مارپیچ تیغه‌ها به گونه‌ای نصب شده که لبه فعال آن عمود بر جهت گوه آن قرار می‌گیرد. عملکرد برش این توپی دقیقا مشابه رنده دستی است.

 توپی دندان کوسه‌ای بیشتر مشابه برش اریب رنده دستی عمل می‌کند؛ زیرا تیغه‌های آن در جهت زاویه‌دار نسبت به گوه قرار دارد. سطح کار برش خورده توسط این توپی با چشم غیرمسلح صاف و هموار و بدون نقص به نظر می‌رسد؛ به همین دلیل نمی‌توان برتری یکی را بر دیگری اثبات کرد.

درست است که توپی رنده مارپیچ قیمت بالایی دارد، اما با برخورداری از مزایایی چون کیفیت برش، عملکرد بی‌صدا، سهولت تعویض تیغه و… برای هر نجار انتخابی هوشمندانه باشد.

برای نجاران حرفه‌ای که توپی یکی از لوازم موردنیاز همیشگی آنان است، توپی رنده مارپیچ بهترین انتخاب خواهد بود. صرف زمان کمتر برای تعویض تیغه‌ها و سنباده‌کاری سطوح و هزینه کمتر برای تیزکردن تیغه‌ها باعث صرفه‌جویی بیشتر و رسیدن به نتایج بهتر و باکیفیت‌تری خواهد شد.

امیدواریم با خواندن مقاله بالا اطلاعات جامع و کلی درباره انواع گندگی، توپی رنده مارپیچ و کاربردهای آن به دست آورده باشید. هم چنین اگر نیاز به راهنمایی یا تجربه‌ای در این زمینه دارید در بخش نظرات آن را با ما در میان بگذارید.