خزینه کاری چیست و چه کاربردی دارد؟
با کمک دریل میتوانید کارهای مختلفی با مواد فلزی و غیر فلزی مانند چوب و پلاستیک انجام دهید. دریلکاری سوراخها، حفاری یا بزرگترکردن قطر سوراخ و خزینه کاری برای همسطحکردن پیچها و بستها با قطعه کار، همگی مثالهایی از کاربرد خزینه کاری است.
خزینه کاری چیست؟
معمولا برای ساخت قطعات مختلف باید بستهای مورد استفاده در فرآیند اتصال پنهان شوند. خزینه کاری یکی از روشهای پنهانکردن بستها است. برای ایجاد حفره از ابزار خاصی استفاده میشود که به آن خزینه زن میگویند. معمولا حفره به نحوی ایجاد میشود که کل شفت بست و سر آن را پنهان کند.
معمولا در فرآیند خزینه کاری، حفرهای استوانهای با قطری بزرگ در دهانهی سوراخی از پیش حفر شده ایجاد میشود که این سوراخ برای تنظیم بست و جلوگیری از شکافتن قطعه کار در حین اتصال دو صفحه صاف است.
عرض و عمق حفره بزرگ به اندازه سر بست است.
ابزار خزینه کاری یک مته تخصصی است که همزمان حفرهای را برای بدنه بست و حفره بزرگتری را برای سر آن حفر میکند. معمولا این ابزار دو شعاع برش دارد که یکی از آنها برای حفر سوراخ از پیش ایجاد شده و دیگری برای حفر سوراخی که در قطعه کار فرو میرود، است.
آموزش خزینه کاری
درصورتی که از ابزار مناسب استفاده کنید خزینه کاری آسان است. میتوانید تمام بست را در طول فرآیند اتصال با فرآیند خزینهکاری مخفی کنید. بست را طوری بسازید تا همسطح یا زیر سطح قطعه کار قرار بگیرد و سر آن هم مشخص نباشد. در طول کار با چوب با افزایش عمق سوراخ نسبت به ضخامت سر بست، جایی را برای نصب یک توپی چوبی در فضای اضافی ایجاد کنید؛ بهاینترتیب بست کاملا پنهان شده و سطح چوبی پیوستهای ایجاد میشود.
گاهی برای اینکه مونتاژ راحتتر شود باید بست را شل یا سفت کنید. از آچار سوکتی استفاده کنید چون باید فضای کافی در اطراف سر پیچ باشد تا آچار سوکتی را در جای خود قرار دهد و سر بست را بگیرد. برای این کار سوراخی با قطر بزرگتر از قطر لازم برای جاسازی آچار سوکت ایجاد میشود.
درواقع سادهترین کار این است که ابتدا سوراخ با قطر بزرگتر را دریل کرده سپس سوراخ عمیقتر را برای شفت بست حفر کنید. بهتر است از یک مته برگی یا مته مخصوص بست استفاده کنید که سوراخی با کف صاف حفر میکند.
برای خزینه کاری با مته دریل باید مراحل زیر را انجام دهید:
- استفاده از مته مناسب: ابتدا باید مته دریل را با توجه به اندازه پیچها انتخاب کنید.
- تنظیم مته متناسب با طول پیچ: برای این کار از آچار آلن استفاده کنید.
- حفر سوراخ راهنما: وقتی مته به چوب رسید، سرعت آن را کمی کم کنید تا الیاف چوب پاره نشوند یا چوبی بیش از حد گود نشود.
- تغییر مته دریل متناسب با مته مناسب پیچ: اگر این مراحل را درست انجام دهید، سر پیچ همسطح چوب میشود یا کاملا زیر سطح آن قرار میگیرد.
- بتونه کاری: اگر پیچ درست زیر سطح قرار بگیرد، میتوانید از مقداری بتونه چوب استفاده کنید و قسمتهای لازم را با آن پر کنید. سپس روی آن را رنگ کنید تا زیباتر شود. اگر کارها را درست انجام دهید، ظاهر کار به گونهای بدون نقص میشود که انگار هیچ پیچی در آن قسمت از چوب وجود ندارد.
نحوه تعویض مته خزینه
بهجای استفاده از متهای که هم سوراخ راهنما و هم سوراخ خزینه را حفر میکند میتوانید سوراخ راهنما را با مته معمولی حفر کنید و سپس آن را با مته خزینه تعویض کنید. پس از انجام این کار باید مته را به مته پیچ تغییر دهید و پیچ را بپیچانید.
اگرچه این کار به خاطر زمانی که صرف تعویض اضافی مته میشود نسبتا وقتگیر است اما نتیجه خوبی میگیرید.
اگر مته خزینه کاری در دسترستان نیست، میتوانید از روش زیر استفاده کنید:
با استفاده از مته دریل، سوراخ راهنما را با اندازه مناسب حفر کنید سپس مته دریل را با متهای که کمی از سر پیچ بزرگتر است عوض کنید. شکاف کم عمقی را در سوراخ راهنما حفر کنید تا سر پیچ درست زیر سطح قرار بگیرد پس از آن از مته پیچ استفاده کنید و پیچ را سفت کنید.
ویژگیهای خزینه کاری
برای اینکه بتوانید تشخیص دهید کدام سبک از خزینه کاری برای هر کاربرد مناسبتر است، باید به چند ویژگی مهم توجه کنید:
- قطر سوراخ
- قطر یکپارچه پایلوت (سوراخ راهنما باید دارا یا فاقد پایلوت قابل تعویض باشد)
- قطر، اندازه شش ضلعی، یا اندازه اسمی مخروط محور نصب یا ته مته
- تعداد شیار برای لبههای برش مورد نظر
برای ساخت مته خزینه از مواد مختلفی استفاده میشود. این متهها در انواع و اقسام اشکل و مواد مختلف موجود هستند و هرکدام برای برشهای خاصی استفاده میشوند. از فولاد تندبر بیشتر برای ساخت این متهها استفاده میشود، چون ماده برنده مناسب و مقرونبهصرفهای برای کاربردهای عمومی است. متههای خزینه از جنس فولاد کبالت تا حدی سختتر از فولادهای تندبر هستند و اغلب برای خزینهکاری فولاد ضد زنگ و سایر آلیاژها استفاده میشوند. متههای کاربیدی یا با نوک کاربید بسیار سختتر از فولاد تندبر هستند و طول عمر بیشتری دارند و کمتر ساییده میشوند. گریدهای الماس صنعتی مانند الماس پلیکریستالی (PCD) نیز دوام بالایی دارند و در کاربردهای خاص مانند برش مواد سخت با سرعت بسیار بالا مورد استفاده قرار میگیرند.
امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات کلی درباره خزینه کاری و نحوه ایجاد آن به دست آورده باشید. برای اطلاعات بیشتر و خرید آنلاین میتوانید به فروشگاه سازوکار مراجعه کنید.
سوالات متداول
خزینه کاری چیست؟
خزینه کاری یکی از روشهای پنهانکردن بستها است. برای ایجاد حفره از ابزار خاصی استفاده میشود که به آن خزینه زن میگویند. معمولا حفره به نحوی ایجاد میشود که کل شفت بست و سر آن را پنهان کند.
انواع مته خزینه کدام است؟
متهی خزینه انواع مختلفی دارند از این مته بیشتر برای چوب و فلز استفاده میشود.