آموزش سوخته نگاری روی چوب و ابزار موردنیاز آن
سوخته نگاری هنر طراحی بر روی موادی مانند چوب، چرم یا پارچه از طریق سوزاندن سطح این مواد است که در مقاله سوخته نگاری چیست کاملا به آن پرداخته‌ایم. این هنر قدمتی چند هزار ساله داشته و امروزه نیز همچنان طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. هنر سوخته نگاری به ابزار و مواد اولیه زیادی نیاز نداشته و با استفاده از یک هویه سوخته نگاری می‌توان آثار هنری جذابی خلق کرد. مهم‌ترین نکته در سوخته نگاری، تکنیک و روش صحیح استفاده از هویه مخصوص این کار است. برای ایجاد ترکیب‌های مختلف رنگ قهوه‌ای، باید دمای هویه و همچنین زاویه و میزان تماس آن با سطح را کاملا کنترل کنید. همچنین استفاده از سری‌های مختلف هویه نیز به ظرافت و زیبایی طراحی شما می‌افزاید. در ادامه به معرفی ابزار موردنیاز سوخته نگاری و آموزش انجام آن بر روی چوب می‌پردازیم.
ابزار موردنیاز سوخته نگاری روی چوب
راه‌ها و ابزارهای مختلفی برای انجام هنر سوخته نگاری وجود دارد. رایج‌ترین راه، سوخته نگاری روی چوب با هویه است. هویه مخصوص سوخته نگاری معمولا با مجموعه‌ای از سری یا نوک‌های مختلف عرضه می‌شود تا طراحی انواع شکل‌ها و بافته‌ای مختلف را امکان‌پذیر کند. به منظور انجام سوخته نگاری روی چوب باید یک هویه سوخته نگاری با کیفیت تهیه کنید. انواع مختلفی از هویه‌ها برای سوخته نگاری روی چوب وجود دارد. بعضی از آنها بعد از گرم شدن دمای ثابتی خواهند داشت و برخی هم امکان کنترل دماهای متفاوت را دارند. سوخته نگاری روی چوب با برق و انرژی الکتریسیته نیز امکان‌پذیر است. برای این کار به دستگاهی به نام لیختنبرگ نیاز دارید. این دستگاه طرح‌هایی شبیه به شاخ و برگ درخت یا رعد و برق بر روی سطح چوب ایجاد می‌کند.
چوب مناسب سوخته نگاری
اولین قدم برای انجام هنر سوخته نگاری انتخاب نوع چوب است. چوب مناسب باید الیافی ریز و یکدست داشته باشد. همچنین سطح چوب باید بدون هرگونه ناهمواری و خوردگی باشد تا هویه سوخته نگاری به خوبی روی آن عمل کند. چوب‌هایی مانند افرا و صنوبر گزینه‌های مناسبی برای سوخته نگاری هستند. افرا دارای رنگ روشن و الیاف و موج‌های بسیار ظریف است که باعث می‌شود جزئیات پیچیده طراحی سوخته نگاری شما جلوه زیباتری داشته باشند. هنگام کار با چوب افرا، توصیه می‌کنیم از یک هویه سوخته نگاری با کیفیت استفاده کنید که به دلیل سختی زیاد این چوب بتواند به خوبی سطح آن را بسوزاند. چوب صنوبر نیز یکی دیگر از گزینه‌های مناسب است. چوب صنوبر نسبت به افرا ارزان‌تر است. رنگ چوب صنوبر نیز مانند افرا، روشن بوده و یکدستی و ظرافت الیاف آن برای سوخته نگاری بسیار مناسب است.
روش کار سوخته نگاری
برای سوخته نگاری روی چوب طبق مراحل زیر عمل کنید.
آماده سازی چوب
بعد از برش دادن چوب به اندازه و شکل دلخواه، ظاهر و سطوح آن را با دقت چک کنید که عاری از هرگونه عیب باشد. اگر هر نوع شیار یا فرورفتگی در سطح چوب مشاهده کردید، یک پارچه مرطوب را تا کنید و روی آن قرار دهید. سپس اتوی لباس گرم را روی پارچه بگذارید و فشار دهید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که قسمت‌های فرورفته بیرون بیایند. در نهایت صبر کنید تا چوب خشک شود. در مرحله بعد باید سطح چوب را سنباده بزنید. برای این کار می‌توانید کاغذ سنباده را دور یک قطعه چوبی صاف بپیچید. سپس سطح چوب را سنباده بزنید تا کاملا یکدست و صاف شود.
انتقال تصویر به سطح چوب
بعد از آماده شدن چوب، تصویر مورد نظر را جهت سوخته نگاری آماده کرده و آن را چاپ کنید. برای انتقال تصویر بر روی چوب به کاغذ پوستی یا کاغذ ترسیم نیاز دارید. کاغذ پوستی، کاغذ نازک و شفافی است که معمولا برای کپی‌برداری و انتقال طراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاغذ پوستی خود را به اندازه تصویر برش داده و بر روی آن قرار دهید. سپس با استفاده از مداد، طرح چاپ شده را بر روی کاغذ پوستی بکشید. سپس کاغذ پوستی را بر روی سطح چوب قرار داده و مجددا مداد را روی خطوط طرح بکشید تا بر روی سطح چوب منتقل شود.
روش سوخته نگاری
هویه با نوک مناسب جهت انجام سوخته نگاری را انتخاب کنید و صبر کنید تا هویه گرم شود. سمت مسطح نوک برای ایجاد خطوط ضخیم، خطوط منحنی ملایم و سایه زدن استفاده می‌شود. از نوک هویه برای ایجاد جزئیات ظریف استفاده می‌شود. باید در استفاده از هویه سوخته نگاری بر روی چوی دقت لازم را داشته باشید؛ زیرا استفاده نادرست از هویه ممکن است باعث ایجاد سوختگی بسیار عمیق در چوب شود.
شروع سوخته نگاری
برای شروع باید سوزاندن سطح چوب را از ساده‌ترین قسمت شروع کنید. خطوط صاف و ابتدایی شکل، نقطه شروع مناسبی هستند. سپس می‌توانید به تدریج سراغ خطوط و قوس‌های پیچیده‌تر بروید.
سوخته نگاری جزئیات تصویر
وقتی سوخته نگاری خطوط اصلی و ابتدایی تمام شد، نحوه ادامه کار به ترجیح شما بستگی دارد. برخی از تصاویر به جزئیات زیادی نیاز دارند. مهم‌ترین نکته در مورد سوخته نگاری جزئیات تصویر، آهسته و با حوصله انجام دادن آنها است. تمرکز کردن روی این قسمت‌ها باعث می‌شود تصویر شما تا حد ممکن بدون نقص و سوختگی بیش از حد باشد.
مقدمات سایه زنی
وقتی خطوط اصلی و جزئیات تصویر تمام شد، نوبت به مرحله سایه زنی می‌رسد. پیش از سایه زنی بهتر است تا حد ممکن ایرادات و اشتباهات کار خود را با استفاده از سنباده اصلاح کنید. تمام سطح را از خاک اره و ذرات چوب تمیز کنید. انجام این کار برای سایه زنی مهم است.
سایه زنی چوب
سایه زنی به تصویر شما عمق می‌دهد و جلوه زیباتری به آن می‌بخشد. برای انجام سایه زنی باید به نقاط روشن و تیره و بافت قسمت‌های مختلف تصویر توجه کنید از همان نوک هویه‌ای که با آن خطوط را ایجاد کردید، برای سایه زدن استفاده کنید. هویه را طوری در دست بگیرید که گویی می‌خواهید یک خط صاف بکشید. سپس دست خود را به صورت دایره‌ای روی سطح چوب حرکت دهید. زاویه نوک هویه را تغییر ثابت نگه دارید. این کار را تا زمانی که چوب به رنگ دلخواه شما رسید ادامه دهید. برای افزایش میزان سوختگی چوب می‌توانید دمای هویه را افزایش دهید. یکی دیگر از راه‌های ایجاد سایه این است که نوک هویه را از یک سمت کار به سمت دیگر آن بکشید و این حرکت را تکرار کنید تا به میزان تیرگی دلخواه خود برسید. یکی دیگر از راه‌های ایجاد سایه و بافت بر روی چوب، ایجاد نقطه‌های ریز بر روی سطح موردنظر است. باید با استفاده از نوک ریز هویه، نقطه‌هایی کوچک و با فاضله بسیار کم بر روی سطح چوب بکشید تا روی تصویر خود علاوه بر سایه، بافت هم ایجاد شود.
سوالات متداول
دستگاه سوخته نگاری چوب چیست؟
رایج‌ترین راه برای سوخته نگاری روی چوب استفاده از هویه سوخته نگاری است.
سوخته کاری روی چوب با برق چگونه است؟
سوخته کاری یا سوخته نگاری با برق، به وسیله دستگاهی به نام لیختنبرگ انجام می‌شود.
