ترکیب نئوپان چیست؟ | کاربردهای مختلف نئوپان در نجاری

اگر در فروشگاه‌های مبلمان قدم بزنید، آنچه در ظاهر مشاهده خواهید کرد مبلمان‌هایی است ساخته شده از جنس چوب سخت مانند گیلاس، بلوط، افرا و… اما اگر نگاه دقیق‌تری داشته باشید متوجه خواهید شد که جنس این لوازم چوبی در واقع چوب سخت نیست. بلکه نئوپان است که از یک لایه نازک چوب سخت پوشیده شده است. بیشتر مبلمان‌های گران قیمت موجود در بازار از چوب‌های مصنوعی ساخته شده است.

چرا کارخانجات تولیدکننده مبلمان از چوب‎‎‌های مصنوعی مشابه چوب سخت استفاده می‌کنند؟ پاسخ واضح است، زیرا چوب مصنوعی قیمت ارزان‌تری نسبت به چوب سخت دارد. مبل‌هایی که با یک لایه چوب سخت روی نئوپان ساخته شده برای مصرف‌کنندگانی که به دنبال قیمت پایین هستند مقرون به صرفه‌تر است.

ترکیب نئوپان

نئوپان محصولی مصنوعی است متشکل از تراشه و براده‌های چوب که با استفاده از چسب و رزین شیمیایی به هم متصل شده و به شکل تخته چوب درآمده است. با این اوصاف می‌توان گفت که از محصولات سازگار با محیط زیست است زیرا از مواد بازیافتی ساخته شده نه از چوب درختان.

نئوپان نسبت به چوب‌های سخت سنگین‌تر بوده و تراکم بیشتری دارد؛ اما دوام و مقاومت آن در برابر رطوبت کم‌تر است و رنگ را به راحتی به خود جذب نمی‌کند. به همین دلیل برای مقابله با این کمبودها تخته نئوپان‌ها با لایه نازکی چوب پوشانده می‌شود که بیشتر شبیه چوب سخت به نظر برسد. مبلمانی که از نئوپان با روکش ونیر ساخته شده به چشم بسیاری از مردم چوب سخت به نظر می‌رسد. این ماده را هم می‌توان با لمینت پلاستیکی یا یک لایه عکس چاپی نازکی که شبیه شکل ظاهری چوب است روکش کرد.  

مواد مشابه نئوپان

گاهی اوقات تشخیص چوب‌های مهندسی شده از هم سخت است. نئوپان یکی از انواع چوب‌های مهندسی شده است که از فشرده تراشه‌های درشت چوب به شکل ورقه‌هایی با تراکم نسبتا کم درمی‌آید. بعضی از این نوع چوب‌ها کیفیت بالایی دارند؛ مانند ام دی اف (تخته فیبر با چگالی متوسط). درست است که فرآیند تولید ام دی اف شباهت زیادی به نئوپان دارد اما محصولی کاملا متفاوت است. می‌توان ام دی اف را مدل باکیفیت‌تر نئوپان به حساب آورد که در مبلمان‌هایی که سطح کیفیت نسبتا بالاتری دارند به کار برده می‌شود اما در مبلمان ارزان‌تر معمولا از نئوپان با چگالی کم استفاده می‌شود.

یکی دیگر از انواع چوب‌های مهندسی شده که می‌توان آن را از خانواده نئوپان به حساب آورد، OSB نام دارد. OSB دارای لایه‌های تراشه است که با چشم قابل تشخیص است. این نوع چوب مصنوعی در زیرسازها مانند زیرساز کف‌پوش و سقف و دیوار به کار برده می‌شود؛ اما کاربرد محدودتری برای پروژه‌های نجاری و مبلمان سازی دارد.  

کاربرد نجاری نئوپان

فرم‌های مختلفی از نئوپان کاربردهای تجاری زیادی در تولید انبوه مبلمان دارد؛ اما یک نجار خانگی از آن در در ساخت کابینت و میز به عنوان بدنه کار که روکشی از چوب سخت روی آن چسبانده می‌شود استفاده می‌کند. نجارها درواقع دو انتخاب دارند: می‌توانند ورقه‌های ام دی اف و نئوپان خام را تهیه کرده و روکش دلخواه را روی آن به کار ببرند یا این که ورقه‌های دارای روکش آماده تهیه کنند.

نئوپان و دیگر چوب‌های مهندسی شده دارای ویژگی‌هایی هستند که کاملا متمایز از چوب سخت بوده و تکنیک‌های متفاوتی را برای برش، فرم‌دهی و اتصال ایجاب می‌کند. به عنوان مثال پیچ و میخ‌های معمولی که خیلی راحت داخل آن فرو می‌رود اتصال محکمی ایجاد نمی‌کند. برای اتصال نئوپان باید از چسب و پیچ‌های مخصوص استفاده شود. ویژگی‌های دیگر این ماده شامل موارد زیر است:

روکش ونیر و ملامین روی نئوپان هنگام برش با اره گرد ترک برمی‌دارد. برای جلوگیری از این مشکل ابتدا طرح برش را با تیغ برش روی چوب بکشید و قبل از برش روی خطوط را نوار چسب بزنید.

در سازه‌هایی که لبه‌های نئوپان مشخص است می‌توانید از نوار لبه برای مخفی کردن آن استفاده کنید. این نوارها غالبا دارای لایه ای از چسب حرارتی است که می‌توان با استفاده از اتو آن را به لبه چسباند. حرارت اتو چسب پشت نوار را ذوب کرده و به لبه نئوپان می‌چسباند.

چه زمانی از نئوپان استفاده نکنیم؟

مانند بسیاری از محصولات چوبی مهندسی شده نیز در مکان و زمان مناسبی باید استفاده شود. به عنوان مثال نئوپان دارای روکش ملامین باید در دکوراسیون داخلی مثل قفسه‌های کمد به کار برده شود. ملامین نیازی به رنگ‌آمیزی ندارد و اگر به درستی نصب شود برای مدت طولانی محکم و ثابت خواهد ماند.

نکات ایمنی

یکی از نگرانی‌های مرتبط با نئوپان وجود ماده‌ای به نام فرمالدهید در رزین مورداستفاده در آن است. هنگام برش با اره براده‌هایی شکل می‌گیرد که حاوی فرمالدهید بوده و نباید استنشاق شود؛ بنابراین باید نکات ایمنی هنگام برش رعایت شود. برش این ماده باید در مکانی با تهویه مناسب انجام شود و استفاده از ماسک نیز هرگز فراموش نشود.