ترکیب نئوپان چیست؟ | کاربردهای مختلف نئوپان در نجاری

اگر در فروشگاه‌های مبلمان قدم بزنید، آنچه در ظاهر مشاهده خواهید کرد مبلمان‌هایی است ساخته شده از جنس چوب سخت مانند گیلاس، بلوط، افرا و… اما اگر نگاه دقیق‌تری داشته باشید متوجه خواهید شد که جنس این لوازم چوبی در واقع چوب سخت نیست. بلکه نئوپان یا همان تخته خرده چوب است که از یک لایه نازک چوب سخت پوشیده شده است. بیشتر مبلمان‌های گران قیمت موجود در بازار از فرآورده های مرکب چوبی ساخته شده است.

چرا کارخانجات تولیدکننده مبلمان از فرآورده های مرکب چوبی مشابه چوب سخت استفاده می‌کنند؟ پاسخ واضح است، زیرا این فرآورده‌ها قیمت ارزان‌تری نسبت به چوب سخت دارد. مبل‌هایی که با یک لایه چوب سخت روی نئوپان ساخته شده برای مصرف‌کنندگانی که به دنبال قیمت پایین هستند مقرون به صرفه‌تر است.

ترکیب نئوپان

نئوپان محصولی مهندسی شده است متشکل از خرده های چوب که با استفاده از چسب و سایر مواد شیمیایی مثل هاردنر و … به هم متصل شده و به شکل تخته چوب درآمده است. با این اوصاف می‌توان گفت که از محصولات سازگار با محیط زیست است زیرا از مواد چوبی بازیافتی یا غیرقابل استفاده در سایر کاربردهای معمول در صنعت چوب ساخته شده است.

نئوپان نسبت به تعدادی از سخت چوب‌ها، سنگین‌تر بوده و تراکم بیشتری دارد؛ اما دوام و مقاومت آن در برابر رطوبت کم‌تر است و رنگ را به راحتی به خود جذب نمی‌کند. به همین دلیل برای بهبود ویژگی‌های ظاهری و کاربردی تخته نئوپان‌ها با لایه نازکی چوب پوشانده می‌شود که بیشتر شبیه چوب سخت به نظر برسد. مبلمانی که از نئوپان با روکش چوب طبیعی یا روکش‌های مصنوعی طرح چوب ساخته شده به چشم بسیاری از مردم چوب سخت به نظر می‌رسد. این فرآورده چوبی را می‌توان با روکش‌های مصنوعی مثل ملامینه، هایگلاس و … که دارای طرح‌های ساده یا نقوش چوب هستند روکش کرد.  

مواد مشابه نئوپان

گاهی اوقات تشخیص چوب‌های مهندسی شده از هم سخت است. نئوپان یکی از انواع چوب‌های مهندسی شده است که از فشرده خرده‌های درشت چوب به شکل ورقه‌هایی متراکم درمی‌آید. نوعی دیگر از این نوع فرآورده‌ها که کاربردهای خاصی دارد و از کیفیت بالایی برخوردار است؛ ام دی اف یا تخته فیبر با چگالی متوسط نامیده می‌شود. درست است که فرآیند تولید ام دی اف شباهت زیادی به نئوپان دارد اما محصولی کاملا متفاوت است. ام دی اف بدلیل کیفیت بالاتر در لبه‌ها، خاصیت برش خوری و روکش پذیری بهتر در مبلمان و سازه‌هایی که سطح کیفیت نسبتا بالاتری دارند به کار برده می‌شود.

یکی دیگر از انواع چوب‌های مهندسی شده که می‌توان آن را از خانواده نئوپان به حساب آورد، OSB نام دارد. OSB از تراشه‌هایی که با چشم قابل تشخیص است، ساخته شده است. این نوع چوب مصنوعی در زیرسازها مانند زیرساز کف‌پوش و سقف و دیوار به کار برده می‌شود؛ اما کاربرد محدودتری برای پروژه‌های نجاری و مبلمان سازی دارد.  

کاربرد نجاری نئوپان

فرم‌های مختلفی از نئوپان کاربردهای تجاری زیادی در تولید انبوه مبلمان دارد؛ اما یک نجار خانگی از آن در ساخت کابینت و میز به عنوان بدنه کار که روکشی از چوب سخت روی آن چسبانده می‌شود، استفاده می‌کند. نجارها درواقع دو انتخاب دارند: می‌توانند ورقه‌های ام دی اف و نئوپان خام را تهیه کرده و روکش دلخواه را روی آن به کار ببرند یا این که ورقه‌های دارای روکش آماده تهیه کنند.

نئوپان و دیگر چوب‌های مهندسی شده دارای ویژگی‌هایی هستند که کاملا متمایز از چوب سخت بوده و تکنیک‌های متفاوتی را برای برش، فرم‌دهی و اتصال ایجاب می‌کند. به عنوان مثال پیچ و میخ‌های معمولی که خیلی راحت داخل آن فرو می‌رود اتصال محکمی ایجاد نمی‌کند. برای اتصال نئوپان باید از چسب و پیچ‌های مخصوص استفاده شود. ویژگی‌های دیگر این ماده شامل موارد زیر است:

روکش کاغذی یا لترون و ملامینه بر روی سطوح نئوپان هنگام برش با اره گرد ترک برمی‌دارد. برای جلوگیری از این مشکل ابتدا طرح برش را با تیغ برش روی چوب بکشید و قبل از برش روی خطوط را نوار چسب بزنید.

در سازه‌هایی که لبه‌های نئوپان مشخص است می‌توانید از نوار لبه برای مخفی کردن آن استفاده کنید. این نوارها غالبا دارای لایه‌ای از چسب حرارتی است که می‌توان با استفاده از اتو آن را به لبه چسباند. حرارت اتو چسب پشت نوار را ذوب کرده و به لبه نئوپان می‌چسباند.

چه زمانی از نئوپان استفاده نکنیم؟

مانند بسیاری از محصولات چوبی مهندسی شده نیز در مکان و زمان مناسبی باید استفاده شود. به عنوان مثال نئوپان دارای روکش ملامینه باید در دکوراسیون داخلی مثل قفسه‌های کمد به کار برده شود. ملامین نیازی به رنگ‌آمیزی ندارد و اگر به درستی نصب شود برای مدت طولانی محکم و ثابت خواهد ماند.

نکات ایمنی

یکی از نگرانی‌های مرتبط با نئوپان وجود ماده‌ای به نام فرمالدئید در رزین مورداستفاده در آن است. ذرات یا به اصطلاح خاک اره حاصل از برش این پانل ها حاوی فرمالدئید بوده و نباید استنشاق شود؛ بنابراین باید نکات ایمنی هنگام برش رعایت شود. برش این ماده باید در مکانی با تهویه مناسب انجام شود و استفاده از ماسک نیز هرگز فراموش نشود.